មុននឹងផ្សាយអត្ថបទស្តីពី «ថ្ងៃ១៤កុម្ភៈ» ខ្ញុំសូមជម្រាបមិត្តអ្នកអានជាទីមេត្រី
ទាំងអស់ថា ខ្ញុំសម្រេចសរសេរពាក្យ«VALENTIN» ជាភាសាខ្មែរតាមសូរស័ព្ទ
បារាំងថា«វ៉ាឡង់តាំង»វិញ។ខ្ ញុំមិនសរសេរថា «ប៉ាលិនថាញ» តាមបែបសូរ
ស័ព្ទអង់គ្លេសដូចប្រិយមិត្តធ្លាប់ឮក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងទេ។
នៅប្រទេសខ្មែរយើង គេហៅ ថ្ងៃ១៤កុម្ភៈថា «ថ្ងៃបុណ្យនៃក្តីស្រឡាញ់»ដែលភាសា
អង់គ្លេសហៅថា«VALENTINE’S DAY» ចំណែកឯនៅប្រទេសបារាំង គេហៅថ្ងៃ
នេះថា « LA SAINT VALENTIN » ។
ក្នុងបុរាណកាល គេចាត់ទុក LA SAINT VALENTIN ជាបុណ្យគ្រឹស្តសាសនាដ៏
មានចំណាស់មួយ។ គេកំណត់យក«ថ្ងៃ១៤កុម្ភៈ»ជាថ្ងៃសម្រាប់ឧទ្ទិសដល់បុព្វជិត
«វ៉ាឡង់តាំង» VALENTIN។ ប៉ុន្តែ ខ្សែជីវិតរបស់សង្ឃអង្គនេះហាក់ដូចជាមាន
អាថ៌កំបាំងណាស់។ ក្រោយមក បុព្វជិតគ្រិស្តសាសនាVALENTINនេះត្រូវបាន
គេចាត់ទុកជាសន្តបុគ្កល LE SAINT។
ទាក់ទងថ្ងៃ «១៤ កម្ភៈ» នេះ មានរឿងដំណាលថា កាលពីច្រើនសតវត្សរ៍កន្លងទៅ
ក្នុងចក្រភពរ៉ូមមានស្តេចមួយអង្គព្រះនាមក្លូតទីពីរ CLAUDE II។ នៅពេលកំពុង
ពង្រឹងអំណាចឥទ្ធិពល អធិរាជ «ក្លូតទីពីរ» បានចេញរាជក្រឹត្យហាមយុវជនគ្រិស្ត
សាសនាមិនឲ្យរៀបអពាហ៍ពិពាហ៍ ព្រោះព្រះអង្គឆ្វេងយល់ថា អ្នកមានគ្រួសារមិន
ងាយដាច់ចិត្តចាកចោលគ្រួសារទៅបម្រើកងទ័ព ឬ មិនអាចក្លាយទៅជាយោធាដ៏
មានប្រសិទ្ធភាពឡើយ។ យុវជនណាម្នាក់ហ៊ានរៀបអពាហ៍ពិពាហ៍ យុវជននោះ
ត្រូវគេចាត់ទុកថា ប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់។ យល់ថា រាជក្រឹត្យនេះអយុតិ្តធម៌ បុព្វជិត
«វ៉ាឡង់តាំង»នៅតែបន្តប្រារព្ធពិធីមង្គលការដោយលាក់កំបាំង។ ប៉ុន្តែ រាល់សកម្ម
ភាពរបស់បុព្វជិត« វ៉ាឡង់តាំង»ត្រូវបានអាជ្ញាធររកឃើញ។ អធិរាជ«ក្លូតទី២»បាន
បញ្ជាឲ្យចាប់សង្ឃនេះយកទៅដាក់ពន្ធនាគារហើយ ប្រហារជីវិតនៅថ្ងៃ១៤កុម្ភៈ
គ្រិស្តករាជ ២៧០។ បុព្វជិត «វ៉ាឡង់តាំង» បានទទួលអនិច្ចធម៌ ក្នុងនាមជាអ្នកការ
ពារសេចក្តីស្នេហា និង ការពារអពាហ៍ពិពាហ៍របស់អ្នកកាន់គ្រិស្តសាសនា។ គេបាន
ចាត់ទុកថ្ងៃ១៤កុម្ភៈ ជាថ្ងៃបុណ្យមួយ មិនមែនដោយសារប្រវត្តិផ្ទាល់របស់សង្ឃ « វ៉ា
ឡង់តាំង»នេះទេ តែថ្ងៃ «១៤កុម្ភៈ» នេះជួនចំថ្ងៃដែលធម្មជាតិ និង បុប្ផជាតិចាប់ផ្តើម
លូតលាស់និងចាប់រីកជាថ្មីក្រោយពីបានក្រៀមរញមស្លឹកជ្រុះសល់តែដើម និង មែក
ក្រោមការគម្រាមនៃធាតុអាកាសដ៍ត្រជាក់ និង ព្រិលក្នុងរដូវរងា។ ការផ្តើមលូតលាស់
ជាថ្មីនៃធម្មជាតិនេះក៏ជាសញ្ញាឲ្យដឹងដែរថា និទាឃៈរដូវខិតជិតចូលមកដល់ហើយ។
មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ ថ្ងៃ១៤កុម្ភៈក៏ជាថ្ងៃដែលចាប់ផ្តើមស្នេហារបស់បក្សាបក្សីកៀង
គូដែរ។
យោងតាមការស្រាវជ្រាវរបស់លោកសុ ភក្តី មានរឿងដំណាលថាបុព្វជិតវ៉ាឡង់តាំង
បានទទួលអនិច្ចធម៌ ដោយបានជួយជម្លៀសពួកអ្នកកាន់សាសនាគ្រិស្តដែលត្រូវពួក
រ៉ូម៉ាំងធ្វើទុក្ខទារុណកម្មឲ្យបានចេញពីពន្ធនាគារ។
មានរឿងដំណាលមួយទៀតថា «វ៉ាឡង់តាំងVALENTINE ជាបុគ្គលទី១ដែលបាន
ផ្ញើប័ណ្ណVALENTINE GREETING CARD ផ្ទាល់។ នៅពេលជាប់ក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង
VALENTINបានចាប់ចិត្តប្រតិព័ទ្ធទៅលើបុត្រីរបស់ឆ្មាំគុកដោយសារនាងនេះបាន
ចេញចូលទៅសួរសុខទុក្ខ «វ៉ាឡង់តាំង»ក្នុងពន្ធនាគារ។ មុនពេល VALENTINចូល
មរណភាព វ៉ាឡង់តាំង VALENTIN បានសរសេរអក្ខរាទៅនាង ដោយបានចារជា
និច្ចថា ពី «វ៉ាឡង់តាំងVALENTIN» ( From VALENTINE)។ ពាក្យ VALENTINE
នេះត្រូវបានគេយកមកប្រើរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ទោះបីជាប្រវត្តិពិតរបស់ វ៉ាឡង់
តាំងមានភាពស្រពិចស្រពិលមិនច្បាស់លាស់ក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែ សារលិខិតរបស់«វ៉ា
ឡង់តាំង» មានលក្ខណៈគួរឲ្យអាណិតអាសូរ និង មានវិរៈភាព ជាពិសេសមាន
លក្ខណៈមនោសញ្ចេតនា។ ដោយសារហេតុនេះហើយ បានជាមកដល់យុគ
កណ្តាល VALENTIN នៅតែជា SAINT ឬ សន្តបុគ្គល មួយអង្គដែលមានប្រជា
ប្រិយភាពជាងគេនៅប្រទេសអង់គ្លេស និង ប្រទេសបារាំង។
សួរថា តើនៅប្រទេសបារាំង គេចាត់ទុក «ថ្ងៃ១៤កុម្ភៈ ជាថ្ងៃបុណ្យ»ឬទេ? ខ្ញុំបាន
សរសេរអារម្ភកថា «ក្នុងសៀវភៅប្រលោមលោកដែលមានចំណងជើង«ស្តាយ»
របស់លោក ខូ តារាឫទ្ធ ថា មិនមែនបុណ្យ ពីព្រោះខ្ញុំមិនដែលឃើញគេប្រារព្ធ
«សាំង វ៉ាឡង់តាំង» ដូចជាបុណ្យគ្រិស្តសាសនាមួយចំនួននោះទេ។ លើសពីនេះ
ទៀត ខ្លួនខ្ញុំដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសបារាំងជាង៣៦ឆ្នាំ ខ្ញុំមិនធ្លាប់ឃើញនៅថ្ងៃ១៤
កុម្ភៈ ជនជាតិបារាំងនាំគ្នាប្រារព្ធបុណ្យ«សាំងវ៉ាឡង់តាំង»នេះម្តងណាឡើយ ក្រៅ
ពីឃើញគេយកថ្ងៃនេះរាល់ឆ្នាំជាប្រយោជន៍ពាណិជ្ជកម្មផ្សាយលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ដ៏
គួរឲ្យទាក់ទាញផ្សេងៗដូចជាផ្ការចនាបែបផ្សេងៗ រូបបេះដូង…។ល។សម្រាប់អ្នកខ្លះ
ដែលត្រូវការទិញជូនគ្នាដើម្បីបញ្ជាក់ពីការយកចិត្តទុកដាក់ ឬក៏សម្តែងទឹកចិត្តស្នេហា
តែបើមិនគេធ្វើអំណោយទេក៏មិនមែនជាករណីចាំបាច់ខានមិនបាន និង គ្មានការឆ្គាំ
ឆ្គងដែរក្នុងថ្ងៃ១៤កុម្ភៈនេះ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ ក្នុងរយៈកាលជាងបីទសវត្សរ៍
នៃការរស់នៅរបស់ខ្ញុំនិងក្រុមគ្រួសារក្នុងប្រទេសបារាំងនេះ ខ្ញុំមិនដែលឃើញសភាព
គគ្រឹកគគ្រេងនៃយុវជន យុវតីសាសន៍គេ និងសាសន៍យើងនាំគ្នាប្រព្រឹត្តដូចយុវជន
និងយុវតីខ្មែរយើងមួយចំនួននៅប្រទេសកម្ពុជាដែលនាំគ្នាចេញដើរជាមួយគ្នាពាស
ពេញដងវិថីធំៗនៅក្រុងភ្នំពេញ ក្នុង ថ្ងៃ១៤កុម្ភៈឆ្នាំ២០១១កន្លងទៅដែលខ្ញុំបានប្រទះ
ឃើញផ្ទាល់ភ្នែកម្តងណាឡើយ។ ការភ្លើតភ្លើន ការស្រើបស្រាលប្រាសចាកសីលធម៌
ខុសគន្លងប្រពៃណីខ្មែរ ភ្លេចគិតដល់កិត្តិយសគ្រួសារ និងកិត្តិយសនារីក្រមុំខ្មែរ ហើយ
នាំគ្នាប្រព្រឹត្តជ្រុលហួសពីសេចក្តីដើមនៃការរំលឹកអំពីបុព្វជិត «វ៉ាឡង់តាំង» នៅអឺរ៉ុប
ដែលជាប្រភពនៃ LA SAINT VALENTIN ឬ VALENTINE’S DAY ១៤ កុម្ភៈ ជាការ
ស្តាយជាទីបំផុត។ បាតុភាពចម្លែកនៅថ្ងៃ១៤កុម្ភៈ ដែលហូរចូលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយ
នេះតាមរយៈខ្សែភាពយន្ត និង ចម្រៀងនៃប្រទេសជិតខាង មិនមែនត្រឹមតែបណ្តាល
មាតាបិតា អាណាព្យាបាល និង អ្នកប្រកាន់ខ្ជាប់ប្រពៃណីជាតិកើតទុក្ខព្រួយបារម្ភទេ
សូម្បីតែមជ្ឈដ្ឋានគ្រិស្តបរិស័ទ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏សម្តែងក្តីព្រួយបារម្ភខ្លាំងណាស់
ដែរ។
ខ្ញុំពេញចិត្តនិងចាំពាក្យមួយឃ្លារបស់អ្នកនិពន្ធ វង់ ផឿងហើយតែងទុកជាគតិដ៏ប្រពៃ
ជានិច្ចក្នុងជីវិតថា « ប្រាក់ឈ្នះល្បែងតែងចាយវាយខ្ជះខ្ជាយ ស្រីដែលចែចង់បាន
ងាយជាស្រីគ្មានតម្លៃ»។
ថ្មីៗនេះ ក្រោយពីបានអានរឿង «នាងស្រីមតី» និពន្ធដោយលោក ណុច សកុណា
នុតរ៍ ខ្ញុំស្រឡាញ់ឃ្លាមួយដែលក្នុងវគ្គ«បណ្តូលស្នហ៍» ទំព័រ៣៦ដែលមានសេចក្តី
ថា «បើគ្រាន់តែថែរក្សាខ្លួនឲ្យមានភាពបរិសុទ្ធក្នុងជិវិតពុំបាន តើទទួលកិច្ចការធំ
ម្តេចនឹងកើត? នារីត្រូវស្វែងយល់ថា យើងមិនមែនស្រីចិត្តងាយដែលសម្រាប់ពួក
ប្រុសៗកំហូចកន្លងខ្លួន ឃើញកេរ្ត៍ ទោះបីយើងធ្លាប់ឭប្រុសៗជាមាសទឹកដប់ តែ
ធីតាខ្មែរត្រូវធ្វើខ្លួនយ៉ាងគត់មត់ជាសិរីក្នុងគ្រួសារ… គឺរតនៈរង្សីឯណោះវិញទេ
ដែលលើកតម្លៃមាស»។
នៅត្រង់វគ្គ«សម្តីសកេរ៍្» ទំព័រ៦៩ លោក ណុច សកុណានុតរ៍បានក៏បានលើកឡើង
ដែរថា៖ «ពួកបុរសដែលខំរៀនសង្វាតរកកិត្តិយសតម្លៃថ្លៃថ្នូរ គេតែងតែស្វែងរក
ប្រពន្ធកបលក្ខណ៍ហើយមានមោទនភាពបំផុតក្នុងរឿងជីវិតគ្រួសារ។ អូនត្រូវចាំ
ថា គ្រាប់ពេជ្រដ៏ល្អវិញទេលើកតម្លៃសំបកចិញ្ជៀនឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើងហើយ
ភរិយាគាប់ ពិតជាជង្រុកនៃសិរីសួស្តី ភោគៈ តេជៈ សម្រាប់ស្វាមី…គ្មានអ្វីដែលគួរ
ឲ្យខ្លាច ជាងឭពាក្យក្មេងពាលហៅបងថាជាអាមោឃស៊ីដែលគេនោះទេណ៎ាអូន!។
នារីខ្មែរទាំងឡាយ ចុះបើនៅមានបុរសខ្មែរដែលមានសន្តានចិត្តដូចទស្សនៈអ្នកនិពន្ធ
ទាំងពីររូបនេះ ហើយបុរសនោះពិតជាស្រឡាញ់នាងចង់បាននាងជាឧត្តមភរិយាពេញ
ច្បាប់ លុះដល់ក្រោយអាពាហ៏ពិពាហ៍ស្រាប់តែគេដឹងថា នាងជាស្រីរហើរហាយ តើ
ឧត្តមស្វាមីនាង គេនឹងមានប្រតិកម្មយ៉ាងដូចម្តេចដែរចំពោះរូបនាងនៅពេលនោះ?។
តើនាងបានគិតទេថា បុរសដែលបានលួងលោម និងបានខ្លួនប្រាណនាងហើយ គេ
នៅតែស្រឡាញ់នាង ចង់ចូលស្តីដណ្តឹងនាងរៀបការ ក្រាបក្បាលដល់កន្ទេលនៅ
ចំពោះមុខមេបានិងចាស់ទុំបាចផ្កាស្លាឲ្យពរជ័យឫទេ??? បើនាងសំអាងទៅលើវេជ្ជ
សាស្រ្តបច្ចុប្បន្នដេរភ្ជិតឲ្យដូចដើមនោះ តើនាងមិនចេះខ្មាសអៀនវេជ្ជបណ្ឌិតទេឬអ្វី?
លោក ណុច សកុណានុតរ៍ បានសរសេរដែរថា « ប្រពៃណីខ្មែរយើងខុសពីលោក
ខាងលិច ក្រមុំពួកគេប្តូរប្រុសដូចប្តូរសម្លៀកបំពាក់។ សាសន៍ទាំងនោះទុកការរួម
ភេទដូចចានបាយ ស៊ីហើយលាង គ្មានភាពជាក់លាក់ តែចំពោះកូនក្រមុំខ្មែរ
ចាស់ៗតែងអប់រំប្រដែប្រដៅឲ្យរក្សាខ្លួនដូចសំពត់ក្នុងផ្នត់ រហូតប្រៀបធៀបមាន
កូនស្រីដូចមានពាងប្រហុកខុលលើផ្ទះ ឯពាក្យមនុស្សមាត់វែងខ្លីឭឆ្ងាយណាស់៕
បើលោកអ្នកនាងកញ្ញាចង់អានអត្ថបទផ្សេងទៀតដែលទាក់ទងនឹង
ថ្ងៃ១៤កុម្ភៈសូមអានរឿង «បុប្ផា១៤កុម្ភៈ» និពន្ធដោយ ហេង ឧត្តម
រឿង« រាត្រីនៅវៀងច័ន្ទ» និង រឿង «ទិវាដួងចិត្ត» ដោយ ឡឹក ជំនោរ
ព្រមទាំងអត្ថបទខ្លះទៀតដែលទាក់ទង ថ្ងៃ១៤កុម្ភៈ នៅក្នុងគេហ
ទំព័ររបស់ខ្ញុំនេះដោយរាវរក ឆ្នាំ២០១១ និងឆ្នាំ២០១២ ត្រង់ថ្ងៃ១៤កុម្ភៈ ។ ប្រិយមិត្ត
អាចស្តាប់ក្នុងបណ្ណសារផ្នែក«នាទីអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ» របស់ខ្ញុំតាមរយៈ «វិទ្យុបារាំង
អន្តរជាតិ RFI » ឬ សូមជាវរឿង«ស្តាយ»និពន្ធដោយលោក ខូ តារាឫទ្ធ និងរឿង
«កាដូថ្ងៃនៃក្តីស្រឡាញ់» ដែលជាកម្រងរឿងស្នេហាខ្លីៗ និពន្ធដោយ សួង ម៉ាក់
ឡឹក ជំនោរ ហេង ឧត្តម។ យុវអ្នកនិពន្ធទាំងបីរូបនេះបានបញ្ចេញមនោសញ្ចេតនា
និងទស្សនៈយល់ឃើញរៀងៗខ្លួន អំពីរឿងរ៉ាវដែលកើតឡើងក្នុងថ្ងៃ«១៤កុម្ភៈ» ៕
អ្នកនិពន្ធ ប៉ិច សង្វាវ៉ាន សូមស្វាគមន៍ 