ក្រោមមេឃពណ៌ខៀវនៃក្រុងតូក្យូ និពន្ធដោយ ប៉ែន សេដ្ឋារិន

ក្នុង​នាទី​អក្សរសាស្ត្រ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង ខ្ញុំ​បានរៀបចំ​អធិប្បាយរឿង«ក្រោមមេឃពណ៌ខៀវនៃក្រុងតូក្យូ ឬក្រុងអង្គរ» ដែល និពន្ធដោយ ប៉ែន សេដ្ឋារិន សម្រាប់ផ្សាយ។ ក្នុង​នេះ មាន​បទសម្ភាស​របស់ខ្ញុំ ជាមួយ​អ្នកនិពន្ធផង។

សូម​ស្តាប់៖https://soundcloud.com/tags/dr%20penn%20setharin

ឆ្នាំក្រោយ ជួបគ្នានៅភ្នំពេញ ​និពន្ធដោយ​កវី ​គឹម ខូវនី

 

 

 

 

មាត់វៀច និពន្ធដោយ ប៉ិច សង្វាវ៉ាន

ប្រអប់មាត់មនុស្សយើងម្នាក់ៗបញ្ជាក់ពីអត្តចរិតរបស់យើង។ អ្នកដែលកើតមកខ្វះនេះខ្វះនោះ ឬមានលក្ខណៈមិនសមរម្យដូចគេ ខ្មែរយើងតែងតែមានជំនឿ តែងតែនិយាយថា «យើងមិនបានធ្វើបុណ សាងកុសល ពីអតីតជាតិ ឬបច្ចុប្បន្នជាតិ»។ ខ្ញុំបានអានសៀវភៅខ្លះដែលសរសេរភាសាខ្មែរ ឬបរទេស (បារាំង ឬអង់គ្លេស) បានសរសេរអំពីលក្ខណៈប្រអប់មាត់របស់មនុស្សប្រុសស្រី។ ខ្ញុំយល់ស្របថាគេសរសេរត្រូវ។

ខ្ញុំនេះរងកម្មណាស់ ជួបតែមនុស្សស្រីមួយចំនួនរិះគន់មិនសមហេតុផល អាងតែមាត់គ្មានគម្រប ចេះតែព្រួសវាចាអមិត្តតាមតែគំនិតខ្វះវិចារណញ្ញាណ មិនខ្វល់និងគ្មានវិប្បដិសារីលើពាក្យដែលខ្លួនបាននិយាយ។ ថាកូនក្មេងមិនទាន់ដឹងក្ដីចុះ គ្នាមិនទាន់ចេះពិចារណា មនុស្សកញ្ចាស់សក់ពីរពណ៌ទៅហើយ កោតនិយាយស្ដីមិនសមហេតុផល មិនខ្លាចគេវាយតម្លៃបន្ទាបបន្ថោក។

មេម៉ាយម្នាក់ដែលជាភរិយាបញ្ញវន្តម្នាក់ ដែលរស់នៅជាយក្រុងប៉ារីស៍។ តាមពិតខ្ញុំបានជួបស្ត្រីនេះតែពីរដងគត់ គឺនៅផ្ទះខ្ញុំម្ដងនៅពេលយើងអញ្ជើញមកពិសារបាយ និងម្ដងទៀត នៅផ្ទះស្ត្រីនោះដែលដែលអញ្ជើញស្វាមីខ្ញុំ និងខ្ញុំទៅបរិភោគនៅផ្ទះគាត់វិញ។ មិនដឹងជាខ្ញុំបាននិយាយពីអង្កាល់ថា «ខ្ញុំមាននិស្ស័យអាណិត និងចូលចិត្តជួយជនដែលមានជីវភាពទន់ខ្សោយក្រីក្រណាស់។ មេត្តាករុណាធម៌នេះ ជាគំរូប្រពៃដែលខ្ញុំទទួលបានពីអំពើ និងសកម្មភាពភាពរបស់លោកប៉ាចៅ យី ស៊ុម និងលោកម្ដាយ ឌីវណ្ណ ឌីឡូបែស្ស៍ តាំងពីរូបខ្ញុំនៅតូចអាយុ ៩ ឬ ១០ ឆ្នាំម្ល៉េះ។ នៅភ្នំពេញតាំងពីខ្ញុំមានអាយុ ១៣ ឬ ១៤ ឆ្នាំ ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមដាក់ទានជាលុយ ជាសម្លៀកបំពាក់ឱ្យជនក្រីក្រដោយហេតុថា ខ្ញុំតែងតែពិចារណាធ្វើការប្រៀបធៀនខ្លួនខ្ញុំ ជាមួយនឹងអ្នកក្រីក្រតោកយ៉ាកដែលខ្ញុំបានឃើញផ្ទាល់ភ្នែក។ ធម្មជាតិស្មោះត្រង់របស់ខ្ញុំ ខ្ញុំតែងតែតំណាលពីសន្ដានចិត្តរបស់ខ្ញុំប្រាប់អ្នកដែលខ្ញុំស្រឡាញ់រាប់អាន រាប់ទាំងសាច់ថ្លៃរបស់ខ្ញុំ។ តាមពិតទៅមិនមែនមនុស្សតិចជាង ១០ ឬ ២០ ទេ ដែលខ្ញុំបាននិយាយពីទឹកចិត្តមេត្តាធម៌របស់ខ្ញុំនេះ។

ស្ត្រីម្នាក់បានលើកយកពាក្យពិតរបស់ខ្ញុំ ថាចូលចិត្តរាប់អានអ្នកក្រីក្រជាងអ្នកមាន ដែលវាយឫកមើលងាយបន្ថោកអ្នកទុរគត ទៅប្រាប់ក្មួយរបស់ស្វាមីខ្ញុំថា «ខ្ញុំចូលចិត្តរាប់អានអ្នកក្រនេះ ព្រោះតែចង់ឱ្យអ្នកទាំងនោះទ្រខ្ញុំ»។ ឱ! ម្ចាស់ថ្លៃអើយ! ខ្ញុំរាប់អានគាត់យ៉ាងស្មោះអស់ពីដួងចិត្ត គ្មានក្នុងគ្មានក្រៅ គ្មានចង់បានការកោតសរសើរពីអ្នកនេះ ឬអ្នកផងឯទៀតទេ ចុះហេតុអ្វីស្ត្រីនេះទិតៀននិយាយដើមខ្ញុំខុសពីសន្ដានចិត្តខ្ញុំទាំងស្រុងដូច្នេះ? ខ្ញុំហួសចិត្ត និងខកចិត្ត ហើយក៏ដកការរាប់អានអស់ពីបេះដូងខ្ញុំ។ ខ្ញុំមិនស្ដាយទេ មនុស្សណាក៏ដោយមិនថាជាបងប្អូន ជាញាតិសន្ដាន ឬជាមិត្ត មនុស្សដែលប៉ិនខាងវាយតម្លៃខ្ញុំមិនសមហេតុផល និងគ្មានមូលដ្ឋានពិតប្រាកដនិងច្បាស់លាស់ ខ្ញុំកាត់ចោលឥតស្រណោះ និងមិនចង់ឃើញស្រមោល ឬដានជើងមនុស្សប្រភេទនេះ។ ខ្ញុំយល់ថា សេពគប់ជនប្រភេទនេះនាំឱ្យខាតពេល ខាតទឹកមាត់ដើម្បីនិយាយគ្នា។

ខឹងពេក ថ្ងៃនេះខ្ញុំនិយាយប្រាប់អ្នកនៅជិតខាងខ្ញុំថា ប្រហែលពីជាតិមុន គាត់មានចរិតចូលចិត្តពេបជ្រាយ ឬនិយាយមិនល្អពីគេហើយ បានជាក្នុងជាតិនេះមាត់គាត់វៀច។ បើគាត់យកគំនិតមកគិតបញ្ហាល្អៗ និងសំខាន់ៗប្រហែលជាត្រូវបានគេគោរព និងកោតសរសើរ ជាជាងគេដៀលជេរ។

បុរសណាបានភរិយាបែបនេះ ច្បាស់ជាយ៉ាប់ហើយ ទោះជាបុរសនោះមានសញ្ញាបត្រខ្ពស់កម្រិតណា​ក៏ដោយ។

ខ្ញុំតែងតែបន់ព្រះរាល់យប់ សូមព្រះអង្គបញ្ចៀសមនុស្សមិនល្អពីខ្ញុំ៕

ភ្លើងប្រចណ្ឌ​​ និពន្ធដោយ ប៉ិច សង្វាវ៉ាន

មិនថាភេទស្រី ឬភេទប្រុស បើជនណាម្នាក់មានចិត្តប្រចណ្ឌស្វាមី ឬភរិយារបស់ខ្លួនហើយ ជនប្រភេទនោះបាត់បង់ទាំងអស់នូវវិចារណញ្ញាញ។ អារម្មណ៍ពួកគេត្រូវភ្លើងប្រចណ្ឌឆេះរោលរាលពេញខួរក្បាល និងដុតរោលពេញបេះដូងដែលអាចធ្វើឱ្យខូតខាត ឬបែកបាក់គ្រួសារក៏មាន។

ក្នុងមួយជីវិតរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំបានទទួលពាក្យសម្ដីរបស់ស្ត្រីនាក់ដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំហួសចិត្ត និងគិតស្មានមិនដល់។ ខ្ញុំពិចារណាថា ចុះហេតុអ្វីបានជាស្ត្រីទាំងនេះ ព្រួសភ្លើងប្រចណ្ឌមកលើខ្ញុំដែលមិនបានប្រព្រឹត្តអំពើថោកទាបលើស្វាមីនារីទាំងនេះឡើយ ​កុំថាឡើយដល់ទៅសម្ដី ឬអាកប្បកិរិយា និងរូបកាយ។

រសៀលថ្ងៃមួយ កាលនោះខ្ញុំមានវ័យ៣០ឆ្នាំ និងមានកូនពីរនាក់ គឺស្រីម្នាក់អាយុ១៧ឆ្នាំ និងកូនប្រុសបន្ទាប់អាយុ១៦ឆ្នាំ​ ទូរសព្ទរោទ៍ឡើង សំឡេងនិងសម្ដីស្រីបញ្ញវន្តម្នាក់បានថ្លែងទាំងកំរោលមកកាន់ខ្ញុំថា៖

-មើលវិក្កយបត្រទូរសព្ទ ឃើញតែផ្ទះនេះដែលប្ដីខ្ញុំបានហៅមកមិនឈប់ឈរ…

ខ្ញុំមិនបាច់គិតច្រើនថាអ្នកដែលខំហៅទូរសព្ទមករករឿងខ្ញុំនេះ ជាអ្នកដែលខ្ញុំមិនស្គាល់ឡើយ។ ខ្ញុំស្គាល់ច្បាស់ណាស់សំឡេងរបស់អតីតមិត្តនារីខ្ញុំដែលបានរួមថ្នាក់រៀនទីបញ្ចប់នៃវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ។ ខ្ញុំក៏បានឆ្លើយទៅវិញយ៉ាងហី និងចិត្តត្រជាក់៖

-ហេតុអ្វីក៏ឯងមិនហាមប្ដីរបស់ខ្លួន ឬសួរដើមហេតុ ហៅទូរសព្ទមកខ្ញុំញឹកញាប់? ខ្ញុំគ្រាន់តែជាអ្នកលើកទូរសព្ទមកស្ដាប់ ខ្ញុំខុសដែរឬ? ធម្មតា មិនថាខ្លួន មិនថាខ្ញុំទេ កាលណាទូរសព្ទក្នុងផ្ទះរោទ៍ហើយ ត្រូវតែលើកស្ដាប់និងឆ្លើយ។ ហេតុអ្វីថាឱ្យខ្ញុំ។ គួរតែសួរប្ដីរបស់ខ្លួនជាមុនសិន ឬក៏ហាមប្ដីខ្លួនទៅ មុននឹងព្រួសកំហឹងលើខ្ញុំ។ សូមបញ្ជាក់ខ្លីថា៖ លោកប្ដីរបស់ខ្លួនទូរសព្ទមកសួរអំពីចំនួនអ្នកចូលរួមក្នុងរាត្រីជប់លៀងរាំកម្សាន្ត ដើម្បីរកកម្រៃមកផ្គត់ផ្គង់សកម្មភាពអក្សរសាស្ត្រ នៃសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរនៅបរទេស ដោយចង់ដឹងថា តើមានភ្ញៀវចូលរួមសមតាមប្រាថ្នាឬទេ? ខ្លួនក៏ដូចខ្ញុំដែរ កាលណាទូរសព្ទក្នុងផ្ទះរោទ៍ ត្រូវតែលើកដើម្បីឆ្លើយជាដរាប។

ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក អ្នកដែលហៅទូរសព្ទមកខ្ញុំច្រើនលើកច្រើនសារនោះ ក៏បានហៅមកទៀត។ ខ្ញុំបាននិយាយតាមត្រង់៖

-សូមលោកឈប់ហៅមកខ្ញុំទៀត។ ភរិយាលោកប្រចណ្ឌលោកជាមួយខ្ញុំមិនសមហេតុផល។ ខ្ញុំឆ្លៀតពេលនេះជម្រាបលោកឱ្យប្រាប់ភរិយាលោកផងថា ខ្ញុំនេះមិនយកប្ដីនរណាទេ។

ខ្ញុំមានប្ដីមានទាំងកូន។ ខ្ញុំជាមនុស្សមានពូជអម្បូរ បើទោះជាខ្ញុំនៅទំនេរឯកា ក៏ខ្ញុំមិនសម្លឹងស្វាមីរបស់ស្ត្រី។​

ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ខ្ញុំឈប់ទាក់ទងគ្រួសារនេះ ហើយក៏មិនដែលនឹកស្ដាយអតីតមិត្តនារីរួមថ្នាក់ម្នាក់នេះទាល់តែសោះ ពីព្រោះខ្ញុំមិនឱ្យនរណាម្នាក់ប្រមាថតម្លៃទឹកចិត្តរបស់ខ្ញុំជាដាច់ខាត។ លើសពីនេះពូជរបស់ខ្ញុំ គ្មាននរណាម្នាក់យកស្វាមី ឬយកភរិយារបស់នរណាឡើយ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ខ្ញុំសុខចិត្តហត់នឿយធ្វើការបម្រើសមាគមតែម្នាក់ឯង មិនត្រូវការសមាជិកម្នាក់នេះ ដែលមិនបានជួយខ្ញុំម្ដងណានោះទេ។ មនុស្សខ្លះធ្វើការកាប់គាស់ លីសែងធ្ងន់ៗ គេមិនត្អូញត្អែរមួយម៉ាត់ផង ចុះត្រឹមការចំណាយពេលវេលាដើម្បីសមាគមមួយដែលខ្ញុំស្រឡាញ់អស់ពីដួងចិត្ត ដើម្បីអក្សរសាស្ត្រជាតិ ទោះណាជាមានកិច្ចការច្រើនជាងនេះក៏ខ្ញុំអាចទ្រាំទ្របំពេញកាតព្វកិច្ចខ្ញុំជាអ្នកបង្កើតសមាគមនេះ ប្រៀបបីដូចជាមាតាល្អម្នាក់ដែលបានបង្កើតកូនមកហើយត្រូវតែចិញ្ចឹម និងមើលថែបុត្រីបុត្រា ទោះជាអត់ងងុយ ភ្ញាក់កណ្ដាលយប់អាធ្រាត្រក៏ដោយ៕

សរសេរនៅថ្ងៃទី១០ មេសា ២០១៩

នេះឬចិត្តប្រុស?វណ្ណកម្មទី១របស់ខ្ញុំផ្សាយឆ្នាំ១៩៦៨

ខ្ញុំ​បានចាប់ផ្តើមបម្រើអក្សរសាស្រ្តជាតិយើងតាំងពីឆ្នាំ១៩៦៨ គីតាំងពីក្នុងយុវវ័យម្ល៉េះដោយបានសរសេររឿងពិតមួួយរបស់នារីម្នាក់ដែលរៀនក្នុងវិទ្យាល័យព្រះយុគន្ធរដូចខ្ញុំដែរ តែគេរៀនថ្នាក់ធំជាងខ្ញុំ។ កាលនោះ ខ្បាននិពន្ធរឿង«នេះឬចិត្តប្រុស?»ប្រើរហស្សនាមថា«​ព្រហ្ម​ សុទ្ធធីតា»ចេ្ផញផ្សាយនៅឆ្នាំ១៩៦៨តាមសារព័ត៌មាន«កោះសន្តិភាព»ដែលមានលោក«ជូ ថានី»ជាចាងហ្វាង។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះ ប្រលោមលោកទី១របស់ខ្ញុំនេះត្រូវបានលោកម៉ៅ ប៊ុនថនសុំយកទៅផ្សាយក្នុង«នាទីភាគនិទានរឿងប្រលោមលោក»តាមរលកអាកាសនៃវិទ្យុជាតិនៅភ្នំពេញរយះពេល៣ខែទើបចប់។ សូមបញ្ជាក់ដែរថា​ លោក«ម៉ា ឡៅពី»បាននិពន្ធចម្រៀង១បទដែលមានចំណងជើងថា​«នេះឬចិត្តប្រុស?»ដែលច្រៀងដោយអ្នកស្រិ«សូ​ សាវឿន»​ដែលរស់នៅប្រទេសបារាំងសព្វថ្ងៃនេះ។ខ្ញុំនឹងសរសេរលំអិតក្នុងសៀវភៅជីវប្រវត្តិរបស់ខ្ញុំដែលត្រូវសរសេរឆ្នាំនេះក្រោយពីបានសរសេរចប់រឿងពិតក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ជាមួយប្អូនស្រិខ្ញុំ២នាក់ដោយប្រើនាមត្រកូលផ្ទាល់ខ្លួនគឺ«ព្រហ្ម»ដើម្បីជាមធ្យោបាយរក មិត្តរួមថ្នាក់តាំងពីបថមសិក្សា អនុវិទ្យាល័យនិងវិទ្យាល័យ មិត្តនារីនិងមិត្តរួមថ្នាក់ក្នុងអនុវិទ្យាល៏យ វិទ្យាល័យ​ និង«មហាវិទ្យាល័យនិតិសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច» មហាវិទ្យាល័យអក្សរសាស្ត្រនិងមនុស្សសាស្រ្»ព្រមទាំង«មហាវិទ្យាល័យគរុកោសល្យ»ត្រូវបែកគ្នាព្រោះតែសង្គ្រាមនិងការភៀសខ្លួនចេញពីមាតុភូមិកំណើតដើម្បីគេចចេញពីរបបប្រល័ួយពូជសាសន៍។«។ សូមជ្រាបបដេរថា​ ក្រោយពីរៀបការ ខ្ញុំពាក់ឈ្មោះស្វាមីីទាំងមូលគឺ «ប៉ិច ឈុន»នៅភ្នំពេញ​ (មិនដុចនៅ ស្រុកបារាំងទេ ស្រី្តដែលរៀបការពាក់នាមត្រកូលស្វាមី គឺ ប៉ិច និងប្រើអត្តនាមរបស់ខ្លួនដដែល«ប៉ិច ​សង្វាវ៉ាន»គឺឈ្មោះដែលខ្ញុំប្រើរាល់ថ្ងៃ ​)។

«ក្នុងវិស័យអក្សរសាស្ត្រ ខ្ញុំបាននិពន្ធរឿង«នេះឬចិត្តប្រុស?»ឆ្នាំ១៩៦៨ដោយដាក់រហស្សនាមថា «ព្រហ្ម សុទ្ធធីតា»។ គឺជារឿងរបស់នារី២នាក់ដែលបាននិយាយរឿងពិតរបស់គេប្រាប់ខ្ញុំ ។ ម្នាក់នៅភ្នំពេញនិងម្នាក់

ទៀតនៅព្រៃវែង។

អនុស្សាវរីយ៍១ដែលចាំមិនភ្លេចគឺ កាលនោះ មានអ្នកស្តាប់រឿងប្រលោមលោកដែលជាវណ្ណកដំបូងរបស់ខ្ញុំម្នាក់

បានតែងចម្រៀងខ្ញុំ១បទបន្ទាប់ពីរឿងនេះបានផ្សាយតាមសារព័ត៌មាន«កោះសន្តិភាព»ដែលមានលោក«ជូ ថានី»ជាចាងហ្វាង។

ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះ ប្រលោមលោកទី១របស់ខ្ញុំនេះត្រុវបានលោក«ម៉ៅ ប៊ុុនថន»សុំយកទៅផ្សាយក្នុង

«នាទីភាគនិទានរឿងប្រលោមលោក»តាមរលកអាកាសនៃវិទ្យុជាតិនៅភ្នំពេញរយះពេល៣ខែទើបចប់។ សូមបញ្ជាក់ដែរថា​ លោក«ម៉ា ឡៅពី»ក៏បាននិពន្ធចម្រៀង១បទមានចំណងជើងថា​«នេះឬចិត្តប្រុស?»។ បទនេះច្រៀងដោយអ្ន្នកស្រីសូ សាវឿន។

កាលនោះ អ្នកស្តាប់របស់ខ្ញុំម្នាក់ឈ្មោះ «ជា ម៉ាក់លីន»បាននិពន្ធបទ «សំណោកយុុវនារីនិពន្ធ»ដើម្បីលើក

ទឹកចិត្តខ្ញុំក្រោយពីបានដឹងថា«មានអ្នកស្តាប់ម្នាក់នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំងឈ្មោះ«ឃ្នុះ ទាំ»បានទិទៀនថា«ខ្ញុំសរសេរ

រឿងពិតរបស់ខ្ញុំហើយបង្អាប់ប្រុសៗ»។ ខ្ញុំតូចចិត្តពេកក៏បាននិយាយជម្រាបអ្នកស្រី«ជា ​ម៉ាក់លីន»​អ្នកស្តាប់ម្នាក់

ដែលសរសើររឿងដែលខ្ញុំនិពន្ធដំបូងនេះ។​ អ្នកបង ជាម៉ាក់លីនក៏បាននិពន្ធទំនុកច្រៀង១តាមលំនាំបទ«នេះឬចិត្ត

ប្រុសដាក់ចំណងជើង«សំណោកយុវអ្នកនិពន្ធនារី»។ បទនេះមានទំនុកថា

«គ្រាន់តែខ្ញុំចងក្រងប្រលោមលោក

មតិគគោកពេបជ្រាយជេរស្តី

គិតទៅនារីគ្មានសិទ្ធសេរី

បើចង់ធ្វើល៏អ្វីក៏ខុសទាំងអស់។

ខំរៀនពីតូចរហូតពេញវ័យ

វិជ្ជាថ្លាថ្លៃគ្មានបានការសោះ

សាកល្បងចំណេះប្រែក្លាយជាខុស

គេចោទដាក់ទោសថាខុសក្រិត្យក្រម»

ខ្ញុំនឹងសរសេរលំអិតក្នុងរឿង «ខ្ញុំជាស្រី»ដែលត្រូវនិពន្ធឆ្នាំ២០១៨នេះ។

ផ្ទះអ្នកបងជា ម៉ាក់លីនដែលជាអ្នកនិពន្ធបទនេះ ដើម្បីលើកទឹកចិត្តខ្ញុំ ស្ថិតនៅម្តុំអាគារអាយស្ម័យយានកម្ពូជា។​ខ្ញុំសង្ឃឹមថានិងបានទទួលដំណឹងពីអ្នកបង៕

វិញ្ញាណ​រូប​ចម្លាក់

វិញ្ញាណ​រូប​ចម្លាក់ ច្រៀងដោយលោក ស៊ិន ស៊ីសាមុត

និងច្រៀងឡើងវិញដោយ ថាច់ សូលី

១ – សំពាយ​ភ័ព្វព្រេង​បុពេប្រឌិត

ព្រះ​ព្រហ្ម​លិខិត​និមិត្ត​ជីវិត​មានតម្លៃ

រូប​ចម្លាក់​ឆ្លាក់​ជាប់​ដួង​ហឫទ័យ

សម្ផស្ស​សម្រស​ចរណៃ​ចង​ជា​និស្ស័យ​ឧត្តម។

 

២ – សន្តោសប្រណី​អាល័យ​មេត្តា

រស្មីតារា​បំភ្លឺ​វេហា​ចិន្តាសុខំ

សែន​ស្រណោះ ស្រណោះ​សម្តី​មុំ

សុំ​កុំ​បំភ្លេច​រូប​ខ្ញុំ​ចិត្ត​រស់​លើ​ភ្នំ​ទឹក​ភ្នែក។

 

បន្ទរ – កន្សែង​ស្នាដៃ​អូន​ប៉ាក់​

កន្សែង​ចាក់​ជូត​ទឹក​ភ្នែក

ពេល​ណា​ទឹក​នេត្រា​ហូរជ្រែក​

កន្សែង​អូន​រំលេក​បំបែក​ក្តី​ទុក្ខ​ជូន​បាន។

 

៣ – ធម្មជាតិ​ប្រណីត​លោហិត​ភក្តី​

ជួយ​ឲ្យ​ពរ​ជ័យ

ជប់​រាង​កាយ​ស្រី​ឲ្យ​មាន​វិញ្ញាណ

រូប​ចម្លាក់​សូម​អ្នក​កុំ​នឹក​ស្មាន

ថា​រៀម​បំភ្លេច​កល្យាណ

បំភ្លេច​ភព​ស្ថាន​ស្នេហ៍​អូន៕

 

អនុស្សាវរីយ៍​ក្នុង​យុវវ័យ​របស់​ខ្ញុំ​

ពេល​ដែល​ខ្ញុំ​ស្តាប់​ចម្រៀង​ សម្រស់​ឆ្នេរកែប (បុប្ផា​ឆ្នេរកែប) ម្តងៗ អនុស្សាវរីយ៍​នៃ​យុវវ័យ​របស់​ខ្ញុំ​លេច​ធ្លោ​រស់​រវើក​ឡើងវិញ ក្នុង​ដួង​អារម្មណ៍​របស់ខ្ញុំ​ជានិច្ច។

តាម​ពិត ខ្ញុំ​គ្មាន​រឿង “ស្នេហា” ទាក់​ទង​នឹង​ឆ្នេរ​កែប​ដូច​ទំនុក​ច្រៀង​នេះទេ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំ​មាន​អនុស្សាវរីយ៍​ក្នុង​គ្រួសារ​ខ្ញុំ​ទាំង​មូល។ រូប​ភាព​ទាំង​អស់​ដែល​កប់​បាត់​ក្នុង​ពេល​កន្លលង​ទៅ​៤៤ឆ្នាំ​រស់​រវើក​ ជាថ្មី​ឡើងវិញ ដូច​ខ្សែ​ភាព​យន្ត​បណ្តាល​ឲ្យ​ចិត្ត​ខ្ញុំ​សប្បាយ​រីករាយ​ក្នុង​បេះ​ដូង​ដែល​មិន​ធ្លាប់​មាន​វិបត្តិ​ស្នេហា​សោះឡើយ។

ស្ទើរ​តែរាល​ចុង​សប្តាហ៍ លោក​ប៉ា​តែង​តែ​នាំ​អ្នក​ម្តាយ​ខ្ញុំ​និង​បុត្រីបុត្រា​ទាំង​១២នាក់​ទៅ​កម្សាន្ត​នៅក្រុង​កែប​ និង​មុជ​ទឹក​សមុទ្រ​ក្តៅ​ឧណ្ហៗ​។ ឆ្ន​១៩៦៤ ខ្ញុំ​មាន​ន័យ​១៧ឆ្នា​រៀន​ថ្នាក់​ទី​៣ទំនើប​ជជាតិ​ (Classe de 3ème) នៃ​វិទ្យាល័យ​ប្រះ​យុគន្ធរ​។

1. ពេល​លោក​ប៉ា​ខ្ញុំ​មាន​ប្រសាសន៍​ប្រាប់​កូនៗ​ថា “ស្អែក​ទៅ​កែប” ខ្ញុំ​រំភើប​រីករយ​ក្រៃលែង។ រាត្រី​នោះ ខ្ញុំ​គេង​មិន​លក់​ទល់ភ្លឺ ពីព្រោះខ្ញុំ​សប្បាយនិងរំភឺប​ចិត្ត​ពេក​។ ពេល​ធ្វើ​ដំណើរ​ចេញ​ពី​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ឆ្ពោះ​ទៅ​ក្រុង​កែប ទោះបី​ក្នុង​រថយន្ត​ម៉ាក់​ម៊ែរសឺដេសធុន​១៨០ (Mercedès 180) ពណ៌​ទឹក​ប្រាក់​របស់​យើង​ ដែលច​​ង្អៀត​ណែន​ពិតមែន តែ​អំណរ​រីករាយ​​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ភ្លេច​គិត​ពីការ​ចង្អៀត​ និង​ភ្លេចការ​ចុកចាប់​ភ្លៅ​ដែល​ឱ្យប្អូន​ស្រី​ប្រុស​តូច​ៗ​អង្គុយ​ពី​លើ។ សូម​បញ្ជាក់​ថា ក្នុង​រថយន្តរបស់​យើង​មាន​១៤នាក់ គឺ​លោក​ប៉ាលោកស្រីមាតាដែលពួកខ្ញុំជាបុត្រីបុត្រា​ហៅតាមបារាំងថា​ម៉ាម៉ង់ (maman) ដែលខ្មែរយើងតែងតែហៅថា«​ម៉ាក់​ ខ្ញុំ​និង​ប្អូន​ទាំងអស់​គ្នា​ចំនួន​១២នាក់។​

• មួយ​ថ្ងៃ​ដល់​ល្ងាច​ ពួក​យើង​អង្គុយ​ត្រាំ​ទឹក​សមុទ្រ​ក្តៅ​ឧណ្ហៗ​ជិត​ឆ្នេរ​ និង​កាយ​ខ្សាច់​រើស​សំបក​គ្រំ​ និង​លៀ​ស។ ទឹក​សមុទ្រ​បោកបក់​មក​ប៉ះ​ប្រាណខ្ញុំដែលអង្គុយត្រាំទឹក​មួយ​កំណាត់​ខ្លួន​ គួរ​ឲ្យ​សប្បាយ​ពន់​ពេក។ ពេលវេលា​៤៤ឆ្នាំបាន​កន្លងទៅ​យូរយារ​ណាស់​មកហើយ ប៉ុន្តែ​អនុស្សាវរីយ៍នៃក្រុម​គ្រួសាររបស់យើង​នៅ​ទី«ក្រុង​កែបនិងកំពង់សោម»​នៅ​តែ​រស់​រវើកជានិច្ចក្នុងដួងអារម្មណ៍​។ ក្នុងឆ្នាំ​២០០៨ ក្រុមគ្រួសារ​ខ្ញុំ​ទាំងមូល​ បាន​ត្រឡប់​ទៅ​កម្សាន្នៅទី​ក្រុង​កែប​ជា​ថ្មី ប៉ុន្តែ​ទិដ្នភាព​ទី​នោះបាន​ប្រែ​ផ្លាស់ខុស​ពី​មុន​ស្រឡះ ការ​រៀប​ចំ​ក្រុង​កែប​តាមបែប​ទំនើប​និយមប្រៀបបីដូចជា​ខ្សាច់​សមុទ្រ​ដែលរលក​ទឹក​ជះ​មក​កប់​ពន្លិច​អនុស្សាវរីយ៍​ដ៏​ត្រកាល​នៃក្រុម​គ្រួសារយើង​ គ្មាន​សល់​អ្វី​បន្តិច​សោះឡើយ។ នៅ សល់​តែ​រូប​ភាព​អនុស្សាវរីយ៍​ចាស់​ក្នុង​ខួរ​ក្បាល​ និង​អារម្មណ៍របស់​ខ្ញុំ​តែប៉ុណ្ណោះ។
• ខ្ញុំ​សូម​អញ្ជើញ​ប្រិយ​មិត្ត​អ្នក​អាន​របស់​ខ្ញុំ​បណ្តែត​អារម្មណ៍​តាមចម្រៀង១បទដែលមានចំណងជើងថា​ “សម្រស់​ឆ្នេរកែប»​ ប្រិយមិត្ត ប្រិយមិត្ត​នារី ដែ​ល​មាន​អនុវស្សារីយ៍​ដូច​ទំនុក​ច្រៀង​នេះ សូមឱ្យ​អនុស្សាវរីយ៍ទាំង​ប៉ុន្មាន​រស់​រវើកឡើងវិញ​តាមរយះទំនុកច្រៀងខាងក្រោមនេះ។
• សូមជ្រាបថា ចម្រៀងនេះបកស្រាយដោយតារាចម្រៀងឯកសម្លេងមាសគ្មានពីរគឺលោក«ស៊ីន ស់ីសាមុត»ដែលជា
• បិតារបស់លោក ស៊ីន ច័ន្ទឆាយា៕

រូបថតយកពី៖construction-property.com

បុប្ផា​ឆ្នេរកែប

ច្រៀងដោយលោក ស៊ីន ស៊ីសាមុត

១ – ទឹកកែបហែបហែលដោយហ្វូងសារាយ

សម្លឹងពីឆ្ងាយគួរឲ្យស្រណោះ

ជាប់នេត្រសង្កេតយល់នូវសម្រស់

ទេសភាពនាឆ្នេរកែបនោះ

សែនល្អស្រស់ចំណាន ។

២ – ល្អដោយបុប្ផាផ្កាស្រស់ចម្លែក

លាស់ចេញចាកពីមែកនៅក្នុងឧទ្យាន

ក្លិនដ៏ក្រអូបជាប់ក្នុងប្រាណ

នឹកមមៃរំពៃចង់បានកល្យាណមករួមវាសនា ។

បន្ទរ – លម្អ​នៃឆ្នេរកែបសមដោយចុងស្រល់

លម្អ​និមលសមដោយកេសា

បបោសអង្អែលប្រឡែងនឹងស្មា

នៅពេលរៀមបិទនេត្រានិទ្រាតែងស្រមៃ។

៣ – ឃើញតែសម្រស់នៃផ្កាត្រកួន

រៀមបានក្លិនខ្លួនស្ងួនចរណៃ

ធ្វើម្ដេចរៀមនឹងដាច់អាល័យ

តើធ្វើម្ដេចរៀមនឹងបានថ្លៃ

ចរណៃជាគូគាប់អើយ ៕

បទភ្លេង និង​ទំនុកច្រៀង​ ដោយ ពៅ ស៊ីផូ

ច្រៀង​ដោយ​ ស៊ិន ស៊ី​សាមុត​

ឆ្នាំ​១៩៥៦

***

ខ្ញុំ​សូម​បញ្ជាក់ថា ចម្រៀង​ “សម្រស់​ឆ្នេរកែប​” បាន​ដាស់​អនុស្សាវរីយ៍​រវាង​មិត្ត​នារី​រួម​ថ្នាក់​របស់​ខ្ញុំ​នាម ឡេង រិទ្ធី​ (LENG Rithy) នៃ​ថ្នាក់​ទី​១ទំនើប (Classe de 1ème F) នៃ​វិទ្យាល័យ​ព្រះ​ស៊ីសុវត្តិ (Lycée Preah Sisowath) ឲ្យ​ផុស​ឡើង​ហាក់​ដូច​ជា​នៅ​ថ្មី​ស្រស់ៗ។ រិទ្ធី​បាន​បបួល​ខ្ញុំ​និង​ស្វាមី​ខ្ញុំ​ទៅ​លេង​កែប​ជាមួយ​គេ​ម្តង​ដែរ ក្នុង​១៩៦៩។ ខ្ញុំ​មាន​សង្ឃឹម​ថា​ ឡេង រិទ្ធី នៅ​រស់​រាន​មាន​ជីវិត​។ សូម រិទ្ធី ដឹង​ថា ព្រហ្ម​ សង្វាវ៉ាន នៅរស់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង។ សង្វាវ៉ាន នឹក​ រិទ្ធី ខ្លាំង​ណាស់។ ខ្ញុំ​មិន​ភ្លេច​ទេ រិទ្ធី បាន​បេះ​ផ្លែ​ទឹក​ដោះនៅ​ផ្ទះ​រិទ្ធី​យក​មកឲ្យ​ខ្ញុំ​ជា​ច្រើន​។ ពាក្យ​ដែ​ល​រិទ្ធី​សរសើរខ្ញុំ​ទាំង​ប៉ុន្មាន​ ខ្ញុំ​នៅ​ចាំ។ ខ្ញុំ​ក៏​នៅ​ចាំ​ពាក្យ​ដែល​មិត្ត​នារី​រួម​ថ្នាក់​យើង​ឈ្មោះ TING ING សរសើរ​ដែរ។ សង្ឃឹមថា មិត្តនារី​ខ្ញុំ​ទាំង​ពីរ​រូប​នេះទាក់​ទង​ខ្ញុំ​នៅ​កន្លែង​នេះ។

ប៉ិច​ សង្វាវ៉ាន (PECH Sangwawann)

នាមដើម ព្រហ្ម​ សង្វាវ៉ាន (PROM Sangwawann)

មរណភាពលោក យូ ​បូអតីតប្រធានសមាគមអ្នក និពន្ធខ្មែរប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា

ខ្ញុំមានការរំជួលចិត្តនិងសោកស្តាយជាខ្លាំង នៅពេលបានទទួលដំណឹងក្រៀមក្រំដែលហេង ឧត្តមបានផ្ញើមកខ្ញុំថា «លោក យូ ​បូដែលជាអតីតប្រធានសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ ប្រចាំប្រទេស
កម្ពុជាបានចូលមរណភាព»។
ខ្ញុំនិងគ្រួសារសូមចូលរួមនិងរំលែកទុកដ៏សោកសៅនេះពីចម្ងាយ។

អនុស្សាវរីយ៍ល្អៗនៃទំនាក់ទំនងផ្នែកអក្សរសាស្រ្តអក្សរសិល្យ៍ខ្មែរតាំង៣០ឆ្នាំកន្លងទៅជាមួួយលោក យូ​បូទៅនៅតែដៅជាប់ក្នុងចិត្តខ្ញុំមិនអាចរលត់
បានឡើយ ជាពិសេសក្មុងឆ្នាំ២០០៤ ឆ្នាំៗដែលខ្ញុំនិងស្វាមីខ្ញុំបានទៅ
មាតុប្រទេសជាលើកដំបូង យើងទាំងពីរបានទៅជួបលោកដល់គេហដ្ឋាន
របស់លោកយូ បូនៅព្រែកប្រា។ រូបភាពនោះ
រមែងលេចធ្លោម្តងម្កាលក្នុងសតិអារម្មណ៍ខ្ញុំដែលុគ្មានអ្វីក្រៅពីការ «ស្រឡាញ់អក្សរសាស្ត្រខ្មែរយើងនិងសន្តានចិត្ដដ៏ថ្លៃថ្នូរនៃមិត្តភាពនិងភាតរភាពរវាងយើងទាំងពីរដែលជាចំណងចងភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរវាងលោក យូ​បូនិងខ្ញុំដែលជាអ្នកបង្កើតសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរដូចគ្នា»។ គឺបានន័យថា «ព្រោះតែសេចក្តីស្រឡាញ់អក្សរសាស្រ្តជាតិដ៏មុះមុតនេះហើយទើបយើងបានបង្កើតសមាគមនេះឡើងហើយយើងឆ្លៀតពេលបម្រើការងារក្នុងពេលដែលយើងទំនេរពីការងារចញ្ចឹមជីវិត»។ ឪ! ព្រះជាម្ចាស់ ខ្ញុំបានបាត់បង់មិត្តភក្ដិដែលជាអតីតសមាជិកសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរមួយចំនួនហើយគឺលោក​លាង ហាប់អាន លោក លឹម លាងជិន លោក ឡាំង ប៉េងសៀក កញ្ញា ជា ម៉ាក់លីន និងបងធម៌២រូបទៀតគឺ លោក ដជូ ថានី​ នឹង
លោក ម៉ៅ ប៊ុនថន ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ ការ បាត់បង់មានទំហំស្មើការបាត់
បង់សាច់សារលោហិតផ្ទាល់នេះបានធ្វើឱ្យខ្ញុំសោកស្តាយមិនទាន់បាត់នៅឡើយ។ ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំត្រូវំបាត់បង់លោកយូ ​បូ១រូបទៀត… រូបំ ទុក្ខំ អនត្តា។ រូបកាយយើងជារបស់ដែលយើងខ្ចីមកតែមួយរយះប៉ុណ្ណោះ។ «មានរូបគឺមានទុក្ខ»

សរសេរជាមួួយទឹកភ្នែកនឹងការរន្ធត់ចិត្តនៅថ្ងៃ៨ ខែសីហាឆ្នាំ២០១៨ ។
ប៉ិច សង្វាវ៉ាន ហៅ ព្រហ្ម ​សុទ្ធធីតា

Kanitha Neng

នេង កន្និដ្ឋា៖ លោកគ្រូផ្តាំថា (សូមផ្តន្ទាទោសមនុស្សអាក្រក់ដោយចុងប៉ាកា គេនឹងឈឺចាប់ដោយការស្អុយឈ្មោះម៉ឺនឆ្នាំ) (ធ្វើជាអ្នកនិពន្ធឋបើសរសេរតែរឿងស្នេហាស្រីប្រុសកុំសរសេរ)
សិស្សម្នាក់នេះចងចាំជានិច្ច សូមវិញ្ញាណខន្ឋលោកគ្រូបានដល់សុខគតិភពកុំបីឃ្លាងឃ្លាត

****

ក្នុង​ឱកាស​ថ្ងៃ​បុណ្យ​គម្រប់​មរណភាព ៧ថ្ងៃ របស់​ព្រឹទ្ធាចារ្យ​និពន្ធ យូ បូ (ត្រូវនឹងថ្ងៃទី​១៣សីហា​២០១៨) ខ្ញុំ​បាន​ផ្តាំ​ អ្នកនិពន្ធ ឡឹក ជំនោរ ដែល​ជា​អនុប្រធាន​សមាគម​អ្នកនិពន្ធខ្មែរ នៅភ្នំពេញ ជួយ​ចូលរួម​ថវិកា​បុណ្យដែរ។ សូម​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​លោក យូ បូ សោយសុខ​នៅបរលោក។

ច្បាប់ស្រី និពន្ធដោយកវីបណ្ឌិត មឺុន ម៉ៃ និង​វិភាគដោយបណ្ឌិត វ៉ាន់ឌី កាអុន

ថត​ក្រ​ប​ដោយ ឃុត សុខឿន

បណ្ឌិត វ៉ាន់ឌី កាអុន បានវិភាគពីវណ្ណកម្មកំណាព្យ «ច្បាប់ស្រី និពន្ធដោយកវីបណ្ឌិត មឺុន ម៉ៃ» ហើយ​បាន​ផ្សាយនៅវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI កាល​ពី​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​មកនេះ ក្នុង​នាទី​អក្សរសិល្ប៍​ខ្មែរ។

នៅក្នុងអក្សសិល្ប៍ខ្មែរគេឃើញមានពាក្យប្រៀបប្រដៅម្យ៉ាងដែលហៅថា ច្បាប់ស្រី។ អ្នកប្រាជ្ញបណ្ឌិតខ្មែរ ហាក់បី​ដូច​ជា​យក​ចិត្ដ​ទុក​ដាក់​​អំពី​ការ​អប់​រំ​ស្ដ្រី​ភេទ​នេះ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ក្លា។ ព្រះ​មហា​ក្សត្រ​ខ្មែរ​ពីរ​អង្គ​គឺ ព្រះ​រាជ​សម្ភារ និង​ព្រះ​បាទ​សម្ដេច​ហារីរៈ​រាមា​រិស្ស​រា​ធិប​តេយ្យ​ព្រះ​អង្គ​ឌួង​ ក៏​ហាក់​បី​ដូច​ផ្ដល់​សារ​សំខាន់​ពិសេស​ទៅ​អោយ​ដល់​ការ​អប់​រំ​នេះ​ដែរ។ នេះ​ជា​ការ​ធម្មតា​ទេ​ ព្រោះ​សង្គម​ខ្មែរ​ជា​សង្គម​មាតា​ធិប​​តេយ្យ គឺ​ស្រី​មាន​តួនា​ទី​ដឹក​នាំ​ដ៏​សំខាន់ បើ​ស្ដ្រី​មាន​ឥរិយា​បថ​បែប​ណា គ្រួសារ​និង​សង្គម​ទាំង​មូល​ក៏​មាន​លក្ខណៈ​បែប​នោះ​ដែរ។ ក៏​ប៉ុន្ដែ​គេ​សង្កេត​ឃើញ​ផង​ដែរ​ថា ពាក្យ​ទូន្មាន​ទាំង​ឡាយ​នោះ យក​ចិត្ដ​ទុក​ដាក់​ជា​ពិសេស​អំពី​ទំនាក់​ទំនង​រវាង​ប្ដី​និង​ប្រពន្ធ​។

នៅថ្ងៃអាទិត្យនេះខ្ញុំសូមលើក​ឡើង​អំពី​ច្បាប់​ស្រី របស់​បណ្ឌិត​ម៉ឺន ម៉ៃ ដែល​ត្រូវ​គេ​បញ្ចូល​មក​ក្នុង​កម្ម​វិធី​សិក្សា​អក្សរ​សាស្ដ្រ​ខ្មែរ​នៅ​តាម​សាលា​រៀន​។ ក្រៅ​ពី​ប្រៀន​ប្រ​ដៅ​ស្រី​ជា​ភិរិយា អោយ​គោរព​ប្ដី​គ្រប់​ប្រការ បណ្ឌិត​ម៉ឺន​ម៉ៃ​បាន​លើក​ឡើង​អំពី​ប្រភព​នៃ​ការ​សៅ​ហ្មង​ ៣​យ៉ាង ដែល​លោក​​ហៅ​ថា​ភ្នក់​ភ្លើង​ទាំង​បី គឺ​១ យក​រឿង​មិន​ល្អ​ពី​ក្រៅ មក​ដុត​អោយ​ឆេះ​សន្ធោស​ន្ធៅ​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ រឺ​ក៏​យក​រឿង​ខាង​ក្នុង​ផ្ទះ​ទៅ​អុច​បង្កាត់​អោយ​ឆេះ​នៅ​ខាង​ក្រៅ។ ​ប្រភព​រឿង​សៅ​ហ្មង​ទី​ពីរ​គឺ ការ​ប្រើ​ពាក្យ​ពេចន៍ មិន​គួរ​គប្បី​ចំពោះ​មាតា​បិតា និង​ការ​មិន​រវល់​ញិក​ញ៉ុក ក្នុង​ការ​ផ្គាប់​ចំណី​អាហារ​ដល់​ឪពុក​ម្ដាយ និង​ប្ដី ។ អំពើ​សៅ​ហ្មង​ទី៣ កើត​ចេញ​មក​ពី​ការ​រួម​រក្ស​ជា​មួយ​ប្ដី គឺ​មិន​ត្រូវ​ធ្វើ​អ្វី​អោយ​ស្វាមី​អាក់​អន់​ស្រពន់​ចិត្ដ​ឡើយ​។

ដោយ​អនុ​វត្ដ​ពាក្យ​ទូន្មាន​ជា​មូល​ដ្ឋាន​ទាំង​ឡាយ​នេះ សង្គម​បូរាណ​ខ្មែរ​មាន​លក្ខណ​ដ៏ល្អ​ប្រពៃ រី​ឯ​បុរស​វិញ​តាម​រយ​ច្បាប់​ប្រុស​របស់​បណ្ឌិ​ម៉ៃ​ដដែល ក៏​ត្រូវ​ប្រកាន់​ឥរិ​យាបថ​អោយ​បាន​សម​សួន​ដែរ ទើប​រក​ភាពសុខ​ក្សេម​ក្សាន្ដ​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ​បាន​។

យ៉ាង​ណា​មិញ​រឿង​រាវ​សៅ​ហ្មង​ទាំង​ឡាយ​ដែល​កើត​ឡើង​ក្នុង​គ្រួសារ ក៏​កើត​ឡើង​បណ្ដាល​មក​ពី​ការ​មិន​គោរព​ក្រិត​ក្រម​ទាំង​ឡាយ​នោះ​ដែរ​។ រី​ឯ​បញ្ហា​ដែល​ចោទ​ឡើង​ក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ គឺ​សំនួរ​ដែល​ថា ហេតុ​ដូចម្ដេច​បាន​ជា​ប្រពន្ធ​ត្រូវ​គោរព​ផ្គាប់​ផ្គុន​ប្ដី​ដល់​ថ្នាក់​នេះ បើ​ម្នាក់​ៗ​សុទ្ធ​តែ​មាន​សេរី​ភាព រឺ​ឥស្សរ​ភាព​រៀង​ៗ ខ្លួន​នោះ​។

តាម​ការ​ពិត​បណ្ឌិត​ម៉ឺន​ម៉ៃ​ចង់​និយាយ​អំពី​ក្បួន​ចិត្ដ​សាស្ដ្រ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ គឺ​អំពី​អាថិ៍​កំបាំង​ដែល​ជា​កត្ដានៃ​ទំនាក់​ទំនង​ល្អរ​វាង​ប្ដី​និង​ប្រពន្ធ ហើយ​ដែល​ជា​មូល​ដ្ឋាន​នៃ​វប្បធម៌ និង​អរិយ​ធម៌​ខ្មែរ។ តាម​ការ​ពិត​ផ្ទុយ​ពី​មតិ​ទូ​ទៅ សង្គម​ខ្មែរ​ជា​សង្គម​ដែល​ស្រ្ដី​ជា​អ្នក​ដឹក​នាំ និង​ចាត់​ចែង​កិច្ច​ការ​គ្រប់​សារ​ពើ។ ទោះ​បី​មាន​ការ​កៀប​សង្កត់ ផ្ចាញ់​ផ្ចាល​ពី​សំណាក់​ចរន្ដ​បិតា​ធិប​តេយ្យ​ ដែល​មក​ពី​ចិន និង​ឥណ្ឌៀ​ក្ដី ហើយ​ទោះ​បី​មាន​ឥទ្ធិ​ពល​ផ្សេង​ៗ​ទៀត​មក​ពី​អ៊ឺរ៉ុប​ក្ដី​ ក៏​សង្គម​ខ្មែរ​ នៅ​តែ​ស្ថិត​នៅ​ជា​​សង្គម​មាតា​ធិប​តេយ្យ​ដដែល។ ស្ដ្រី​ដែល​ជា​ប្រពន្ធ រឺ​មាតា​ នៅ​តែ​ស្ថិត​នៅ​ជា​អ្នក​សំរេច​ចុង​ក្រោយ​បង្អស់​ដដែល​ជា​ដដែល។ រី​ឯ​ច្បាប់​ក្បួន​របស់​ម៉ឺន​ម៉ៃ មាន​គោល​ដៅ​ពីរ​ផ្ទុយ​គ្នា​ជា​មូល​ដ្ឋាន គឺ​ផ្ដល់​ទៅ​អោយ​ស្រ្ដី​ជា​ភរិយា នូវ​លទ្ធ​ភាព រឺ​អំណាច​ចិត្ដ​សាស្ដ្រ​គ្រប់​គ្រាន់​ សំរាប់​គ្រប់​គ្រង​គ្រួសារ​ផង ហើយ​ធ្វើ​ការ​គៀប​សង្កត់​ទៅ​លើ​ឥស្សរ​ភាព​របស់​ស្ត្រី​ផង​ដែ។រ ហើយ​នេះ​មិន​ខុស​ប៉ុន្មាន​ពី​ក្បួន​នយោ​បាយ​សំរាប់​គ្រប់​គ្រង​ប្រ​ទេស​នោះ​ទេ។ ម៉ឺន​ម៉ៃ​ បាន​បង្ហាញ​អោយ​ឃើញ​ជា​អាទិ​ថា អំណាច​របស់​ស្រ្ដី​ទៅ​លើ​បុរស គឺ​ការ​តំរូវ​ចិត្ដ​បុរស​គ្រប់​បែប​យ៉ាង គឺ​ថា​បុរស​មិន​អាច​ចាប់​ចិត្ដ​ទៅ​លើ​អ្នក​ណា​ទៀត​បាន​ឡើយ។ បើ​ប្រពន្ធ​ប្រកាន់​ខ្ជាប់​នូវ គោល​ការណ៍​ទាំង​អម្យាល​មាណ​នោះ ជា​ពិសេស​នៅ​ក្នុង​ការ​រួម​រក្ស​ស្នេហា។ ដូច្នេះ​ឃើញ​ថា គោល​ការណ៍​ទាំង​នោះ ជា​ការ​បង្កើត​នូវ​សម្ផស្ស​មួយ​ដ៏​ខ្លាំង​ខ្លា សំរាប់​នារី​ខ្មែរ​។

នៅ​ក្នុង​វប្ប​ធម៌​អរិយ​ធម៌​ខ្មែរ​សុទ្ធ​សាទ ចរន្ដ​ចរិយា​មាយាទ​ទន់​ភ្លន់​ ជា​សោភណ្ឌ​សាស្ដ្រ​មួយ​ប្រ​ភេទ​ដែល​ទាក់​ទាញ​អារម្មណ៍​អ្នក​ផង​ទាំង​ពួង។ ប៉ុន្ដែ​ក៏​ជា​អាវុធ​មួយ​ដ៏ស្រួច​ស្រាវ​ផង​ដែរ នៅ​ក្នុង​ករណី​ដែល​គេ​យក​ទៅ​ប្រើ​សំរាប់​គោល​ដៅ​ផ្សេង​ៗ​ទៀត ក្រៅ​ពី​ការ​កសាង​សុភ​មង្គល​ក្នុង​គ្រួសារ។ ពាក្យ​ខ្មែរ​តែង​ពោល​ថា ក្ដៅ​ស៊ី​រាក់ ត្រជាក់​ស៊ី​ជ្រៅ រឺ ទឹក​ត្រ​ជាក់ ត្រី​កុម​​ជា​ដើម។​ ទាំង​នេះ​តាម​ការ​ពិត​ទៅ​សុទ្ធ​តែ​ជា​ក្បួន​ចិត្ដ​សាស្ដ្រ​សំរាប់​សង្គម​ខ្មែរ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​។

ជួសជុលអង្គរ​ទំនុកច្រៀងនិពន្ធដោយកវី អ៊ីវ ​ហួត

 

​

១- យើងកើតជាខ្មែរស្រឡាញ់ខ្មែរ

ជាតិយើងៗថែឱ្យសុខសប្បាយ

មានបានគ្រប់គ្នាទឹកមុខរីករាយ

សប្បាយចាយវាយចិញ្ចឹមគ្រួសារ។

២ – យើងបើកទ្វារចិត្តទទួលវប្បធម៌

ចំណានបវរល្អផុតលោកា

នៃទ្វីបទាំងប្រាំចងចាំរចនា

ចែកចេញគ្រប់គ្នាបំផុុសអង្គរ។

បន្ទរ  – យើងបណ្តាក់ខ្យងក្មេងចាស់ប្រុសស្រី

ប្រឌិតហើយឆ្នៃបង្កើតបង្ករសម្បត្តិសម្បូរណ៍

សប្បាយនគរជួសជុលអង្គរជាមួួយលោកា។

៣  – យើងចងគម្ពីសាមគ្គីសេដ្ឋកិច្ច

ក្បួនសង្គមកិច្ចសេរីថ្លៃថា្ល

បណ្តុះអ្នកប្រាជ្ញគ្រប់ផ្នែកវិជ្ជា

ជួយកម្ពុជាគ្រាប៉ាស៊ីហ្វីក៕

ដកស្រង់ចេញពីថាសចម្រៀង «នឹកស្រុក» NOSTALGIE

Collection MERVEILLES D’ANGKOR

Angkor Phnom Penh 2000

អង្គរ-ភ្នំពេញ-ប៉ារីស៍

​