ទស្សនៈមួយជ្រុងអំពីថ្ងៃបុណ្យសង្សារ

ជារៀងរាល់ឆ្នាំក្នុងរយៈពេលជាង១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ឥទ្ធិពលរបស់ថ្ងៃបុណ្យនៃសេចក្តីស្រឡាញ់១៤កុម្ភៈ

ឬថ្ងៃដែលយុវជនភាគច្រើននិយមហៅថា ថ្ងៃបុណ្យសង្សារ បានកាន់តែជ្រៀតចូលមកក្នុងសង្គមខ្មែរយ៉ាង

គំហុកស្ទើរតែរិះរកវិធានការមានប្រសិទ្ធភាពណាមួយមកទប់ស្កាត់សឹងតែពុំទាន់។ បើទោះបីជាគេខំប្រឹង

ហៅឈ្មោះ ថ្ងៃ១៤ខែកុម្ភៈ ថាជាថ្ងៃបុណ្យនៃក្តីស្រឡាញ់ ឬទិវានៃសេចក្តីស្រឡាញ់យ៉ាងណាក៏ដោយ

ក៏យុវជនកម្ពុជាចំនួនច្រើននាពេលបច្ចុប្បន្ន បានផ្តល់អត្ថន័យយ៉ាងស្វ័យប្រវត្តិចំពោះថ្ងៃនេះថាជាថ្ងៃ

នៃពិធីបុណ្យសង្សារ ហើយដែលពួកគេបានគិតទៅដល់ការកសាងស្នេហាល្អូកល្អើន អនុស្សាវរីយ៍

ផ្អែមល្ហែម ពិសេសគឺសេចក្តីសប្បាយរីករាយនឹងការរួមភេទ។

             បើយើងតាមដានឲ្យមែនទែនទៅ ថ្ងៃនៃក្តីស្រឡាញ់១៤កុម្ភៈនេះជា ថ្ងៃបុណ្យ Valentine’s day

ឬភាសាបារាំងហៅថា la Saint-Valentin គឺជាប្រពៃណីគ្រិស្តសាសនា និងក្រុមរ៉ូម៉ាំង។ តាមប្រវត្តិដើម

នៃថ្ងៃ១៤កុម្ភៈនេះ គឺជាទិវាឧទ្ទិសរំលឹកដល់មរណភាពរបស់បុព្វជិតម្នាក់ឈ្មោះ វ៉ាឡែនថាញ

Valentine ដែលបានស្លាប់នៅពាក់កណ្តាលខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២៧០នៃគ្រិស្តសករាជនៅក្រុងរ៉ូម

ដោយហេតុតែបុព្វជិតរូបនេះ បានជួយរៀបចំផ្សំផ្គុំអាពាហ៍ពិពាហ៍ឲ្យគូស្នេហ៍លាក់កំបាំង។

អំពើនេះជាការប្រឆាំងជំទាស់ទៅនឹងបញ្ជារបស់ស្តេចក្លូឌ្យៀស ទីII ដែលមានរាជបញ្ជាថា

បុរសគ្មានប្រពន្ធអាចធ្វើចម្បាំងពូកែជាងបុរសមានប្រពន្ធនិងគ្រួសារ ទ្រង់ក៏ចេញច្បាប់ហាម

មិនឲ្យយុវជនរៀបការ។ គ្រានោះស្តេចក្លូឌ្យៀសក៏បញ្ជាឲ្យសេនាជនចាប់បុព្វជិត Valentine

ទៅសម្លាប់ចោល។

            ដោយសារប្រវត្តិព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃ១៤កុម្ភៈនេះ មានជាប់ទាក់ទិននឹងការមានៈតស៊ូដើម្បី

ឲ្យគូស្នេហ៍សម្រេចបំណងស្នេហាយ៉ាងដូច្នេះហើយ ទើបឥទ្ធិពលនៃថ្ងៃនេះ បានសាយភាយទូ

ទាំងពិភពលោក ហើយក៏ហូរចូលមកសង្គមកម្ពុជាយ៉ាងខ្លាំងដូចទឹកបាក់ទំនប់ នារយៈកាល

ចុងក្រោយនេះ។

តាមការរំជើបរំជួលរបស់យុវជននៅថ្ងៃ Valentine’s day ឬថ្ងៃបុណ្យសង្សារ ដែលជា

វប្បធម៌បរទេសនេះ គឺការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះឥទ្ធិពលបរទេសមួយចំនួនទៀត

ដែលយុវជនខ្មែរបានទទួលយកដោយមិនដឹងពីអត្ថន័យរបស់ពិធីទាំងនោះឲ្យបាន

ច្បាស់លាស់។ ជាក់ស្តែង Valentine’s day នាសតវត្សរ៍ទី១៩ ក្នុងថ្ងៃ១៤ខែកុម្ភៈ នៅ

ប្រទេសអឺរ៉ុបប្រារព្ធពិធីនេះជាទម្លាប់ដោយជូនប័ណ្ណជូនពរចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក

ហើយក្រោយមកគេនិយមជូនផ្កាកុលាប ស្ករសូកូឡា ដែលនិមិត្តសញ្ញាថ្ងៃបុណ្យនៃ

សេចក្ដីស្រឡាញ់ គឺរូបបេះដូង និងរូបបុត្តអាទិទេពស្នេហា ដែលមានកាន់ព្រួញនិង

បេះដូង។ មិនតែប៉ុណ្ណោះគេបានរចនាប័ណ្ណទាំងនោះ ដោយតុបតែងរូបភាពផ្សេងៗ

ដូចជា រូបបេះដូង ឬរូបភាពផ្កាជាដើម។ ក្រៅពីនេះ គេក៏បានសរសេរកាព្យ ឬពាក្យ

ពេចន៍ដែលបញ្ជាក់ពីអារម្មណ៍ និងសេចក្ដីស្នេហាដែលគេមានចំពោះអ្នកទទួល។

ចំពោះចលនាប្រារព្ធពិធីនេះក្នុងសង្គមកម្ពុជាវិញ បន្ថែមលើសកម្មភាពខាងលើនេះ

ភាគច្រើនជាយុវជនខ្មែរបានជូនកាដូពិសេសមួយទៀត គឺជាកាដូសេចក្តីស្នេហារាង

កាយ។ ព្រឹត្តការណ៍ជាទូទៅក្នុងនៅថ្ងៃទី១៤ខែកម្ភៈ យុវបុរសនិងយុវនារីខ្មែរមួយ

ចំនួនបានពពាក់ពពូនគ្នាអបអរសាទរយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេងតាំងពីព្រឹកព្រលឹមរហូត

ដល់យប់អធ្រាត្រ។ ពេលមានពិធីបុណ្យសង្សារម្ដងៗ ពេលព្រឹកពួកគេបានស្វែង

រកទិញផ្កាកុលាប កាដូវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ កាតជូនពរ ដើម្បីជូនមនុស្សពិសេសរបស់ខ្លួន។

បន្ទាប់មកពួកគេច្រើនឌុបគ្នាដើរលេងកម្សាន្តនៅតំបន់កម្សាន្តនានា និងនៅតែគជ់ជា

ដើម។ ចំណែកពេលយប់វិញ គេសង្កេតឃើញថា ផ្ទះសំណាក់និងសណ្ឋាគារបានត្រូវ

ជាប់រវល់ស្ទើរគ្រប់បន្ទប់ ជួនកាលគ្មានសល់បន្ទប់ណាមួយឡើយ។ ផ្កានិងទំនិញ

អនុស្សាវរីយ៍លក់ដាច់ស្ទើរគ្មានសល់ ហើយនៅពេលជិតពាក់កណ្តាលអធ្រាត្រទៀត

សោត តម្លៃផ្កាកុលាកក៏កាន់តែឡើងថ្លៃថែមទៀត។

និយាយជារួមយប់ថ្ងៃ១៤កុម្ភៈ ជារាត្រីទឹកឃ្មុំមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់គូស្នេហ៍ភ្លើតភ្លើន

ដែលត្រូវប្តូរស្នេហារាងកាយដោយប្រគល់ខ្លួនប្រាណឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។ តែទោះជា

យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏គេសង្កេតឃើញមាននារីវ័យក្មេងមួយចំនួនលួចសម្រក់ទឹកភ្នែកតែ

ម្នាក់ឯងកណ្តាលរាត្រី ដោយសារតែពួកគេចង់បង្ហាញនូវភក្ដីភាពជាមួយនឹងគូសង្សារ

របស់ខ្លួនក្នុងថ្ងៃ១៤កុម្ភៈ។ តាមរយៈការប្រារព្ធពិធីនេះកន្លងមក យើងឃើញមានយុវនារី

ខ្មែរមួយចំនួនបានបាត់បង់ព្រហ្មចរិយ ដោយសារតែការចាញ់បោកពាក្យលួងលោម

របស់ប្រុសស្នេហ៍ ឬដោយស្មគ្រចិត្តនិងអារម្មណ៍ស្រើបស្រាលខ្លួនឯងក្តី ក៏លទ្ធផលភាគ

ច្រើននៃទីបំផុតត្រូវបង្ហូរទឹកភ្នែកជូតក្បាលជង្គង់ជាញឹកញយ។ ទោះបីការរួមភេទសេព

សន្ថវៈនោះដោយស្មគ្រចិត្ត និង ជាសិទ្ធិរបស់បុគ្គលក្នុងទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទក៏ដោយ ក៏ទិវា

 Valentine’s day មិនត្រូវយកថ្ងៃនេះ ជាថ្ងៃសម្រាប់ការប្តូរខ្លួនប្តូរប្រាណនោះទេ ព្រោះវាធ្វើឲ្យ

ប៉ះពាល់ប្រពៃណីជាតិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ះពាល់ដល់សុខភាព សុវត្ថិភាព និង

សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមទៀតផង។ តាមរយៈការរួមរ័កក្នុងថ្ងៃ  Valentine’s day នេះទៀតសោត

យុវជនអាចនឹងប្រឈមមុខបញ្ហាច្រើនទាំងខ្លួននៅវ័យក្មេងខ្ចី ដូចជា ជំងឺឆ្លងតាមផ្លូវភេទ

ជំងឺអេដស៍ និងការមានផ្ទៃពោះដោយមិនបានគ្រោងទុក ដោយមិនបានប្រើស្រោមអនាម័យ

ជាដើម។

អាស្រ័យហេតុនេះ គេគួរតែត្រូវមានវិធានការទប់ស្កាត់សមស្របចំពោះចរន្តភ្លើតភ្លើនរបស់

យុវជនក្នុងសង្គមខ្មែរ។ ព្រោះអ្វី? ព្រោះយុវជនជាធនធានយ៉ាងចម្បងក្នុងការស្តារនាវាកម្ពុជា

នាពេលបច្ចុប្បន្ននិងអនាគត។ ចុះបើយុវជនខ្មែរចាប់ផ្តើមយល់ខុស ប្រព្រឹត្តអំពើមិន

គប្បី បំផ្លាញ់ខ្លួនឯង បង្កឲ្យខូចប្រពៃណីវប្បធម៌ និងបង្កើតអស្ថិរភាពសង្គមយ៉ាងដូច្នេះ?

ឬនិយាយម្យ៉ាងថា ចុះបើទំពាំងរបស់យើងចាប់ផ្តើមស្អុយរលួយតាំងតែពីប៉ុណ្ណឹងទៅហើយ

តើយើងរំពឹងបានឫស្សីរឹងមាំល្អយ៉ាងដូចម្តេចកើត? បែរមកវិធានការរាំងខ្ទប់វិញ កន្លងមក

គេបានត្រឹមតែប្តូរឈ្មោះ ថ្ងៃValentine’s day ឬថ្ងៃបុណ្យសង្សារ មកថ្ងៃនៃសេចក្តីស្រឡាញ់

និងអប់រំផ្សព្វផ្សាយតាមសាលា ឬតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួនតែប៉ុណ្ណោះ តែប្រការ

នេះក៏មិនអាចកែប្រែអត្ថន័យដែលយល់ឃើញក្នុងខួរក្បាលយុវជនបានដែរ ប្រការសំខាន់

ត្រូវបណ្តុះការយល់ឃើញត្រូវ (សម្មាទិដ្ឋិ) ដែលជាចំណុចកំពូលនៃការកំណត់សកម្មភាព

នោះទៅវិញទេ។ ហេតុដូច្នេះ យុវជនខ្លួនឯងផ្ទាល់      ពិសេសគឺយុវនារីមិនគួរបណ្តែត

បណ្តោយខ្លួនឲ្យបាត់បង់ភាពបរិសុទ្ធ ដោយសារតែផ្កាកុលាប កាដូពាក្យជូនពរផ្អែមល្ហែម

 ឬការលួងលោមពីបុរស ហើយព្រមប្រគល់ខ្លួនប្រាណឲ្យគូស្នេហ៍ដោយមិនបានគិតឲ្យ

គ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងថ្ងៃបុណ្យ Valentine’s day នេះនោះទេ ព្រោះការគិតមិនបានវែងឆ្ងាយ

នេះ អាចនឹងបណ្តាលឲ្យមានវិប្បដិសារភាពអស់មួយជីវិត។

ចំណែកក្រុមគ្រួសារ គួរតែតាមដានសកម្មភាពរបស់បុត្តធីតាឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួនជាប្រចាំ

ព្យាយាមអប់រំពន្យល់ណែនាំ ផ្តល់ភាពជាគំរូ និងភាពកក់ក្តៅដល់ពួកគេ ព្រមទាំង

បង្កលក្ខណៈស្និទ្ធស្នាលក្នុងគ្រួសារឲ្យបានច្រើន។ ឯមិត្តភក្តិវិញ គួរតែកុំអូសទាញមិត្ត

ទៅប្រព្រឹត្តភ្លើតភ្លើននឹងទិវាវប្បធម៌បរទេសដូច្នេះ ជំនួសមកវិញនូវបបួលណែនាំគ្នា

ទៅរៀនសូត្រ ឬជួបជុំគ្នាញ៉ាំចំណីអាហារសប្បាយតិចតួចជាលក្ខណៈមិត្តភាព។

នៅសាលារៀនដាច់ខាតត្រូវចាត់វិធានការតឹងរឹង ត្រួតពិនិត្យបញ្ជីវត្តមាន ឬដាក់

ការប្រឡង ព្រមទាំងជំរុញឳ្យមានការអប់រំស្តីពីទិវា១៤កុម្ភៈនេះឲ្យបានទូលំទូលាយ។

ម្យ៉ាងវិញទៀត សាលារៀននិងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងឡាយ គួរតែលើកទឹកចិត្តផ្តល់រង្វាន់

ឲ្យសិស្សានុសិស្ស និងយុវជនទូទៅបញ្ចេញមតិ សរសេរកំណាព្យនិងអត្ថបទអប់រំពីថ្ងៃនេះ។

អាជ្ញាធរត្រូវចុះត្រួតពិនិត្យសណ្ឋាគារ ផ្ទះសំណាក់ និងតូបហាងអាជីវកម្មផ្សេងៗ ដែលជាកន្លែង

កត្តាជំរុញឲ្យយុវជនប្រព្រឹត្តអំពើផ្តេសផ្តាស។ អ្នកធ្វើអាវជីកម្មទាំងឡាយ អ្នកលក់ផ្កា លក់វត្ថុ

អនុស្សាវរីយ៍ គួរកុំឆ្លៀតឱកាសកេងចំណេញលើគំនររូបភាពសប្បាយរបស់យុវជននេះ ព្រោះនេះ

ជាផ្ទាំងរូបភាពនៃសេចក្តីមហន្តរាយរបស់អនាគតប្រទេសជាតិទៅវិញទេ។ដោយឡែកទូរទស្សន៍

វិទ្យុ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនានា ត្រូវតែផលិតកម្មវិធី និងផ្សព្វផ្សាយការអប់រំឲ្យយុវជនមានការត្រិះរិះ

ពិចារណាត្រូវ ហើយកុំឲ្យមានឲ្យសោះនូវបទចម្រៀងណាមួយដែលលើកទឹកចិត្តឲ្យយុវវ័យសម័យ

ថ្មីយល់ខុសថា ថ្ងៃ Valentine’s Day  ១៤កុម្ភៈ ជាថ្ងៃបុណ្យសង្សារ ដែលជាថ្ងៃដែលត្រូវតែបូជាខ្លួន

ប្រាណដើម្បីសង្សារនោះឡើយ។

មនុស្សគ្រប់រូប ពិសេសយុវជនគួរចងចាំដែរថា ការឲ្យតម្លៃថ្ងៃណាមួយថាជាថ្ងៃពិសេសឬសំខាន់

នោះ គឺជាការកំណត់ឲ្យតម្លៃរបស់បុគ្គលទេ តែជាកត្តាសច្ចភាពនៃស្នេហានិងសេចក្តីស្រឡាញ់

គឺមានគ្រប់ពេលវេលា គ្រប់ទិវារាត្រីទាំងអស់ និងសម្រាប់មនុស្សទូទៅគ្រប់គ្នាលើពិភពលោក៕

ដោយ ហេង ឧត្តម

សូមអានអត្ថបទពាក់ព័ន្ធពីទិវា១៤កុម្ភៈនេះបន្ថែមក្នុងទស្សនាវដ្តីខ្ញុំ៖

©រក្សាសិទ្ធិដោយ ~ទស្សនាវដ្តីខ្ញុំ~ ឆ្នាំទី២ លេខ៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១២

©រក្សាសិទ្ធិដោយ ~ទស្សនាវដ្តីខ្ញុំ~ ឆ្នាំទី២ លេខ៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១២

សូមអានអត្ថបទពាក់ព័ន្ធពីទិវា១៤កុម្ភៈនេះបន្ថែមក្នុងទស្សនាវដ្តីខ្ញុំ៖

បុណ្យសង្សារ ឬបុណ្យនៃសេចក្តីស្រឡាញ់ p.26-27

©រក្សាសិទ្ធិដោយ ~ទស្សនាវដ្តីខ្ញុំ~ ឆ្នាំទី២ លេខ៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១២

សូមអានអត្ថបទពាក់ព័ន្ធពីទិវា១៤កុម្ភៈនេះបន្ថែមក្នុងទស្សនាវដ្តីខ្ញុំ៖

ទិវាវ៉ាលិនថាញ (Valentine’s Day) p.30

អត្ថបទសាកល្បងស្តីពីស្នេហា​ដោយហេង ឧត្តម

តើស្នេហាមានន័យ

យ៉ាងណាចំពោះអ្នក?

រក្សាសិទ្ធិ

ដោយ​ហេង ឧត្តម

រូបថត ¤ហេង ឧត្តម

អត្ថបទនេះចុះផ្សាយ នៅថ្ងៃ៣ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០១១

http://oudomheng.wordpress.com/

«តើស្នេហាមានន័យយ៉ាងណាចំពោះអ្នក? ស្នេហាមានច្រើន ស្នេហាជាតិ ស្នេហាឪពុកម្តាយ ស្នេហា​បង​ប្អូន… តែក្នុងទីនេះ យើង​សូម​លើក​យក​តែ​ស្នេហា​ ដែល​គេកត់សម្គាល់​ក្នុង​ជម្រៅ​បេះដូង​យុវវ័យ​ចំពោះគ្នា យកមក​សិក្សាតែប៉ុណ្ណោះ។ ស្នេហាប្រភេទនេះ នៅ​ក្នុង​ជី​វិត​​លោកិយ៍យើង​ មាន​ទាំង​សប្បាយ​រីករាយ​ ត្រេក​ត្រអាល មា​ន​ទាំង​កម្សត់​កម្រ​​ស្រក់​ទឹក​​ភ្នែក​ ជួប​​ជុំ ព្រាត់ប្រាស់ ផ្អែម​ល្អែម ល្អូក​ល្អើន ស្អិត​រមួត​ជា​ង​ទឹក​ឃ្មុំ មាន​ប្រៃ​ល្វីង​ជូរចត់​… មាន​គ្រប់​រស​ជាតិ ។ A.Lunasarki បានសន្និដ្ឋានថា ៖ សេចក្តីស្នេហាជា​ការ​តែងលម្អ​ដ៏មហិមា។ សេចក្តី​ស្នេហា​ធ្វើ​ឲ្យ​ធម្មជាតិ​រីកស្រស់បំព្រង…។

ទាក់ទិននឹង​រឿងរ៉ាវស្នេហានេះ មានមតិ​ជាច្រើន​ត្រូវបានលើកឡើង។

អ្នកប្រាជ្ញល្បីល្បាញ​ Oliver Wendell Holmes ធា្លប់​ចាត់​ទុកថា៖ «សេចក្តីស្នេហា​ ជាកូនសោ​មានតួនាទី​ចម្រុះ បើកបាន​គ្រប់ទ្វារទាំងអស់ នាំយើងទៅដល់សុភមង្គល។»

អ្នកប្រាកដនិយមចូលចិត្តប្រៀបធៀប ស្នេហាទៅនឹងដួងព្រះចន្ទ។ គេនិយាយយ៉ាងនេះថា៖ «សេចក្តី​ស្នេហា​ដូច​ជា​រូបព្រះចន្ទ បើសិនជាវា​មិន​ធំឡើងទេនោះ វានឹងតូចទៅ។»

ការលួចស្រឡាញ់ប្រតិព័ទ្ធ​នរណាម្នាក់​ក៏ជាស្នេហាដែរ គឺជាស្នេហាសម្ងាត់។ ស្នេហាសម្ងាត់នេះ​ ចេញ​ពី​ក្រអៅ​បេះ​​ដូងសម្ងាត់ ដែលលបលួច​គេងគិត​ផ្សងតែម្នាក់ឯង។ ជាការពិត​អ្នក​លួច​ស្រឡាញ់​នរណា​ម្នាក់ តែង​តែ​គិត​គូរ​ខ្វល់​ខ្វាយ​​ចំពោះមនុស្ស ដែលខ្លួន​ស្រឡាញ់​ស្ទើរ​តែ​គ្រប់​ដង្ហើម​ចេញចូល ហើយ​អារម្មណ៍​របស់​គេ​ជានិច្ចកាល​តែង​តែ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ចំពោះ​ម្ចាស់​ស្នេហ៍​​របស់​ខ្លួនគ្រប់វេលា។ លោក​សម្បត្តិ និស្សិត​ខ្មែរ​នៅ​ប្រទេស​កាណាដា​បានសរសេរប្លក់​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​លោក​ថា៖ «…ជាធម្មតា អ្នកស្រលាញ់ មានបេះដូងលោតខុសចង្វាក់ច្រើនជាង អ្នកដែលត្រូវបានគេ ស្រលាញ់់។ …»

មែន…​ រាល់​លើក​ដែល​ខ្ញុំគិត​ទៅ​រាជិនីគឺ​អ៊ីចឹង! ខ្ញុំ​តែ​ង​តែ​គិត​ដល់​នាង​​គ្រប់​ពេល ខ្ញុំ​បារម្ភ​ចំពោះ​នាងគ្រប់​វេលា… នេះ​​ជា​អារម្មណ៍​របស់​អ្នក ​ដែល​មាន​ស្នេហា​មែន​ទេ? រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ ខ្ញុំ​មិន​ដឹង​ថា ខ្ញុំ​ចាប់​ផ្តើម​បាក់​ចិត្ត​ស្រឡាញ់​នាង​តាំង​តែ​ពី​ពេល​ណា​មក​នោះ​ទេ ដូច​ជា​ពិបាក​យល់​ចិត្ត​ខ្លួន​ឯង​ដែរ… អាន​ត​វិញ​ប្រសើរ​ជាង។

លោក​បាន​បន្ត​ទៀត​ថា«ស្នេហាមានឥទ្ធិពលខ្លាំងណាស់ លើជីវិតមនុស្សម្នាក់ៗ ដោយម្យ៉ាងក៏មកពីយើងមិន អាចរស់ឬ​មិនចង់់រស់់នៅម្នាក់់ឯង ហើយម្យ៉ាងទៀត វាទាក់ទងនឹងតណ្ហាកាមទេព ដែលនំាឲ្យ​មនុស្សគ្រប់វ័យត្រូវការគូ ស្នេហ៏ប្រចាំជីវិតនោះ។»

ពាក្យ​ថា​ «ស្នេហា» អ្នក​និពន្ធ កវីបណ្ឌិត​ អ្នក​ប្រាជ្ញ ខិតខំ​ស្រាវជ្រាវ​រុក​រក​ និង​សរ​សេរចងក្រង​រាប់ម៉ឺន​ទំព័​រសៀវ​ភៅ នៅតែ​​​ទាន់​ស្វែង​រក​ឃើញ​មិន​ចេះ​ចប់​មិន​ចេះ​ហើយ… ដរាប​ណា​ជី​វិត​នៅ​តែ​មាន ពិភព​លោក​​មិន​​ទាន់​រលាយ​ សេច​ក្តី​​ស្នេហា ​នៅតែ​មាន​ពន្លកឥទ្ធិពល​​ក្នុង​នៅ​ដួង​​ចិត្ត​មនុស្ស​លោក ។

បើស្នេហាមានឥទ្ធិពលខ្លាំងក្លាយ៉ាងនេះ គេគួរប្រយ័ត្នប្រយែង មិនត្រូវបណ្តោយ​ឲ្យមាន​ការ​ភ័ន្ត​ច្រឡំ​ចំពោះ​សេចក្តី​សង្ឃឹមបណ្តោះអាសន្ន ដែលកើតឡើង​តែមួយ​រយៈខ្លីក្នុងពេលវេលារបស់អ្នកនោះទេ។ សេចក្តីស្នេហា មិនមែន​គ្រាន់​តែ​ជា​«ផ្លេកបន្ទោរ»ឆ្វាចឡើង ហើយ​ក៏​រួចស្រេច​នោះទេ។ នៅពេល​ដែល​អ្នក​ពិត​ជាស្រឡាញ់​មនុស្សម្នាក់ ​ក្រៅ​ពី​ការ​ស្រឡាញ់​រូបរាង អ្នក​ថែមទាំង​ត្រូវ​ពិនិត្យ​មើល​សតិអារម្មណ៍ អាកប្ប​កិរិយា​ និងមនោសញ្ចេតនារបស់មនុស្ស​ដែល​យើង​​ស្រឡាញ់​នោះផង។ សេចក្តី​ស្នេហា​មិន​អាច​កំណត់​​ឡើង ដោយសារការរំភើប​មួយ​រំពេច​នោះទេ ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​ការ​ពេល​វេលា​ ដើម្បី​សាកល្បង។ សេចក្តី​ស្នេហា​ស្មោះត្រង់ និងធំធាត់​ឡើងជាបណ្តើរៗតាមពេលវេលា ផ្ទុយទៅវិញ​ បើសិន​ជា​​គ្រាន់​តែ​កម្រិត​ចំពោះ​តែត្រឹម​អារម្មណ៍រំភើបតែមួយ​មុខនោះ មិនយូរប៉ុន្មាន​សេចក្តីស្នេហានោះ​នឹងរុះរោយ ហើយ​ស្លាប់​​ដោយ​ក្រៀម​ក្រោះជាក់ច្បាស់​បំផុត។ […] ទំ.១៩ «ក្បួនសេពគប់មិត្ត១០០ឆ្នាំ» ដោយទៀ-ថេន។

Paul Staroul មាន​ប្រសាសន៍ថា៖ «សេចក្តីស្នេហា គឺជា​ជំងឺមួយ​ដ៏ធ្ងន់នៅពេល​ចុងបញ្ចប់នៃយុវវ័យ។»

អ្ន​ក​ប្រាជ្ញ​បារាំង​ដ៏​ល្បី លោក Victor Hugo និយាយថា «ជីវិតដូចជាផ្កា ស្នេហាដូចជាទឹកឃ្មុំ។

ពេលខ្លះ ស្នេហា គ្រាន់តែ​ជា​ល្បែងលេងសើចសប្បាយ… ស្នេហាគឺជាការបោកប្រាស! ពាក្យ​ផ្អែម​ពីរោះ​លន្លង់​លន្លោច​​រកគ្នា​… គឺ​ជា​ពាក្យ​លួងលោមភូត​កុហក​ទាំងអស់។ ស្នេហា​បរិសុទ្ធ គ្មានទេ! គឺ​ជា​ កិលេស​​អពង្គល ដែលធ្វើឲ្យ​យើង​ឈ្លក់វង្វេងស្មារតី តែក្នុងរយៈដ៏ខ្លី… សែនខ្លី…។

អ្នកនិពន្ធ​សុទ្ធ–ប៉ូលីន បានសរសេរក្នុង«ជីវិតឥតន័យ» យើង​សូម​ដក​ស្រង់​មក​បង្ហាញ​ជូន​អាន​ដូច​ត​ទៅ​។​ […] «ខ្ញុំជាកំលោះ​ប្រដាប់ដោយ​បេះ​ដូង​ដែក។ ចាប់​តាំងតែ​ពី​ថ្ងៃ​នេះ​ទៅ ខ្ញុំ​​ហ៊ាន​អះអាង​ថា គ្មាន​ព្រួញ​របស់​នារីណា​មក​ទម្លុះ​ទម្លាយ​បេះ​ដូង​ខ្ញុំ​បាន​ឡើយ។ ស្នេហា​ជា​វត្ថុ​អ្វីទៅ? គ្មាន​នរណាដឹងសោះ! មានតែខ្ញុំម្នាក់ទេ ដែលដឹងថា អ្វី​ជា​ស្នេហា… គឺ​ជា​សម្បត្តិឥត​ន័យ… វត្ថុ​ដែលគ្មាន… ដែលជា​ស្រមោល… ដែល​ស្ថិត​នៅតែក្នុង​ការ​ស្រមៃ។ ចំណែក​ស្នេហា ​ដែល​​គូ​សង្សារ​តែងនិយមប្រាប់​គ្នា​គឺ​ជារឿង​បោកប្រាស។ ឱ! ស្នេហា​នោះ ដែល​គេស្មាន​តែបរិសុទ្ធ គឺ​ជា​ល្បែងទេតើ… ពាក្យ​ផ្អែម​​ពីរោះ​ដែលគេផ្តោះផ្គង​រកគ្នា… គឺ​ជា​ពាក្យ​ភូត​កុហក​ទាំងអស់។ ស្នេហា​បរិសុទ្ធ​នោះ… គឺជាក្រសោម​កិលេស​អពង្គល ដែលធ្វើឲ្យ​យើង​វង្វេងស្មារតីតែក្នុងរយៈដ៏ខ្លី… សែនខ្លី…។

ខ្ញុំ​ជាមនុស្សមិនវង្វេង… ខ្ញុំយល់ច្បាស់… ខ្ញុំជាឥតជឿស្នេហាទេ… ស្នេហាបរិសុទ្ធគ្មានស្ថិត​នៅទេ… គឺគ្រាន់​តែ​ជា​ពាក្យ​ប៉ុណ្ណោះ។ ស្នេហាដែលស្ថិតនៅ គឺសុទ្ធ​តែ​ជាល្បែងទាំងអស់។ អូយ! ខ្ញុំខ្ពើ​ម​ណាស់ស្នេហា! ខ្ញុំ​ជាមនុស្ស​គ្មាន​ស្នេហា! ខ្ញុំជាមនុស្ស​អស់​កិលេស!!!…» […] «ជីវិតឥតន័យ» ជំពូក «អតីតកាលរបស់សារ៉ាក់» ត្រង់អត្ថបទ «ខ្ញុំ​ជា​មនុស្ស​គ្មាន​ស្នេហា» ទំព័រ.១៣៤

ប្រិយ​មិត្ត​ម្នាក់​បាន​មាន​យោបល់ថា «ស្នេហាគឺដូចថ្នាំពេទ្យ ជាថ្នាំមួយប្រភេទដែលមានមុខពីរស្នេហាជាដើម ហេតុនៃសេចក្តីឈឺចាប់ ស្នេហាជាដើមហេតុនៃសេចក្តីសុខស្នេហាជាសេចក្តីទុក្ខ ស្នេហាជាទឹកឃ្មុំ។ ស្នេហាជាដាវមុខ ស្រួច ដែលអាចចាក់​សម្លាប់​មនុស្សគ្រប់ពេល តែវាក៏ជាថ្នាំពេទ្យ ដែលល្អបំផុតនៅពេល ដែលត្រូវបានគេចាក់បេះដូង ឲ្យ​ធ្លុះធ្លាយ… អូយស្នេហាអើយស្នេហា អ្នកពិតជាពិបាកស្វែងយល់ណាស់… ម្តងធ្វើអោយខ្ញុំសើច ម្តងធ្វើឲ្យ​ខ្ញុំក្រៀមក្រំ …។» លោក​វណ្ណ​ពិសិដ្ឋ ប្រិយមិត្ត​របស់​លោក​សម្បត្តិ​ក្នុង​ប្លក់​វើត​ប្រេស។

អ្នកនិពន្ធ វង់–ផឿង បានសរសេរថា៖ ស្នេហា គឺការរួម​រស់​ជាមួយ​គ្នា​យ៉ាង​ស្មោះអស់​មួយ​ជីវិត​រវាង​បុរស​ម្នាក់​និង​នារី​ម្នាក់។ ការរួមរស់​ជាមួយ​គ្នាយ៉ាង​ស្មោះ​នេះ មានគោលបំណង​បង្កបង្កើត​ឡើង នូវ​លក្ខណៈ​សម្បតិ្ត (Condition) ងាយស្រួល(Commode) និងមាំ​ទាំ (Solide) ដើម្បីទទួល​នូវសុខុមាលភាព និង​សុភមង្គលក្នុងផ្លូវសម្ភារៈ មនោ​សញ្ចេត​នា និងចរិត (Sentiment et Caractère) ដែលមនុស្សម្នាក់ៗ​មិនអាច​នឹង​ស្វែង​រកបាន កាលបើ​ខ្លួន​រស់នៅតែ​ម្នាក់​​ឯង (Solitaire)។ រូបភាព​ស្របច្បាប់​និងសាមញ្ញរបស់ស្នេហា គឺពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍។ […] សៀវ​ភៅ​«ការ​ជ្រើស​រើស​​សម្លាញ់​១០០ឆ្នាំ» ទំ.១២-១៣។

លោក​សួន​សុបិនបាន​សរសេរ​ វាចាអ្នកនិពន្ធ ក្នុង​រឿង«ថ្ងៃស្អែក…​ព្រោះ​គ្មាន​អូន​»«Tomorrow without you » ​ថា «សម្រាប់​ពាក្យ​ថា​ «ស្នេហា» ជួន​កាល​មិន​គ្រាន់​តែ​សម្តែង​ចេញ​តាម​រយៈ​ការ​​ស្រលាញ់​តែ​មួយ​មុខ​នោះ​ទេ តែ​វា​ទាម​ទារ​ឲ្យ​ម្នាក់​ៗ​មានការ​លះ​បង់​ មាន​ការធ្វើ​​ពលិកម្ម​ចំពោះ​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​ផង​ដែរ​។

«ពលិកម្ម​» មាន ​ន័យ​ធំធេង​ណាស់​សម្រាប់​សេចក្តី​ស្នេហា។ បើ​ពលិកម្ម​កាន់​តែ​មាន​វិសាល​ភាព​ប៉ុណ្ណា សេចក្តី​ស្នេហា​​ក៏​មាន​លើស​លប់​ទៅ​តាម​នោះ​ដែរ។ ​​មាន​តែ​សេចក្តី​ស្រលាញ់​តែ​គ្មាន​​ពលិកម្ម​ ​មិន​អាច​ហៅ​ថា​​​ស្នេហា​បាន​ទេ… ស្នេហា​គឺ​ជា​ការ​លះ​បង់!

«ស្នេហា​និង​ពលិកម្ម»​ គឺ​​ជា​វត្ថុ​ពីរ​ដែលត្រូវ​ដើរ​​ទន្ទឹម​គ្នា​ជា​និច្ច។ មាន​ស្នេហា​មាន​​ពលិកម្ម​ មាន​ស្នេហា​​មាន​ការ​លះ​បង់… ស្រលាញ់ ​មនុស្ស​ម្នាក់​ ត្រូវ​​​ហ៊ាន​លះ​បង់​ហ៊ាន​ធ្វើ​​ពលិកម្ម​​បូ​ជា​សេចក្តី​សុខ​​ផ្ទាល់​​ខ្លួន ​​ ដើម្បី​មនុស្ស​ម្នាក់​ទៀត​ដែល​ខ្លួន​ស្រលាញ់​។

«ស្នេហា»​ មិន ​បាន​បង្គាប់​ឲ្យ​មនុស្ស​ធ្វើ​ពលិកម្ម​នោះ​ទេ តែ​មនុស្ស​ខ្លួន​ឯង​គួរ​តែ​មាន​សម្បជញ្ញៈ​​និង​ស្មារតី​ភ្ញាក់​រឭក​មួយ​ ថា​ខ្លួន​គួរ​ធ្វើ​​ពលិកម្ម​ចំពោះ​មនុស្ស ​​ដែល​ខ្លួន​កំពុង​ស្រលាញ់​ឬ​អត់?»[…]

តើស្នេហាជាអ្វី? យុវវ័យមួយចំនួនដែលប្រឡូកក្នុងពិភព​ស្នេហា ហើយទទួលបាននូវការ​ខក​ចិត្ត​នោះ​ តែង​ស្រែក​​​សួរ​រក​ន័យ​ឲ្យ​ស្នេហា! តើស្នេហាជាអ្វី?… រហូតមកទល់ពេលនេះ ពុំទាន់មាននរណាម្នាក់​ អាចឆ្លើយ​សំណួរ​នេះ​បាន​​ពិន្ទុ១០ ហើយក៏គ្មាននរណាម្នាក់ក្នុងលោកយើងនេះ ឆ្លើយខុស​ រហូត​បាន​ពិន្ទុ​០​នោះ​ដែរ។ ដូច្នេះ​សំណួរ ​ដែល​ពុំ​ទាន់​មានចម្លើយប្រាកដនេះ នៅតែចោទ​សួរដដែល តើស្នេហាជាអ្វី?… តើស្នេហាជាអ្វី? បើ​ស្នេហា​ជា​ការ​សេចក្តី​ស្រឡាញ់​វិញ តើចុះ​​សេចក្តី​ស្រឡាញ់​នោះជា​អ្វី? ជា​ស្នេហា​វិញមែនទេ? ពិតជា​មិនអាច​ត្រឡប់​ចុះ​ឡើង​ដោយ​ងាយ​ៗ​ពេក​នោះទេ។ អ្នកខ្លះ​ និយាយ​ឲ្យ​តែ​រួច​ពី​មាត់​ថា ស្នេហាជាការលះបង់? តើ​ពិត​ការ​លះ​បង់ឬមែន? លះ​បង់​អ្វី? ពេលវេ​លា និង អាយុ​ជីវិត? សម្បតិ្ត​ទ្រព្យ​ធន?… ឬអ្វីផ្សេងទៀត?… ចំណុចនេះ​ ត្រូវបាន​បុគ្គល​មាន​គំនិត​មិន​ល្អ​មួយ​ចំនួន​ យក​មក​ធ្វើ​ជាលេស​ ដើម្បី​កេង​ចំណេញលើនារីភេទ។ នៅថ្ងៃពិសេស ថ្ងៃបុណ្យ​នៃសេចក្តីស្រឡាញ់ (បុណ្យសង្សារ) ចំពោះមុខ​គូស្នេហ៍របស់ខ្លួន ​ប្រុសខ្លះលួងលោម​ថា ស្នេហាជាការលះបង់ណាអូន…។ ប្រការនេះ ធ្វើ​ឲ្យ​ស្រ្តី​ខ្មែរ​មិនតិច​ទេ​ ដែល​ត្រូវ​ខាតបង់… គឺបាត់បង់ព្រហ្មចរិយ។

ជាការពិត ស្នេហា​ជាការលះបង់ តែ​ពុំមែន​លះបង់​គ្រប់អ្វីៗ​ដោយ​មិន​បាន​គិត​ពិចារណានោះ​ដែរ។ លះបង់​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​ណាមួយ អា​ច​ជា​ពេលវេលា ក្នុង​ការ​ជួប​សំណេះសំណាល​គ្នា លះបង់​ក្នុងការ​ចែករំលែកនូវ​ចំណេះដឹង ការពិភក្សា ឬជាធនធាន​ក្នុងគ្រា​​អាសន្នអន្ធ​ក្រ​ណាមួយ… និយាយ​មួយ​លែកទៀត បានជា​គេថា ស្នេហា​ជា​ការ​លះ​បង់​នោះ គឺ​ចង់​សំដៅដល់​ ការហ៊ាន​លះបង់​មនុស្សដែលខ្លួន​ស្រឡាញ់ទៅបុគ្គល​ទីបី (ក្នុង​ករណី​ដែលគេពុំស្រឡាញ់​យើង​វិញ​) សុខ​ចិត្ត​​លះបង់​គេ​ ឲ្យ​គេ​មានសេរីភាព ក្នុងការជ្រើសរើស​គូ​ដំណើរ​ជីវិត​របស់​គេ។ សេចក្តី​ស្រឡាញ់​ គឺ​ចង់​ឃើ​ញ​ម​នុស្ស​ដែល​ខ្លួន​ស្រឡាញ់​ទទួល​បាន​នូវ សេចក្តីសុខ ​សុភមង្គល ទោះបី​ជា​គេមាន​ក្តីសុខ​នឹង​មនុស្ស​​ទី​បី ក៏​យើង​នៅតែ​ស្រឡាញ់​គេជា​និច្ចដែរ ឥត​មាន​ថម​ថយ​ឡើយ… បើ​យើង​ស្រឡាញ់​គេ​ពិត​ប្រាកដ​មែន យើង​គ្មាន​សិទ្ធិ​បៀត​បៀន​គេ​ថែម​ទៀត… បើ​មិន​​ដូច្នេះ​ទេ មាន​ន័យ​ថា យើង​ពុំ​​ស្រឡា​ញ់​គេ​ពិត​ប្រាកដ​នោះទេ…។ សេចក្តីស្នេហា! ជួន​កាល​យើង​ស្រឡាញ់​គេ តែ​គេ​មិន​ស្រឡាញ់​យើង​វិញ ហើយ​ផ្ទុយ​មក​វិញ មាន​ពេល​ខ្លះ​ទៀត គេ​ស្រឡាញ់​យើង​ ប៉ុន្តែ​យើង​ពុំ​ព្រម​ស្រឡាញ់​គេ​វិញ ​ក៏សឹង​​មាន។ ការលើកឡើងមកដ៏គួរឲ្យអស់សំណើចនេះ ក៏គេហៅថា ស្នេហាដែរ […]

ខ្ញុំ​​ចាប់​អារម្មណ៍​ចំពោះ​សំណេរ​របស់​បង​សម្បត្តិថា «…មិនទាន់់ដឹងចិត្តអ្នកដែលសួរថាតើស្នេហាជាអ្វី? មាន ច្រើនគ្នាណាស់នំាគ្នាសួរថាស្នេហាជាអ្វី? ប៉ុន្តែគេគ្រប់គ្នាប្រាកដជាចេះស្នេហា!! ស្នេហា តាមន័យដែលយើងដឹងឮគ្រប់ គ្នា គឺការស្រលាញ់់ស្និទ្ធស្នាលស្រលាញ់ស្អិតរមួតនឹងអ្វីមួយ ឬនរណាម្នាក់។ ដូចគេថាស្នេហាមាសប្រាក់ ស្នេហាបង ស្នេហាអូន ស្នេហាប្រទេសជាតិ… អ៊ីចឹង ពាក្យ «ស្នេហា» មិនមែនប្រើសម្រាប់តែចំពោះបុរសស្រ្តី ដែលស្រលាញ់គ្នាជា គូគ្រង ជាគូស្នេហ៍នោះទេ។ ទោះបីយ៉ាងណា ន័យដែលប្រើទូលំទូលាយ គឺស្នេហារវាងប្រុស និងស្រីក្នុងបំណងកាម គុណ និងចំណងរស់នៅជាមួយគ្នាបេះមិនដាច់់ ដែលហៅថាស្នេហាបរិសុទ្ធ។» ប្រកាសក្នុង​ប្លក់​ ខែសីហា ២០១០ «ស្នេហា​កើត​ចេញ​ពី​បេះ​ដូង ឬ​ពីខួរក្បាល»។

Henry Wadsworth Long Fellow បាននិយាយដែរថា៖ នៅពេលដែលស្រឡាញ់ដោយ​ស្មោះ​អស់​ពី​ដួង​ចិត្ត មិនគ្រាន់តែនិយាយទេ គេថែមទាំងបញ្ចេញបង្ហាញឲ្យឃើញច្បាស់ទៀតផង។

សេចក្តីស្រឡាញ់​ ជា​ការ​បូ​ជា​ លះ​បង់​ឱ្យ​មនុស្ស​ ដែល​យើង​ស្រឡាញ់​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន​​លូត​លាស់​… ហើយ​បើ​ទី​បំផុត ​គេ​ទៅ​មាន​អ្នក​ថ្មី​ទៀត​ ដែល​ល្អ​ជា​ង​យើង​ យើង​មិន​ត្រូវ​ទោមនស្ស​ កើត​ទុក្ខ​ឈឺ​​​ចាប់​នោះ​ទេ។ បើ​យើង​កើត​ទុក្ខ​ឈឺ​ចាប់​ ហើយ​ទៅ​ឈ្នា​នីស​​បៀត​បៀន​​គេ នោះ​មាន​ន័យ​ថា​ យើង​មិន​ស្រ​ឡាញ់​គេ​ដោយ​ស្មោះ​ទេ។ វា​ពុំ​មែន​ជា​ស្នេហា​ពិត​នោះ​ទេ។ យើង​មិន​ចាំ​បាច់​កើត​ទុក្ខ​ខ្វល់​ខ្វាយ​រីង​រៃ​ឡើយ​ ព្រោះ​យើង​បាន​បំពេញ​ធ្វើ​នូវ​អ្វី​ៗ ​ដែល​យើង​ត្រូវ​ធ្វើរួច​រាល់​ហើយ ដើម្បី​មនុស្ស​ដែល​យើងស្រឡាញ់​នោះ…

«កូលាបតែងមានបន្លា ស្នេហាតែងមានឧបសគ្គ» ស្ទើរតែមិនមាននរណាម្នាក់មិនចាំពាក្យ​ទំនឹម​ទំនៀម​​នេះឡើយ រហូតដល់មានអ្នកខ្លះក្រឡៃជា «កូលាបតែងមានបន្លា ការសិក្សា​តែង​មាន​ឧប​សគ្គ» ទៀតផង។

យើង​បាន​យល់​យ៉ាង​ច្បាស់ហើយ​​ថា កូលាប​តែ​ង​មាន​បន្លា… ហេតុនេះ ​បើ​យើង​ស្រឡាញ់​ផ្កា​កូលាប​​ យើង​ត្រូវ​តែ​ហ៊ាន​ទទួល​យក​​នូវ​បន្លា​របស់​កូលាប​នោះ​។ យើង​បង្កើត​សេចក្តី​ស្នេហា​មក ក៏​យើង​​ត្រូវ​តែ​​ហ៊ាន​ទទួល​យក​នូវ​សេចក្តី​​សប្បាយ​រីករាយ​ពេល​ជួប​ជុំ និងទទួល​យក​ការ​​ឈឺចាប់​នៅ​ពេល​បែក​បាក់​​ព្រាត់​ប្រាស់​គ្នា​ផង​ដែរ ។

ការស្រឡាញ់ងប់ងល់របស់​អ្នកមានស្នេហាទាំងឡាយ តែងតែត្រាំខ្លួន​ក្នុង​ក្លិនក្រអូប និងរសផ្អែម​ល្ហែម​​ពោរ​ពេញ​​ទៅដោយ​សភាព​អណ្តែតអណ្តូង។ ទោះ​ជា​ស្រឡាញ់​ងប់ងល់​យ៉ាង​ណាក៏ដោយ ក៏​ត្រូវ​ពិចារណា​ឲ្យ​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ​ផង​ដែរ។ មិនត្រូវឲ្យមនោសញ្ចេតនា នៃ​បេះដូង​បោកបញ្ឆោត​ វិចារណញ្ញាណ​នោះ​ឡើយ​។

មនុស្សមានជីវិតរស់នៅរហូតមកដល់ពេលនេះ មិនមាននរណាម្នាក់ ដែលមិនមានបាន​សាងនូវ​កំហុស​នោះទេ មិនថាដោយចេតនា ឬអចេតនាក្តី បើមិនច្រើនក៏តិចដែរ ដាច់ខាត់​មានជានិច្ច ក្នុង​ផ្នែក​ណា​មួយ​មិនខាន។ យើង​ក៏​ដឹង​ផង​ដែរថា កំហុស​ជាផ្នែកមួយ​នៃ​ជីវិត។ បើ​យើង​មិនខុស​ ក៏មិនអាចរក​ត្រូវ​ឃើញ​ផងដែរ។ សូ​ម្បី​តែ​សេចក្តី​ស្រឡាញ់​ពេលខ្លះ ក៏មានកំហុសដែរ! គ្រាន់តែស្រឡាញ់ក៏មាន​ខុសដែរ!…

ប្រការនេះ យើងអាច​និយាយជាគតិបានថា គ្រប់​​អ្វី​ទាំង​អស់​របស់​មនុស្ស​ដែល​យើង​ស្រឡាញ់​ គឺ​ជា​ទី​ស្រឡាញ់​​របស់​យើង។ អំពើ​ល្អ​របស់​គេ​គួរ​ឱ្យ​កោត​សរសើរ​ និង គោរព​ស្រឡាញ់ រី​ឯ​អំពើ​អាក្រក់ កំហុស​របស់គេ​វិញ​នោះ គឺ​គួរ​ឱ្យ​អាណិត​អាសូរ ព្រមទាំង​​​ចង់​ជួយ​កែ​ប្រែ។ ចិត្តវិទូ​បូព៌ាប្រទេសម្នាក់បាន​សន្និដ្ឋាថា ស្រឡាញ់​នរណា​ម្នាក់​គួរ​តែ​ដឹង​ពី​ប្រការ​​អាក្រក់របស់អ្នកនោះ ហើយស្អប់នរណាម្នាក់​ក៏ត្រូវដឹង​ប្រការល្អ​របស់អ្នកនោះដែរ។

សេចក្តីស្រឡាញ់​ មិន​ទាម​ទារ​នូវ​ការ​តប​ស្នង​អ្វី​មក​វិញ​នោះ​ទេ។ ជា​ការ​ពិត យើង​ស្រឡាញ់​នរណា​ម្នាក់​ មិន​សង្ឃឹម​រំពឹង​ថា ចង់​បាន​អ្វី​ពី​គេ​មក​វិ​ញ ឬ​ចង់​ផ្តល់​អ្វី​ឱ្យ​គេ​ នោះក៏​ទេដែរ គឺ​ចង់​មាន​ន័យ​​សេចក្តីថា បន្ទាប់​ពីយើង​ទាំងពីរ​នាក់​ជួប​ជុំ​គ្នា អ្វី​ៗ​នឹង​ត្រូវ​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ។​ ចំណុច​ទន់​ខ្សោយ​កង្វះ​​ខាត​ទាំង​ឡាយ​​​នឹង​ត្រូវ​បាន​កែ​ប្រែ​ និង បំពេញ​បន្ថែម​ឱ្យ​បាន​ល្អ​ប្រសើរ​ឡើង ។

លើ​ស​ពី​នេះ​ មាន​ពេល​ខ្លះ​ សេច​ក្តី​ស្នេហា​ កើត​​ចេញ​ពី​មិត្ត​ភាព​ដ៏​ជ្រាល​ជ្រៅ​ផង​ដែរ ។ មិត្ត​ភាព​បាន​បង្កប់​នូវ​កូនពន្លក​​សេ្នហា​យ៉ាង​សម្គម​​មួយ​ដែល​អាច​នឹង​ឈាន​ដល់ដំណាក់​កាល​​បង្កើត​បាន​ជា​ស្នេហា​យ៉ាង​កក់​ក្តៅ ។

ត្រង់នេះ​ខ្ញុំ​យល់​ស្រប តាម​ការស្រាវជ្រាវរបស់លោក​​សម្បត្តិ ដែល​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​ក្នុង​ប្លក់​របស់​លោក​ត្រង់ «ការស្ទង់់មតិមួយអំពីន័យថាស្នេហា»​។​ គាត់បានសរសេរថា៖ «…មិត្តភាពមិនមែនស្នេហា ហើយស្នេហាមិនមែនមិត្តភាព។ មិត្តភាព គឺទាមទារការស្រលាញ់់គ្នាទៅវិញទៅមក។ រីឯស្នេហាមិនអ៊ីចឹងទេ.… សេចក្ដីស្នេហាចំពោះនរណាម្នាក់់ ទោះជាមិនបានទទួលនូវសេចក្ដីស្នេហាតបវិញ ក៏គេនៅតែអាចស្នេហា បានដែរ ។…» ^([1])

យើងឃើញថា មានមតិ​ច្រើន​ដែល​បាន​ចូលរួម​យ៉ាងសកម្មក្នុង​ការលើកឡើងពីស្នេហានេះ។ ជា​ចុង​ក្រោយ​ យើងសូម​ចូលរួម​បន្តិច​ផងដែរថា ចំពោះស្នេហា​ជារឿងដែលមិនអាច​ខ្លះបានក្នុងជីវិត ជាផ្នែកមួយ​សំខាន់​សម្រាប់​ជីវិត តែក៏គប្បី​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ឲ្យ​បានសមស្រប​តាម​កាលៈទេសៈផងដែរ។

លើសពីនេះ មុន​នឹង​ក្រលាស់អណ្តាត​សារភាព​សេចក្តី​​ស្នេហា​ចំពោះ​នរណាម្នាក់ ត្រូវ​ពិចារណា​ឲ្យ​បាន​គ្រប់​​ជ្រុង​ជ្រោយ​ជា​មុន។ ដូចសម្តី​របស់ទស្សនវិទូ និងគណិតវិទូ Descartes បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា «ត្រូវ​បង្វិល​អណ្តាត​៧​ជុំ​សិន សឹម​និយាយ» ។ ពាក្យទូន្មានពិតជាត្រឹមត្រូវ មិនថា ក្នុង​ការ​និយាយកិច្ចការទូទៅ ឬសន្ទនា​ក្នុង​កិច្ច​ស្នេហានោះទេ។ មុន​ធ្វើ មុន​និយាយ​អ្វីក៏ដោយ ក៏​ត្រូវ​គិត​ឲ្យ​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ​ជាមុន នេះជាប្រ​ការ​ចាំបាច់! […]

កាត់​ចេញពីរឿង« តំណែង​ស្នេហ៍រាជិនី» ដោយ ហេង ឧត្តម

វិធីសាស្ត្រនៃការនិពន្ធរឿងខ្លី ដោយ​ប៉ិច ​សង្វាវ៉ាន

វិធីសាស្ត្រនៃការនិពន្ធរឿងខ្លី

ដោយ​ប៉ិច ​សង្វាវ៉ាន

COMMENT ECRIRE LA NOUVELLE

Par PECH  SANGWAWANN

ខ្ញុំនិងស្វាមីឯកឧត្តមប៉ិចឈុនថតឆ្នាំ២០០៨នៅភ្នំពេញ

យើង​ហៅ​ប្រលោមលោក​ខ្នាត​ខ្លី ថា​«រឿងខ្លី»​។ បារាំង​ហៅ​ថា​«NOUVELLE»ពាក្យ​អង់​គ្លេស​ថា «SHORT STORY»។

រឿង​ខ្លី​ពុំ​មែន​ជា​កូន​ប្រលោមលោក​តូច​ៗ​ និង​ពុំ​មែន​ជា​រឿង​ប្រលោមលោក​វែងដែល​យក​មក​សង្ខេប​ឬ​បង្រួញ​ឲ្យ​ខ្លីឡើយ​។

សូម​បញ្ជាក់​ថា យើង​មិន​ត្រូវស្រង់​យក​វគ្គ​ណា​មួយ​ពី​ក្នុង​ប្រលោមលោក​ខ្នាត​វែង​មក​ធ្វើ​ជា​រឿង​ខ្លី​ទេ​ ទោះ​បីជា​វគ្គ​នោះ​មាន​ខ្លឹមសារ

យ៉ាង​ណា​ក្តី​ក៏​វា​នៅ​ខ្វះ​លក្ខណៈ​នៃ​វិធីសាស្រ្ត​និពន្ឋ​រឿងខ្លី មិន​ខុស​ពី​មនុស្ស​ដែល​មិន​គ្រប់​លក្ខណៈ​ដូច្នោះ​ដែរ​។

តាម​ការ​សង្កេត​ចំណាំ គេ​អាច​សរសេរ​រឿង​ខ្លី​ពី​១​ទំព័រ​ទៅ​ដល់​៧​ទំព័រ​។ ​បើ​វែងក៏​មិន​ត្រូវ​សរសេរ​ឲ្យ​លើស​ពី​១៥​ទំព័រ​ឡើយ​។

វិធីសាស្ត្រ​នៃ​ការ​និពន្ឋ​រឿង​ខ្លី

ការ​សរសេរ​រឿង​ខ្លី​និង​ការ​សរសេរ​ប្រលោមលោក​វែង​មាន​គោលការណ៍​ជា​គ្រឹះចំនួន​៣​ដូច​គ្នា​គឺ៖​អត្ថរស អត្ថរូប​ និង ​អត្ថន័យ​ឬខ្លឹមសារ

(សូម​អាន​វិធីសាស្រ្តនៃ​ការ​និពន្ឋ​ប្រលោមលោក​ដែលខ្ញុំបានប្រកាសហើយ)។

ស្តី​ពី​ការ​ដំណាល​រឿង​នៅ​ក្នុង​ប្រលោមលោក​ទាំង​ពីរ​ខ្នាត អ្នក​និពន្ឋ​អាច​ប្រើមនុស្ស​ទី១​(ឬ​បុរស​ទី១​)​ថា​«ខ្ញុំ» និង​អាច​ប្រើ​មនុស្ស​ទី៣​ឬ

បុរស​ទី៣​ថា​«នាង អ្នក​ស្រី លោក លោកស្រី ឯក​ឧត្តម​ លោកជំទាវ …។ល។ ទៅ​តាមថានៈ​វណ្ណៈ​តួអង្គ​ក្នុង​សាច់​រឿងដូច​គ្នា

ប៉ុន្តែ​របៀប​គ្រោង​រឿង​ប្រលោមលោកទាំង​ពីរ​ប្រភេទ​(វែង​និង​ខ្លី​)​មាន​លក្ខណៈ​ខុស​គ្នា​។​តើ​ខុស​ត្រង់​ណា​ខ្លះ​ ?

ការសរសេររឿង​ខ្លី​ខុស​ពីការនិពន្ឋ​ប្រលោមលោក​ខ្នាត​វែង​នៅ​ត្រង់​ការ​កម្រិតដូចតទៅ​៖

– ចំនួន​ទំព័រ

– ចំនួន​តួ​អង្គ

– ទង្វើ​និង​សកម្មភាព​តួ​អង្គ

– បញ្ហា​និង​ដំណោះ​ស្រាយ​ក្នុង​រឿង​មាន​តិច​ឬ​មាន​តែ​១​គត់

– របៀប​ពិព៌ណនា​ដែល​យើង​ហៅ​ថា​ការ​ដំណាល​រឿង​ក៏​មិន​ត្រូវ​អូស​បន្លាយទេ​។ សូម​សរសេរ​សង្ខេប​យក​តែ​ចំណុច​សំខាន់​ឲ្យ​អ្នក​អាន​យល់​រឿង​ច្បាស់​តែប៉ុណ្ណោះ​ល្អ​គ្រប់​គ្រាន់​ហើយ​។

– ដំណើរ​រឿង​ទាំង​មូល​ទៀត​សោត​ក៏​ត្រូវ​កាត់​ឲ្យ​ខ្លីដែរ​ ប៉ុន្តែ​សូម​គោរព​គោល​វិធី​គ្រឹះទាំង៣ជាដាច់ខាត គឺ អត្ថរស អត្ថរូប ​និង​អត្ថន័យ។

អាស្រ័យ​ហេតុ​នេះ ​ខ្ញុំ​សូម​គូស​បញ្ជាក់​ដែរ ​បើ​អ្នក​សរសេរ​រឿង​ខ្លី អ្នក​ត្រូវ​គិត​អំពី​របៀប​សរសេរ​រឿង​ខ្លី ដើម្បី​សម្រប​ទៅ​តាម​វិធីសាស្រ្តនៃ​ការ​និពន្ឋ​រឿង​ខ្លី​។

គន្លឹះ​សំខាន់​ទាំង​១០​នៃ​វិធីសាស្ត្រ​និពន្ឋ​រឿង​ខ្លី

ដើម្បី​បញ្ចៀស​ការ​ស្មុគ​ស្មាញ​ដែល​អាច​កើត​មាន​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ការនិពន្ឋ​រឿង​ខ្លី ខ្ញុំ​សូម​ជូន​គន្លឹះ​សំខាន់​ៗ​ដូច​ត​ទៅ​នេះ​៖

១-តួ​អង្គ ៖ ក្នុង​រឿង​ខ្លី តួ​អង្គ​មាន​ចំនួន​តិច​គឺ​ពី​ម្នាក់​ទៅ​៣​នាក់​យ៉ាងច្រើនបំផុត។​ អ្នក​និពន្ឋ​អាចបង្កើត​តួ​អង្គ​តែ​ម្នាក់​ក៏​បាន​ដែរ​។​ ក្នុង​ករណី​តួអង្គ​តែ​ម្នាក់​គត់​នេះ សាច់​រឿង​បាត់​បង់សម្ភស្ស​និង​មិន​សូវ​មាន​សភាព​រស់​រវើក​ទេ​។ ជា​ពិសេស​ បើ​សាច់​រឿង​គ្មានពាក្យ​សន្ទនា​នោះ​ ការនិពន្ឋរឿងខ្លីមិនត្រឹមតែប្រាសចាកវិធីសាស្ត្រជាគោលនោះទេ វាអាចធ្វើឲ្យអ្នកអាន​គិតថាជាអត្ថបទរៀបរាប់ពីព្រឹត្តការណ៍អ្វីមួយទៅវិញ។

ដូច្នេះ​ អ្នក​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​តួអង្គ​ទោល​នេះ​ឆ្លើយ​ឆ្លង​ជា​មួយ​សម្លេង​សម្បជញ្ញៈ​ខ្លូន​ឯង​ឬ​អាច​ប្រើ​បច្ចេកទេសម៉្យាង​ គឺ​លើក​យក​វាចា​របស់​តួអង្គ​ណា​ម្នាក់​ដែល​អ្នក​និពន្ឋ​មិន​បាន​បង្កើត​ឡើងឲ្យ​មាន​សកម្មភាព​ទេ​ដែលជាតួអង្គស្រមោល។

ឧទាហរណ៍៖ រឿង​«ខ្យល់​សមុទ្រ»ក្នុង​សៀវភៅ​រឿង​«ស្រមោល​ស្នេហ៍»​របស់​ខ្ញុំ (សូម​អាន​វិធីសាស្រ្ត​នៃ​ការ​និពន្ឋ​ប្រលោមលោក​ទំព័រ​៧៣​៖​ ខ្ញុំ​បាន​សរសេរ​ឲ្យឧត្តម​នឹក​ឃើញ​វាចា​របស់​ម្តាយ​របស់​ខ្លួន។)

២- សកម្មភាព​និង​ទង្វើ​តួ​អង្គ ៖ ក្នុង​រឿង​ខ្លី​មិន​ដូចនៅ​ក្នុង​ប្រលោមលោក​វែងទេ គឺអ្នក​មិន​ត្រូវ​បង្កើត​សកម្មភាព​និង​ទង្វើ​តួអង្គ​ច្រើន​នាំ​ឲ្យ​ស្មុគស្មាញ និង​លើសខ្នាត​រឿង​ខ្លី​ឡើយ​។

៣​-បញ្ហា​រឿង​និង​ការ​ដោះ​ស្រាយ​រឿង ក្នុង​រឿង​ខ្លី​ក៏​មាន​បញ្ហាតែ​១​ឬ​ចំនួន​តិចតួច​បំផុត​ (​សូម​អាន​រឿង​«បាច់​ផ្កា» ក្នុង​សៀវភៅ​រឿង​«ម្តាយ​ក្មេក​ទំនើប​»​របស់ខ្ញុំ​។ យ៉ាង​ណា​មិញ​ ការ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​ក៏​មាន​តែ​បន្តិច​បន្តួច​ទៅ​តាម​បញ្ហាដែល​តិច​នោះ​ដែរ​។ បើ​អ្នក​បង្កើត​បញ្ហា​ច្រើន ​អ្នក​មិន​ត្រឹម​តែ​ប្រាស​ចាក​ការនិពន្ឋ​រឿង​ខ្លី​ទេ អ្នក​ត្រូវ​ខាត​ចង់​ពេល​វេលា​គិត​និង​សរសេរ​ឡើង​វិញ។​ មិន​ត្រឹម​តែប៉ុណ្ណោះ អ្នក​ប្រាកដ​ជា​វិល​ក្បុង​ហើយ​ជួប​ប្រទះ​និង​ការ​ពិបាក​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ដែលអ្នក​បាន​បង្កើត​យ៉ាង​ច្រើន​នោះព្រោះ​តែ​មិន​បាន​ប្រមាណ​ទៅ​តាម​ខ្នាត​រឿង​ខ្លី​និងចំនួន​ទំព័រ ជា​ពិសេស​គឺ​ពិបាក​បញ្ចប់​ឬ​បញ្ចប់​មិន​ល្អ​ដូច​ការ​គ្រោង​ទុក​។

សិក្ខាកាមក្នុងការិយាល័យសមាគមអក្សរសិល្ប៍នូហាចនៅពុទ្ឋសាសនបណ្ធិត្យភ្នំពេញ(ធ្នូ២០១០)

៤-​ការ​រៀប​ឆាក​ឬ​វគ្គ​៖ សូម ​គិត​ថា​វគ្គ​នេះ​សម្រាប់​តួ​អង្គ​ណា​មួយ? ជាអ្វីដូចម្តេច? ពេល​ណា?​នៅ​កន្លែង​ណា​?។​ ការ​សរសេរ​ឆាក​ឬ​វគ្គ​នៅ​ក្នុង​រឿង​ខ្លី​តម្រូវ​ឲ្យ​ អ្នក​សរសេរ​ត្រួស​ៗយ៉ាងខ្លី​ៗ តែ​ច្បាស់​ដើម្បី​ជួយ​អ្នក​អាន​ឲ្យ​ងាយ​យល់​ដំណើរ​រឿង​ពី​វគ្គ​មួយ​ទៅ​វគ្គមួយទៀត​។​ ដូច្នេះ​ អ្នក​មិន​ត្រូវ​សរសេរ​វែង​អន្លាយ​ឆ្ងាយ​ហួស​ពី​ការ​ចង់​ដឹង​របស់ អ្នកអាន​ឡើយ កុំ​ឲ្យ​គេ​ធុញទ្រាន់និងទ្រលាន់​។

៥-ការ​ពិព៌ណនា​ឬ​ការ​ដំណាល​រឿង​៖ ក៏​ដូច​គ្នា​និង​ការ​រៀប​ចំ​ឆាក​ឬ​វគ្គ​ដែរ បើសរសេរកាន់តែ​ខ្លី​ កាន់​តែ​ច្បាស់​ កាន់​តែ​ល្អ​។​ សូម​សម្រិត​សម្រាំង​ពាក្យ​ពេចន៍ឃ្លា​ប្រយោគ​និង​គុណភាព​រឿង ដើម្បី​បង្ក​អារម្មណ៍​អ្នក​អាន​ឲ្យឆាប់​ញោច​ទៅ​តាមដំណើរ​សាច់​រឿង​ ទើបសិល្ប៍វិធី​និពន្ឋ​មាន​ប្រសិទ្ឋភាព​។ យ៉ាង​ណា​មិញ​ នៅក្នុង​សិល្ប៍វិធី​នៃ​ការ​និពន្ឋ​រឿង​ខ្លី ការប្រើមធុរស​ភាសា​និង​គុណភាព​អក្សរសិល្ប៍​សុទ្ឋសឹង​ជា​ធន​ធាន​និង​ជា​មធ្យោបាយ អន្ទង​ចិត្ត​អ្នក​អាន​ឲ្យ​អាន​រឿង​បន្តទៅ​មុខ​ជា​និច្ច​ និង​ឲ្យ អ្នក​អាន​ស្លុង​ចូល​ក្នុង​សាច់​រឿង​និង​ចូល​តួ​។​​ រឿង​ខ្លះ យើងអានចប់​ហើយ​មិន​ចង់​ឲ្យ​ចប់សោះ​។

៦-ភាព ចាំ បាច់ នៅក្នុង​រឿង​ខ្លី​គឺ​ការ​រក្សា​ចម្ងល់​និង​អាថ៌កំបាំង ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​ អានតាម​ដាន​ចង់​ដឹង​ជា​ហូរហែ​មួយ​ចប់​សាច់​រឿង​ទាំង​មូល​។​ អ្នក​អាច​បង្វែង​អ្នក​អានដែលកំពុងតាម​ដាន​ដើម្បីកុំ​ឲ្យ​គេ​គិត​ឃើញ​ដំណោះ​ស្រាយ របស់​អ្នក​ត្រូវ​ឲ្យសោះនៅ​មុនដល់ការ​បញ្ចប់​សាច់​រឿង​។​ ចំណុច​ត្រង់​នេះ​សំខាន់​ណាស់ ទោះ​បី​ជា​នៅ​ក្នុង​ការសរសេរ​រឿង​ខ្លី​ក៏​ដូច​ជា​ការ​និពន្ឋ​ប្រលោមលោក​វែងដែរ​។

៧-ចំណង​ជើង៖ បើ​អាច​ធ្វើ​បាន​ គួរ​តែ​រក​ចំណងជើង​ណា​ដែល​អាច​បង្កប់​ល្បិច​។ សូម​កុំ​ដាក់​ចំណងជើង​ណា​ដែល​សសៀរ​ទៅ​ក្បែរ​គំនួច​បញ្ហា​ឲ្យ​សោះដើម្បី​លាក់​អាថ៌កំបាំង​ទុក​ឲ្យ​អ្នក​អាន​ឆ្ងល់​(suspens)​ រហូត​ដល់​ចុង​បញ្ចប់សាច់​រឿង​តែ​ម្តង​(ឧទាហរណ៍៖សូមអានរឿង«បាច់ផ្កា»នៅក្នុងសៀវភៅ«ម្តាយក្មេកទំនើប»របស់ខ្ញុំ)។

សិក្ខាកាមកំពុងអាន«រឿងបាច់ផ្កា»ក្នុងពេលសិក្សាវគ្គបណ្ណុះបណ្តាលអ្នកនិពន្ឋនៅសមាគមអក្សរសិល្ប៍នូហាច

៨-ចិត្តសាស្រ្ត​និង​ទស្សនវិជ្ជា​ក្នុង​រឿង​ខ្លី ៖​  សូម​លះ​បង់​ការ​រៀប​រាប់​បែបចិត្តសាស្ត្រ ​និង​ទស្សនវិជ្ជា​ព្រោះ​រឿង​ខ្លី​ត្រូវ​ដើរ​ត្រង់​ភ្លឹង​សំដៅ​ឆ្ពោះ​ទៅ​រកគោលដៅ​តាម​រយៈ​អំពើ និង​ទង្វើ​ACTION​របស់​តួអង្គ​។

៩- ឃ្លា​ប្រយោគ ៖ សូម​សរសេរ​ឃ្លា​ប្រយោគ​ដំបូង​ឲ្យ​មាន​ធ្នាក់​ទាក់​ចិត្ត​អ្នកអាន​។ បន្ទាប់មក ទង្វើ​និង​សកម្មភាព​របស់​តួ​អង្គ​ត្រូវ​ចាប់​ផ្តើម​ប្រព្រឹត្តកុំបង្អង់​។  ការ​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​របស់​តួ​អង្គ នៅ​ក្នុង​ដំណើរ​រឿង​ជា​ហូរហែ អាច​គ្រប់​គ្រងចិត្តសាស្រ្ត​តួ​អង្គ និង​លាត​ត្រដាង​បង្ហាញឲ្យ​អ្នក​អាន​​ដឹង​ច្បាស់​ដោយ​មិន​ចាំបាច់​ឲ្យ​អ្នកនិពន្ឋ​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​បែប​ចិត្ត​សាស្ត្រ​និង​ទស្សនវិជ្ជា​ទេ​។

ឧទាហរណ៍ ៖ រឿង​«ព្រោះ​តែ​អ្នក»សូម​អាន​ទំព័រ​៣៦​ដល់​៤៣​ក្នុង​សៀវភៅរឿង​«ម្តាយ​ក្មេកទំនើប​»។ ខ្ញុំ​មិន​ចាំបាច់​សរសេរ​ពិពណ៌នា​បែប​ចិត្តសាស្រ្ត​ទេទុក​ឲ្យ​តួអង្គ ប្រព្រឹត្តអំពើ​របស់ខ្លួនវិញ​។​ ការ​ប្រើ​សិល្ប៍វិធី​បែប​នេះ​អាច​ធ្វើ​ឲ្យអ្នក​អាន​រំជួល​ចិត្ត​ជាង​ និង​មាន​ប្រសិទ្ឋភាព​លើ​អារម្មណ៍​អ្នក​អាន​ជាង​ការពិពណ៌នា​របស់​ខ្ញុំ​ត្រង់​ៗ​។ នេះ​ជា​ការពិសោធន៍​មួយ​របស់​ខ្ញុំ​។

១០ – ប្រលោមលោក​ខ្លី ឬ​រឿង​ខ្លី មិន​មែន​ជា​រឿង​ដែល​លាត​ត្រដាងរឿង​មួយ​ជីវិតមនុស្សឡើយ​ហើយ​ក៏​មិន​មែន​ជា​រឿង​ដែល​មាន​រយៈ​កាល​យូរ​ដែរ​។​ រយៈពេលនៅ​ក្នុង​រឿង​ខ្លី ​ជា​រយៈ​ពេល​ដែល​កន្លង​ទៅ​យ៉ាង​ខ្លី​ ៖ ចាប់ពីបី​បួន​ប្រាំ​នាទី ឬ១​ម៉ោង​ឬ ១​ថ្ងៃឬ ២​ថ្ងៃ ​កម្រ​មាន​រយៈ​ពេល​យូរ​ណាស់​។ ​លើក​លែង​តែ​សរសេរ​បែប​រចនាបទ ឬ​ស្ទីល​flash back​ដែល​ផ្តេក​ផ្តួលនិង​ផ្អែក​​ទៅ​រក​អតីតកាល​៕ចប់៕

សិក្ខាកាមនិងខ្ញុំថ្ងៃបញ្ចប់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលការនិពន្ឋ១៩ធ្ន្នូ២០១០ជាមួយសមាជិកសមាគមអក្សរសិល្ប៍នូហាច

 

បច្ឆាលិខិត​​:PS: ខ្ញុំសរសើរសិក្ខាកាមទាំងអស់ដែលបានចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលការនិពន្ឋ

ដែលសមាគមនូហាចបានរៀបចំឡើងកាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី៥ធ្នូ ទី១២ធ្នូ​ និង​១៩ធ្នូ២០១០នៅវិទ្យាស្ថាន

ពុទ្ឋសាសនបណ្ឌិត្យក្រុងភ្នំពេញហើយដែលខ្ញុំមានចិត្តសោនមស្សបានចែករំលែកឥតលាក់លៀម។

សិក្ខាកាមណាដែលមិនទាន់បានផ្តល់រឿងដែលបានតែងក្រោយពីការបញ្ចប់វគ្គបណ្តុះបណ្តាល

ការនិពន្ឋ សូមផ្តល់រឿងនិពន្ឋរបស់អ្នកទៅជូនសមាគមកុំខានឡើយ។ សូមកុំភ្លេចចម្លងផ្ញើមកខ្ញុំ

មួយច្បាប់ដែរជាវឺតwordតួអក្សរយូនីកូតUnicodeតាមEmail :aeke.sp@gmail.com។

រឿងណាមានខ្លឹមសារ ខ្ញុំនិងប្រកាសជូនក្នុងប្លក់របស់ខ្ញុំដោយរីករាយក្នុងប្លករបស់ខ្ញុំ។

វិធី​សាស្ត្រ​នៃ​​ការ​និពន្ឋ​ប្រលោមលោកដោយ ​ប៉ិច​ សង្វាវ៉ាន

វិធី​សាស្ត្រ​នៃ​​ការ​និពន្ឋ​ប្រលោមលោក

ដោយ ​ប៉ិច​ សង្វាវ៉ាន

កាលពីចុង​ឆ្នាំ២០១០ ខ្ញុំមានសេចក្តីរីករាយចែករំលែកបទពិសោធន៍នៃការនិពន្ឋប្រលោមលោក

តាមការស្នើសុំពីសមាគមអក្សរសិល្ប៍​នូហាចដែលមានលោក​ឃឹម ​ច័ន្ទសុខអហំប្រធានសមាគមនេះ។

វគ្គនេះបាន​ប្រព្រឹត្តទៅនៅ​ថ្ងៃអាទិត្យទី​៥​ធ្នូ​​ ទី១២​ធ្នូ​ និងទី១៩ធ្នូនៅវិទ្យាស្ថានពុទ្ឋសាសនបណ្ឌិត្យនា

ទីក្រុង​ភ្នំពេញ។

ដើម្បីទុក​ជា​អនុស្សាវរីយ៍ចំពោះសិក្ខាកាមទាំងអស់​និង​ចំពោះក្មួយៗដែលមានបំណងចង់យល់ដឹង

អំពីវិធីសាស្ត្រនៃការនិពន្ឋប្រលោមលោក ខ្ញុំមានចិត្តសោមនស្សចុះផ្សាយអត្ថបទនេះទាំងស្រុងដូចខាងក្រោម។

ខ្ញុំនិងសិក្ខាកាមថតថ្ងៃ១២ធ្នូ២០១០នៅវិទ្យាស្ថានពុទ្ឋសាសនបណ្ឌិត្យភ្នំពេញ

វិជ្ជា​និពន្ឋគ្មានក្បួនច្បាស់លាស់​អាច​យកមក​បង្រៀន​ដូច​មុខ​វិជ្ជា​ដទៃ​ឡើយ ។ យ៉ាង​ណា​មិញ សិល្ប៍វិធី​នៃ​ការ​តែង​និពន្ឋ​ក៏​យ៉ាង​នោះ​ដែរ។​ បើអ្នក​និពន្ឋ​មានចំនួន​ច្រើន​យ៉ាង​ណា​ វិធី​សាស្រ្ត​នៃ​ការ​សរសេរប្រលោមលោក​ក៏​មាន​ច្រើនសម្បូណ៌​បែប​ដែរ។​គឺបាន​សេចក្តី​ថាគ្មាន វិធីសាស្រ្ត​និង​ក្បួន​ខ្នាតណា​មួយ បញ្ជាក់ឲ្យជាក់​ច្បាស់​ថា​យើង​អ្នក​និពន្ឋ​ត្រូវ​តែ​សរសេរ​របៀប​នេះល្អឬក៏​រ​បៀប​នោះ​ប្រសើរ​ទេ​។

ខ្ញុំ​សូម​បង្ហាញ​ចំណុច​សំខាន់​ៗ​និង​ជូន​អនុសាសន៍​ខ្លះ​ៗ​ដើម្បីទុក​ជា​គតិ​សម្រាប់​អ្នក​ដែល​ចង់​សាង​ឈ្មោះ​ជា​អ្នក​និពន្ឋ​ដូច​ត​ទៅ​នេះ ៖គុណភាព​ចំបង​នៃ​ការ​សរសេរ​ប្រលោមលោក គឺ​ការ​ព្យាយាម​របស់​អ្នកនិពន្ឋ​។ ​អ្នកនិពន្ឋ​មិន​ត្រូវ​បណ្តោយ​ឲ្យ​ខ្លួន​ធ្លាក់​ក្នុង​ក្តី​អស់​សង្ឃឹម​នៅ​ពេល​ទទួល​បរាជ័យ​ និង​ពេល​ទទួល​ការ​ទិតៀន​ឡើយ​។​   គួរ​គិត​ថា ​ស​រសេរ​បាន​មួយ​ទំព័រ​ថ្មី​បាន​បទ​ពិសោធន៍​មួយ​ថ្មី​។ចូរ​ហាត់​សរសេរ​ហើយ​សរសេរ​ទៀត​ លុះតា្រ​តែ​អាច​សរសេរ​ងាយ​និង​រអិល​រលូន​ ដោយ​មិន​ចាំ​បាច់​ប្រឹង​គិត​យូរ​ទម្រាំ​សរសេរចេញ​មួយ​ឃ្លា​និង​មួយ​ប្រយោគ​នោះ​ទេ​។

អត្ថរូប អត្ថរស​និង​ អត្ថន័យ

ការ​សរសេរ​ប្រលោមលោក​ឈរ​លើ​វិធី​ជា​គ្រឹះ​ទាំង​៣​គឺ៖

– អត្ថរូប

– អត្ថរស​និង

– អត្ថន័យ​នៅ​ក្នុង​នេះ​និយាយ​ឲ្យ​ស្រួល​ស្តាប់​គឺ​ខ្លឹមសារ​។

១-​ អត្ថរូប សំដៅ​លើ​ដំណើរ​សាច់​រឿង​ទាំង​មូល​។

២-​អត្ថរស ជាសោភ័ណ​នៃ​អក្សរសិល្ប៍​និង​ជា​បច្ច័យ​ចំបង​នៃ​ការ​តែង​និពន្ឋ​នៅ​ក្នុង​អង្គ​រឿង​ទាំង​ស្រុង​។ អត្ថរស​មាន​គ្រប់​កម្រិត​គឺ​៖

– កម្រិត​នៃ​ការ​ប្រើ​ពាក្យ​ពេចន៍​និង​ឃ្លា​ប្រយោគ​ឲ្យ​ពីរោះ​រណ្តំ

– កម្រិត​ទឹក​ដៃ​ឬ​ទេពកោសល្ល

– កម្រិត​ខ្លឹមសារ​រឿង​ប្រលោមលោក​។ល។

ទាំង​អស់​នេះ សុទ្ឋ​សឹង​ជា​សិល្ប៍វិធី​ដែល​អ្នក​និពន្ឋ​គួរ​តែ​សម្រិត​សម្រាំងឲ្យ​បាន

ទៅដល់​កម្រិត​មួយ មិន​ខុស​គ្នាពី​អ្នក​និទាន​រឿង​ដែល​បាន​វោហារ និង ​ប៉ិន​ប្រសប់និយាយ​រៀប​រាប់​ក្បោះក្បាយ​យ៉ាង​ពីរោះ​ឥត​អាក់​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​ស្តាប់​ចាប់អារម្មណ៍​ចង់​ស្តាប់​មិន​ជិន​ណាយ​នោះ​ទេ​។ យ៉ាង​ណា​មិញ​ អ្នក​និពន្ឋ​ក៏​ត្រូវ​តែ​ចេះ​ប្រើ​សិល្ប៍វិធី​ដើម្បី​ទាក់​ទាញ​អ្នក​អាន​ឲ្យ​ស្លុង​ចូលទៅ​ក្នុង​សាច់​រឿង​យ៉ាង​ជក់​ចិត្ត​ដិត​អារម្មណ៍​ហើយ​ចង់​អាន​ពី​ទំព័រ​មួយ​ទៅ​ទំព័រ​មួយ​ទៀត​ ពី​វគ្គ​មួយ​ទៅ​វគ្គ​មួយ​ទៀត​មិន​ធុញ​ទា្រន់​។

អ្នក​និពន្ឋ​ខ្លះ​ដែល​មាន​ទេព​កោសល្ល​ដុះ​ពី​កំណើតមក ​ពូកែ​រៀប​ចំ​ដំណើរ​សាច់រឿង​ណាស់​។ ប៉ុន្តែ ​អ្នក​និពន្ឋ​មួយ​ចំនួន​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​យូរ​ទើបអាច​រៀប​ចំ​ប្លង់រឿងបាន​គឺ​យូរ​ជាង​សរសេរ​រឿង​។  ឯ​អ្នក​និពន្ឋ​ខ្លះ​ទៀត​ចាប់​សរសេរ​តែ​ម្តងមិន​ចាំ​បាច់​ធ្វើ​ប្លង់​មុន​ទេ​តែ​គេ​តែង​រឿង​បាន​ល្អ​ទៀត​ផង​។

៣-អត្ថន័យ​ ឬ ខ្លឹមសារ

អត្ថន័យ​នៃ​រឿង​ប្រលោមលោក​សំដៅជា​ពិសេស​លើ​ខ្លឹម​សាររបស់​រឿង​។​ អ្នកអាន​ឃើញច្បាស់​នៅ​ចុង​បញ្ចប់​រឿង​ប្រលោម​លោក​និមួយ​ៗ​។ដោយ​សារ​ខ្លឹម​សារ​នៃ​រឿង​ទើប​អ្នក​អាន​អាច​វាយ​តម្លៃ​ថា​ប្រលោមលោក​មានឧត្តមគតិ​ឬ​គ្មាន​។ អ្នក​និពន្ឋ​គួរ​តែ​យល់​ដឹង​អំពី​តួ​នាទី​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​ការ​ជួយ​អភិវឌ្ឍ​ចិត្ត​គំនិត​របស់​បុគ្គល​ដែល​ជា​កោសិកា​របស់​សង្គម​។  អ្នក​និពន្ឋ​ក៏​មិន​គួរ​ភ្លេច​ដែរអំពី​តួ​នាទី​របស់​អក្សរសិល្ប៍​គឺ​អប់រំ​។

កាល​ណា​អ្នក​និពន្ឋ​យល់​ច្បាស់​អំពី​តួ​នាទី​របស់​ខ្លួន​ហើយ​គេ​មុខ​ជា​ដឹង​ច្បាស់​ថា តើ​គេ​គួរ​ជ្រើស​រើស​យក​ប្រធាន​បទ​ណា​មក​សរសេរ​ដើម្បី​ឲ្យទទួល​បានការ​គាំទ្រ​និង​ការ​វាយ​តម្លៃ​ខ្ពស់​ពី​​អ្នក​អាន​របស់​ខ្លួន​ដែល​មាន​ឧត្តមគតិ​។ ​អ្នក​និពន្ឋ​មិន​គួរ​គិត​ថាខ្លួន​សរសេរ​ប្រលោមលោក​ដើម្បី​គ្រាន់​តែ​ជួយ​កំសាន្ត​ចិត្ត​បន្ឋូរ​អារម្មណ៍​អ្នក​អាន​នោះ​ទេ​ ទោះបី​ជា​មនុស្សមួយ​ចំនួន​នៅ​តែ​មានគំនិត​គិតថា ​ប្រលោមលោក​មិន​បាន​ការ​គ្រាន់តែ​គ្រឿង​កំសាន្ត​ចិត្ត​មួយ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ក៏ដោយ​។

 

ចំណង​ជើងរឿង​ប្រលោម​លោក

ថ្វី​ត្បិត​តែ​ការ​រក​ចំណង​ជើង​ដាក់​ឲ្យ​រឿង​ប្រលោមលោកងាយ​ជាងតែង​រឿងក៏​ពិត​មែន ​តែ​យើង​ជា​អ្នក​និពន្ឋ​មិន​ត្រូវ​មើល​ស្រាល​ទេ ព្រោះ​ថាចំណងជើងអាចចាត់ទុកជា​ធ្នាក់​ទាក់​ទាញ​ចិត្ត​អ្នក​អាន​ឲ្យ​ចង់​អាន​សៀវភៅ​របស់​យើង​។ចំពោះ​ខ្ញុំ ការ​ដាក់​ចំណង​ជើងនៅ​មុន​ពេល​តែង​រឿងវា​ងាយ​ស្រួល​សរសេរ​និងមិន​ឲ្យប្រាស​ចាក​ប្រធាន​បទ​និង​ខ្លឹមសារ​នៃ​រឿង​នីមួយ​ៗ​។បើ​កាល​ណា​សរសេរ​រឿង​ចប់​ទើប​រក​ចំណងជើង​ដាក់​តាម​ក្រោយនោះ ​វា​នាំ​ឲ្យពិបាក​ទៅ​វិញ​ ពីព្រោះ នៅ​ក្នុង​ផ្ទៃ​រឿង​នីមួយ​ៗ​តែង​តែ​មាន​បញ្ហា​ស្មុគ​ស្មាញជំពាក់​វាក់​វិន​​សាំញ៉ាំ​ណាស់​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​និពន្ឋ​រារែក​មិន​អស់​មិន​ហើយ​។នៅ​ពេល​នោះ​ អ្នកនិពន្ឋ​​មិន​ដឹង​ដាក់​ចំណងជើង​អី្វ​ឲ្យ​សម​ស្របទៅ​សាច់​រឿង​ទៅ​វិញ​។​ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ  សូម​កុំ​ភ្លេច​ថា   ចំណង​ជើងរឿង​ប្រលោម​លោកនិមួយ​ៗ​ក៏​សំខាន់​ណាស់​ដែរ ដោយ​ហេតុ​ថា​ ​បើ​សាច់​រឿង​មាន​ឧត្តម​គតិ​ មាន​ខ្លឹម​សារ​ស៊ី​ជម្រៅ  ​តែ​ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​​ចំណង​ជើង​បែរ​ជា​ស្រាល​រាក់​កំផែល​មិន​ឆក់ទាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍ ឬ​មិន​ធ្វើ​ឲ្យ​គេ​ឆ្ងល់​ចង់​ដឹង​បន្តិច​សោះ ​គេ​ក៏​មិន​សូវចង់​ទិញ​សៀវភៅ​របស់​យើង​ប៉ុន្មាន​ដែរ​ ព្រោះ​គេ​មិន​ទាន់​បាន​អានបាន​ដឹង​សាច់​រឿង​ខាង​ក្នុង​នៅ​ឡើយ​។ ម៉្យាង​ទៀត នៅ​បណ្ណាគារ​មាន​សៀវ​ភៅ​តាំង​លក់​ជា​ច្រើន​ដែលធ្វើឲ្យ​អ្នក​អាន​រារែក​ក្នុង​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ទិញ​សៀវភៅ​។​​ ដូច្នេះ​ ខ្ញុំ​សូម​គូសបញ្ជាក់​ថា ចំណង​ជើង​ប្រលោមលោក​និមួយ​អាច​ចាត់​ទុក​ជា​ដែក​ឆក់​ទាក់ទាញ​ចិត្ត​អ្នក​អាន​បាន ​ប្រសិន​បើ​យើង​ជា​អ្នក​និពន្ឋ​ថ្មី​ដែល​ទើប​នឹង​ចេញ​ផ្សាយ​ប្រលោមលោកជាលើកដំបូង​។​ នេះ​ជា​ការពិសោធន៍​ផ្ទាល់​របស់ខ្ញុំ​ក្នុង​ការ​រក​ចំណងជើង ​នៅ​ពេល​ខ្ញុំ​និពន្ឋ​រឿង «​នេះ​ឬ​ចិត្ត​ប្រុស​?»​ ឆ្នាំ១៩៦៨​។

តួអង្គ

អ្នក​និពន្ឋ​ជា​អ្នក​ផ្តល់​កំណើត​ឲ្យ​តួ​អង្គ​ក្នុង​រឿង​ប្រលោមលោក​របស់​ខ្លួន​។ ​តួអង្គ​ទាំង​អស់​ដែល​អ្នក​និពន្ឋ​បាន​បង្កើត​ឡើងទោះ​បី​ជា​មាន​ចំនួន​តិច​ឬ​ច្រើន​ក៏ដោយ​ក៏​សុទ្ឋ​តែ​ជា​កម្លាំង​យន្តការ​របស់​រឿង​ប្រលោមលោក​និមួយ​ៗ​ដែរ​។ បើ​សិន​ជា​តួ​អង្គ​មាន​លក្ខណៈ​ស៊ី​ជម្រៅ​តួ​អង្គ​នោះ​ឯង​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​អាន​ជឿ​ស្លុង​ហើយ​ជាប់​ចិត្ត​ដិត​អារម្មណ៍​ជា​មួយ​ជា​និច្ច​។ ​អ្នក​អាន​ហាក់​ដូច​ជា​មើល​ឃើញ​តួ​អង្គ​ទាំង​ប៉ុន្មានក្នុងសៀវភៅប្រលោមលោក​ ជា​មនុស្ស​មាន​ជីវិត​រស់​រវើក​ស្រស់​ៗពិត​ៗ​នៅ​លើ​ទំព័រសៀវភៅ​ដែល​គេ​កំពុង​តែ​កាន់​អាន​ដូច​គេ​កំពុងតែ​ទស្សនា​ភាពយន្ត​អ៊ីចឹង​។ លក្ខណៈ​ត្រង់​នេះ​បង្ហាញឲ្យ​ឃើញ​ថា អ្នក​និពន្ឋ​សៀវ​ភៅ​នោះ​ពិត​ជា​មាន​ទឹក​ដៃ ​ប្រកប​ដោយទេព​កោសល្យ​ខ្ពស់​មែន​។ ​សៀវ​ភៅ​របស់​គេ​និង​បាន​ទទួល​ជោគជ័យ​មិន​ខាន​ឡើយ​។

ចំពោះ​អ្នក​និពន្ឋ​ដែល​ទើប​នឹង​ចាប់​ផ្តើម​សរសេរ​លើក​ដំបូង​ បើ​សិន​ជា​ជួប​ប្រទះ​ការ​ពិបាក​ឬ​ទាក់​ទើ​ត្រង់កន្លែង​ណា​មួយព្រោះខ្លួន​មិន​ទាន់​ពូកែ​ប្រឌិត​រឿង​នៅ​ឡើយ​  សូម​កុំរា​រែក​សរសេរ​យក​តាម​លំនាំ​រឿង​ពិត​និង​រូប​សម្បត្តិ​ឬចរិយាសម្បត្តិ​របស់​អ្នកណា​ម្នាក់​ដែល​ខ្លួន​ស្គាល់​មក​ដាក់​នៅ​ក្នុង​តួ​អង្គ​ក្នុង​រឿងប្រលោមលោក​របស់​ខ្លួន​។ ប៉ុន្តែ ​ត្រូវ​តែ​ចៀស​វាង​ដាច់​ខាត​កុំ​ដាក់​ឈ្មោះ​ពិត អាស័យដ្ឋានពិត ​កន្លែង​រស់​នៅពិត ​ផ្ទះ​សម្បែង និង​រថយន្ត​ពិត​។ល។​របស់​ជន​ណា​នោះ​ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​ប៉ះ​ពាល់​ដល់កិត្តិយស​របស់​គេ ​និងដើម្បី​ចៀស​វាង​ការ​ប្តឹង​ផ្តល់​អំពី​បទ​បរិហារ​កេរ្តិ៍​។ ​​នេះ​ក៏​ដូច​គ្នា​ដែរ ក្នុង​ករណី​អ្នក​និពន្ឋ​ដែល​សរសេរ​រឿង​ពិត​។

ចំពោះអ្នក​និពន្ឋ​ដែល​សរសេរ​រឿង​ប្រឌិតវិញ​ គេ​អាច​ចម្លង​យក​ឧត្តមគតិ​​និង​អត្តចរិត​របស់ខ្លួ​នផ្ទាល់​មក​ដាក់​ក្នុង​តួអង្គ​សំខាន់​ៗ​ឬ​តួ​អង្គ​ឯក ​ដូច​ជា​ក្នុង​ករណី​របស់​ខ្ញុំ​។ឧ​ទាហរណ៍​៖  ក្នុង​រឿង​«ខ្យល់​សមុទ្រ» ខ្ញុំ​បាន​ច្បិច​យក​សកម្មភាព​ខ្ញុំ​ក្នុង​ការលើក​ស្ទួយ និង​បម្រើ​អក្សរសាស្ត្រ​ជាតិ ដោយ​បាន​ចម្លង​បុគ្គលិក​លក្ខណៈ ចិត្ត​គំនិត​និង​ឩត្តមគតិ​របស់​ខ្ញុំ​មក​ផ្តិត​ដាក់​លើ​តួអង្គ​ឈ្មោះ​ឩត្តមតួ​នាង​ទេវីវណ្ណ​ និង តួ​អង្គ​អ្នក​ស្រី​កល្យាណី    ​​(សូម​អាន​រឿង​«ខ្យល់​សមុទ្រ»នេះ​នៅ​ក្នុងសៀវភៅ​ប្រលោមលោក​ដែល​មាន​ចំណងជើង​ថា​«ស្រមោល​ស្នេហ៍»។

ឈ្មោះ​តួ​អង្គ

ការ​ជ្រើស​រើស​ឈ្មោះ​តួ​អង្គ​ជា​សេរីភាព​ដ៏​ទូលំ​ទូលាយមួយ​របស់​អ្នក​និពន្ឋ​រាល់​រូប។​ អ្នក​និពន្ឋ​អាច​ដាក់​ឈ្មោះ​អាក្រក់ ​ឈ្មោះ​ល្អ ​ឈ្មោះ​វែង​ ឈ្មោះ​ខ្លី ឈ្មោះ​ខ្មែរ ឈ្មោះ​បរទេសទៅ​តាម​ចំណូល​ចិត្តរបស់​ខ្លួន ​និងសម្រប​ទៅ​តាម​សកម្ម​ភាព​ ស្ថាន​ភាព​គ្រួសារ តួ​នាទីក្នុងសង្គម​ និង​ទី​កន្លែង​រស់​នៅរ​បស់​តួ​អង្គ​នីមួយ​ៗ​ក្នុង​សាច់​រឿង។ ​នេះ​ក៏​ជា​ករណី​របស់​ខ្ញុំ​ដែរ តែ​នេះ​ក៏​ពុំ​មែន​ជា​ក្បួនដែរ។គួរ​តែ​បង្កើត​តួ​អង្គ​និង​ដាក់​ឈ្មោះ​តួ​អង្គ​មុន​នឹង​ចាប់​ផ្តើម​សរសេរ​រឿង។ ម្យ៉ាងទៀត ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​ភ្លេច ព្រោះ​មិន​បាន​សរសេរ​រាល់​ថ្ងៃ ឬ​ក៏​រវល់​អាក់​ខាន​ជាប់​ភារៈ​កិច្ច​ផ្សេង​ៗ​យូរ​ថ្ងៃ​ខែ​ឆ្នាំ គួរ​តែ​ធ្វើ​បញ្ជី​រាយ​ឈ្មោះ​តួ​អង្គ​ទាំង​អស់​    និង​ដាក់សកម្មភាព​តួ​អង្គ​និមួយ​ៗ​យ៉ាង​សង្ខេប​ពីរ​បី​ម៉ាត់​ឬ មួយ​ឃ្លា​យ៉ាង​ខ្លី​ជា​ការ​ល្អ​។

ទិដ្ឋភាពក្នុងបន្ទប់សិក្សានៅក្នុងការិយាល័យសមាគមអក្សរសិល្ប៍នូហាច

ការ​ពិពណ៌នា​ដែល​មិន​គួរ​ធ្វេស​ប្រហែស

ក្នុង​ការ​សរសេរ​ប្រលោមលោក​ ការ​ពិពណ៌នា​ជា​បញ្ហា​មួយ​ដ៏​ពិបាក​សម្រាប់អ្នក​និពន្ឋ​មួយ​ចំនួន​។​ ជួន​កាល​ ការ​ពិព៌ណនា​ក៏​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​អាន​ខ្លះ​ធុញទ្រាន់​ដែរ​ ប្រសិន​បើ​ការ​ពិពណ៌នា​នោះ​វែង​អន្លាយ​ពេក   ​ពីព្រោះ​អ្នក​អាន​កំពុងតែ​ជក់​ចង់​ដឹង​រឿង​បន្ត​ទៅ​មុខ​។ ប៉ុន្តែ ការ​ពិពណ៌នា​អំពី​ពិភព​ដែល​ជា​ដំណើរ​វិវតិ្តន៍​នៃ​តួ​អង្គ​​ពិត​ជា​មាន​សារៈ​សំខាន់​​ណាស់។​ ដូច្នេះ​​អ្នក​និពន្ឋ​មិន​គួរ​ប្រហែសឡើយ​។ អ្នក​និពន្ឋ​ក៏​មិន​ត្រូវ​ស្ទាក់​ស្ទើរ​ក្នុង​ការ​បង្កើត ​និង​បង្ហាញ​ទី​តាំង​ឆាក​និមួយ​ៗ​ដែរ ​ត្រូវ​ចេះ​ដាក់​ពណ៌ ​ដាក់​សម្លេង ដាក់​ពន្លឺ ដាក់​ក្លិន​ពោល​គឺ ផ្តល់​ជីវិត​ឲ្យ​តួ​អង្គ​តាម​ការ​ស្រមៃរ​បស់​ខ្លួន​ និង​ចេះ​ឆ្នៃ​ប្រឌិត​រូប​ភាពឲ្យ​សម​ស្រប​ទៅ​តាម​សកម្មភាព ​និង​ទី​កន្លែង​ដែល​តួ​អង្គ​នីមួយ​ៗ​កំពុង​ស្ថិត​នៅ បី​ដូច​ជា​រៀប​ចំ​ឆាក​ថត​ភាពយន្ត​អ៊ី​ចឹង​។ដូច​គ្នា​ដែរ  ចូរ​កុំ​ស្ទាក់​ស្ទើរ​កាត់​ពាក្យ​សន្ទនា​ហើយ​ជំនួស​ដោយ​ការ​ពិពណ៌នាខ្លីៗ​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​តួអង្គ​របស់​អ្នក​មាន​ចលនា​។​ ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​ឲ្យ​តួ​អង្គ​មាន​សកម្មភាព​ខ្លះ​នៅ​ពេល​កំពុង​និយាយ ​ឧទាហរណ៍ ​ក្រោក​ឈរ​ឡើង ​ដើរ​ទៅ​កាន់​បង្អួច ​ ផ្តេក​ខ្លួន​លើ​កៅអី​ពូក លើក​កែវ​ផឹក​ទឹក ជក់​បារី…​ជា​ដើម​។ល។ទៅ​តាម​ដំណើរ​សាច់​រឿង​នៅ​ក្នុង​វគ្គ​និមួយ​ៗ​​គឺ​ធ្វើ​យ៉ាង​ណាឲ្យ​តួ​អង្គ​របស់​យើងដែល​ជា​តួ​អក្សរ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​មនុស្ស​ពិត​ៗ​មាន​វិញ្ញាណនិង​មាន​ចលនា​រស់​រវើក​។​រី​ឯ​ការ​ពិព៌ណនា​អំពី​រូប​សម្បត្តិ​ក្តី​ ​ចរិយា​សម្បត្តិ​ក្តី​ ​សម្លៀក​បំពាក់​របស់​តួ​អង្គ​ក្តី​ក្នុង​ដំណើរ​រឿង​ក៏​ជា​ការ​ចាំបាច់​មួយ​ដែរ​ដើម្បី​ជូន​ព័ត៌មាន​ដល់​អ្នក​អាន​។

ឧទាហរណ៍​៖ក្នុង​រឿង​ខ្យល់​សមុទ្រ​ត្រង់​ទំព័រ​ទី​៧៣  ខ្ញុំ​មិន​ទាន់​បាន​បង្កើត​តួ​អង្គឈ្មោះ«កល្យាណី»​ភ្លាមទេ។ ​ខ្ញុំ​គ្រាន់​តែ​ពិពណ៌នា​តួ​អង្គ​នេះ​តាម​រយៈ​អារម្មណ៍​របស់ឧត្តម​នៅ​ពេល​ដែល​គេ​បាន​ឮ​សំឡេង​ម្តាយ​លើក​ឈ្មោះ​កល្យាណី​មក​ផ្គូរផ្គង​ជា​មួយ​គេ​។ ​អ្នក​អាន​បាន​ស្គាល់​តួអង្គ​នេះ​តាមរយៈ​ការ​រៀប​រាប់​របស់​ឧត្តម​ថា៖ ​ <តាម​ពិត​ អ្នក​ស្រី​កល្យាណី​មាន​គ្រួសារ​ថែមទាំង​មាន​កូន​ធំៗ​ទៀត​ផង។​  ខ្ញុំ​ទុក​គាត់​ដូច​ជា​បង​ស្រី​បង្កើត​​របស់​ខ្ញុំ​ដូច្នោះ​។​ គាត់​ជា​មិត្ត​នារី​ល្អ​ម្មាក់​ដែលមាន​គ្រប់​គុណ​សម្បត្តិ​គួរ​ឲ្យ​សង្ឃឹម​និង​ទុក​ចិត្ត​បាន។​ គាត់​ជា​មនុស្ស​ត្រឹម​ត្រូវ​មិន​យក​គុណជា​ទោស​មិន​យក​ស​ជា​ខ្មៅ​​ ខុស​ហើយ​និង​ត្រូវ​គាត់​ចែក​គ្នា​ដាច់​ស្រឡះ។​ មិន​តែ​ប៉ុ​ណ្ណោះ អ្នក​ស្រី​កល្យាណី​ជា​មនុស្ស​សាច់​ការ​មាន​ប្រសិទ្ឋភាព​ក្នុង​ការងារ​និង​ក្នុង​ទំនាក់ទំនង​ផ្សេងៗ…………………………………..កណ្តាល​ទី​ឡើយ > ។

បញ្ហា​នៅ​ក្នុង​រឿង​ប្រលោមលោក

អ្នក​និពន្ឋជា​អ្នក​បង្កើត​បញ្ហា​ផង ចង​បញ្ហា​ផង និង​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​ផង​។​ បញ្ហា​ទាំង​នោះ​ ជួន​តឹង​ក៏​មាន ​ជួន​ធូរ​ក៏​មាន​។​ វិបត្តិ​ខ្លះ​ជំពាក់​វាក់​វិន​ខ្លាំង​ពេក​និង​តឹង​ឡើង​ៗ​រហូត​ដល់​ចំណុច​កំពូល​ ជួន​កាល​ក៏​ធូរ​ស្រាល​ទៅ​វិញ​។ ​ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ  ​អ្នក​និពន្ឋ​ត្រូវ​ចេះ​លាក់​អាថ៌​កំបាំងទុក​ឲ្យ​អ្នក​អាន​ឆ្ងល់​ជា​និច្ចដើម្បី​ឲ្យ​អ្នក​អាន​ចង់​ដឹង​តាម​ដាន​រហូត  និង​កុំ​ឲ្យ​អ្នក​អាន​ទាយ​ត្រូវ​មុនអ្នក​និពន្ឋ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​។ ​ប៉ុន្តែ​អ្នក​និពន្ឋ​មិន​ត្រូវ​ទុក​សភាព​តាន​តឹង​នេះ​រហូត​ទាល់​តែ​ធ្វើឲ្យ​​អ្នក​អានទ្រំា​លែង​បាន​ រួច​ទម្លាក់​សៀវភៅ​លែង​មើល​ត​ទៅ​ទៀតនោះ​ទេ​។​ ដូច្នេះ គួរ​តែ​បន្ឋូរ​បញ្ហា​ខ្លះ​ ដើម្បី​ឲ្យ​អ្នក​អាន​បាន​ធូរស្រាល​អារម្មណ៍​។ ទាំង​នេះ​ជា​បច្ចេក​ទេស​និង​ជា​ទេពកោសល្លរបស់​អ្នក​និពន្ឋ​រាល់​រូប​ពុំ​មាន​ក្បួន​ណា​បង្ហាញ​ទេ​។

ខ្ញុំនិងលោក ឃឹម ច័ន្ទសុអហំជាមួយសិក្ខាកាមថតនៅថ្ងៃ១២ធ្នូ២០១០នៅវិទ្យាស្ថានពុទ្ឋសាសនបណ្ឌិត្យ

លក្ខណៈ​អ្នក​និពន្ឋ

អ្នក​និពន្ឋ​មាន​លក្ខណៈ​ប្លែក​ច្រើន​ឬ​តិច​ពី​មនុស្ស​ដទៃ​។ ​ជួន​កាល មនុស្ស​ទូទៅ មើល​មិន​ឃើញសោះ តែ​អ្នក​និពន្ឋ​មើល​ឃើញលំ​អិត​គ្រប់​ជ្រុង  ព្រោះអ្នក​និពន្ឋមាន​ឧបនិស្ស័យ​ជា​អ្នក​ចូល​ចិត្ត​សង្កេត​និងចូលចិត្ត​វិភាគ​បញ្ហា​ផ្សេង​ៗដែល​គេបាន​ប្រទះ​ឃើញ​ម្តង​ៗ​។ ​គេ​ក៏​ប៉ិន​ស្រមៃ​និង​ចេះ​ឆ្នៃ​ប្រឌិត​រឿង​ពិត​ខ្លះ​ឲ្យ​ទៅ​ជា​មិន​ពិត​បាន​ដែរ​ បើ​កាល​ណាគេ​យក​រឿង​ពិត​របស់​នរណា​ម្នាក់​មក​សរសេរ​។

ឧត្តមគតិ​អ្នកនិពន្ឋ

គេ​ចាត់​ទុក​និពន្ឋ​ជា​វិស្វករ​នៃ​គំនិត ឬ​វិស្វករ​នៃ​ព្រលឹង។ គេ​ក៏​អាច​ចាត់​ទុក​អ្នក​និពន្ឋ​ជា​អ្នក​អប់រំ​ និង​ជា​មនុស្ស​ដែល​មាន​ឧត្តម​គតិមួយ​រូប​ដែល​មាន​ភារៈ​រួម​ចំណែក​ជួយ​កែ​ឆ្នៃ​និង​ពត់​ហាត់​តម្រែ​តម្រង់​និស្ស័យ​មនុស្ស​និង​សង្គម​។ ​យ៉ាង​ណា​មិញ អ្នក​និពន្ឋក៏​ជា​សិល្បករ​មួយ​រូប​ដែរ​។ បើ​អ្នក​និពន្ឋ​ចេះ​បង្កើត​តួ​អង្គ​គ្រប់​ប្រភេទ​គ្រប់​ស្រទាប់​វណ្ណៈ​ថានៈ​ក្នុង​សង្គម​បាន ​គេ​ក៏​អាច​សម្តែង​គ្រប់​តួ​​ទាំង​អស់​បាន​ដូច​គ្នា​​ដែរ​។ ក្នុង​ពេល​សរសេរ គេ​ដាក់​ចិត្ត​គំ​និតនិង​ព្រលឹងរ​បស់​គេ​ទៅ​ក្នុង​តួ​អង្គ​និមួយៗ​បាន​តាម​រយៈ​ទឹក​ប៉ាកកា​  និង​ការ​ស្រមើ​ស្រមៃ​របស់​គេ​យ៉ាងងាយ​។​ ខ្ញុំ​ចង់​បញ្ជាក់​ថា ​មិន​មែន​ទាល់​តែ​ខ្លួន​ធ្លាប់​បាន​ហែល​ឆ្លង​រឿង​រ៉ាវ​វិបត្តិ​ក្នុង​ជីវិត​ជោគ​ជាំ​ទើប​អាច​សរសេរ​បាន​ល្អ​នោះ​ឡើយ​។

បើ​និយាយ​ពី​​អ្នក​​និពន្ឋ​ដែល​សរសេរ​រឿង​ពិត​របស់​ខ្លួន​វិញ អ្នក​និពន្ឋ​ប្រភេទ​នេះ​​មិន​ត្រូវ​ការ​ប្រើ​ការ​ស្រមៃច្រើន​ទេ។ ​​​គេ​ត្រូវ​ការ​ប្រើ​ពាក្យ​ពេចន៍​ឲ្យ​ពីរោះ​និង​រៀប​ឃ្លា​ប្រយោគ​ឲ្យ​ល្អ​ៗ​និង​ច្បាស់ៗ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ដើម្បី​ឲ្យ​អ្នក​អាន​ងាយ​យល់​និង​ងាយ​អាន​ ជា​ពិសេស  គេ​ត្រូវ​តែ​ដឹង​ច្បាស់​ថា​តើ​ដំណាក់​កាល​ត្រង់​ណា​មួយ​នៅ​ក្នុ​ង​ជីវិតរបស់​គេ​ដែល​គេ​គួរ​លើក​យក​មក​សរសេរ​មុន​ដំបូង និង​សរសេរ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​មក​ទៀត​។​ សម្រាប់​អ្នក​និពន្ឋ​ទូទៅ ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ពាក្យ​ពេចន៍​និង​ការរៀប​ចំឃ្លា​ប្រយោគ​ឲ្យ​ពីរោះ​រណ្តំ​សុទ្ឋ​សឹង​ជា​ឧបករណ៍​សំខាន់ និង​ជា​សិល្ប៍​វិធីនៃ​ការ​និពន្ឋ​រឿង ​។

ចំណុច​សំខាន់​មួយ​ទៀត​ គឺ​ការ​ជ្រើស​រើស​ប្រធាន​បទ​ដែល​មាន​ខ្លឹម​សារ ឬ​ជា​ឧត្តម​គតិ​របស់​រឿង​និមួយ​ៗ​។​ អ្នក​និពន្ឋ​ត្រូវ​ដឹង​ថា​ ​បើ​ខ្លួន​សរសេរ​រឿង​អ្វី​មួយ​ ​ខ្លួន​ច្បាស់ជាដឹង​ថាខ្លួន​​ចង់​ផ្តល់​អ្វី​ម៉្យាង​ទុក​ជា​គតិ  និង​ជា​មេរៀន​ដ៏​ល្អ​ប្រពៃ​មួយ​​ដ៏មាន​សារៈ​ប្រយោជន៍​ដល់​អ្នក​អាន​របស់​ខ្លួន ជា​ជាង​នាំ​អ្នក​អាន​ឲ្យ​អណ្តែត​អណ្តូង​ធ្លាក់​ទៅ​ក្នុង​អន្លុង​កាម​គុណ និង​អំពើ​អបាយមុខ​ពាលា​អាវ៉ាសែដែល​បណ្តាល​ឲ្យ​ខូច​សតិ​អារម្មណ៍ខូច​អនាគត​យុវវ័យ​ឥត​បាន​ការ​។ ​យើង​ដឹងហើយ​ថា អ្នក​និពន្ឋ​មាន​សិទ្ឋិ​សេរីភាព​ទូលំ​ទូលាយ​ពិត​មែន តែ​គេ​មិន​ត្រូវ​ប្រើ​ប៉ាកកា​របស់​ខ្លួន​ធ្វើ​ជា​អាវុធ​សម្រាប់​ប្រហារ​ឬ​ជេរ​ប្រមាថ​បំបាក់​មុខ​មាត់​បង្អាប់​បង្អោន​កេរិ៍្ត​ឈ្មោះ​ជន​ណា​ម្នាក់​ឲ្យ​កើត​ក្តី​អម៉ាស់​បាត់​បង់​កិត្តិយស ព្រោះ​តែ​ប៉ាកកា​និង​ទឹក​ខ្មៅ​របស់​ខ្លួន​សោះ​ឡើយ​។ គួរ​គប្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​ដង​ប៉ាកកា​ឬ​ទឹក​ប៊ិច​របស់​ខ្លួន​ឲ្យ​មានប្រយោជន៍​សម្រាប់​បុគ្គល​និង​សង្គម​ជាងសរសេរតិះដៀលគេឥតបានការ។​ ដរាប​ណា​អ្នក​និពន្ឋ​ម្នាក់ៗ​យល់​តួ​នាទី​របស់​ខ្លួន​ច្បាស់​ដូច​បាន​លើក​ឡើង​នៅ​ខាង​ដើម​វគ្គ ដរាប​នោះ​អ្នក​និពន្ឋ​នោះ​ឯង ​និង​ក្លាយ​ជា​មនុស្ស​ដ៏​ជា​ទី​ស្រឡាញ់​គាប់​ចិត្ត ជា​ទី​គោរព​និង​បានទទួលការកោត​សរសើរ​ពី​អ្នក​អាន​គ្រប់​ជាន់​ថ្នាក់ ​និង​គ្រប់​កាល​សម័យ​។​ យ៉ាង​ណា​មិញ​ ស្នាដៃ​ ​របស់​គេ​ក៏​នៅតែរស់​រវើក​ឥត​ស្រក​ស្រុត​និងឥត​សាប​រលាបឡើយ​។ អ្នក​អាន​ជំនាន់​ណា​ក៏នៅ​តែ​ចាត់​ទុក​ស្នាដៃ​របស់​គេ​មាន​ខ្លឹម​សារ​ជា​និច្ច​ជា​កាល​។​នេះ​ជា​សោភ័ណ​អមតៈនៃ​អក្សរសិល្ប៍​ប្រភេទ​នោះ​។យើងដឹងហើយថាអ្នក​និពន្ឋ​ប្រលោមលោកជា​សាក្សី​ម្នាក់​របស់​សង្គម​ដែល​ខ្លួនកំពុង​រស់​នៅ​។ដូច្នេះ​​ស្នាដៃ​អក្សរ​សិល្ប៍​របស់​គេ​ជា​កញ្ចក់​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​សង្គម​នោះឯង។ ​អាស្រ័យហេតុនេះ អ្នក​និពន្ឋ​ត្រូវ​ហ៊ាន​លើក​យក​បញ្ហា​គ្រប់​យ៉ាង​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ជាតិ​មកពិចារណា​ និង​រិះ​គន់ ​ព្រម​ទាំង​ដោះ​ស្រាយ​ក្នុង​សំណេរ​របស់​ខ្លួន។​ ទម្លាប់​ចាស់​គំរិល​ណា​មួយ​ឥត​បាន​ការ អ្នក​និពន្ឋ​គួរ​តែ​ហ៊ាន​ជម្រុះ​ចោលដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​ចិត្ត​គំនិត​និង​ស្មារតី​អ្នក​អាន​ផង​និង​ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​ស្នាដៃ​អក្សរសិល្ប៍​សម័យ​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​និង​សាច់​រឿង​ប្រលោមលោក​កាល​ពី​ជំនាន់​៣​ឬ​៤​ទសវត្សរ៍​មុន​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ពុម្ព​តែ​មួយ​គ្មាន​ការ​វិវត្តន៍គ្មាន​គំនិត​ថ្មី​គ្មាន​ទស្សនៈ​ប្លែក​សម្រាប់​អ្នក​អាន​។

ឩទា​ហរណ៍​ ៖ «ទ្រឹស្តី​នំ​មិន​ធំ​ជាង​នាឡិ៍» និង«ការ​ប្រកាន់​វណ្ណៈ»ក្នុង​ការ​ទុកកូន​ចៅ​ឲ្យ​មាន​គូ​ស្រករ​​ នៅ​តែជា​បញ្ហា​ចំបង​មួយ​ដិត​ជាប់​ក្នុង​ផ្នត់​គំនិត​របស់​មាតា​បិតា​មួយ​ចំនួន​តាំងពី​ច្រើន​ទសវត្ស​មុន​។ គោល​គំនិត​ដុះ​ស្លែ​នេះ​នៅ​តែ​កើតមាន​ក្នុង​បច្ចុប្បន្នកាល​នេះ​ដដែល​។ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ​យើង មាតា​បិតា​មួយ​ចំនួន​នៅ​តែ​ប្រកាន់​ខ្ជាប់​និង​អនុវត្តិ​ទ្រឹស្តី​ចាស់​គំរិល​នេះ​។

នៅ​មាន​បញ្ហា​ធំៗ​ជា​ច្រើន​ទៀត​នៅ​ក្នុង​សង្គម ​ដែល​យើង​ជា​អ្នក​និពន្ឋ​បាន​ដឹង​បាន​ឮ​បាន​ឃើញ  និង ​មាន​ភារៈ​ជួយ​គិត​គូរ​ជួយ​ដោះ​ស្រាយ​ទៅ​តាម​ទស្សនៈរៀងៗ​ខ្លួន​ដើម្បី​រួម​ចំណែក​ជួយ​អភិវឌ្ឍ​ចិត្ត​និង​ស្មារតី​ដើម្បី​ជួយ​រក​សេចក្តី​សុខ​ជូន​សង្គម​មនុស្ស និង​ជួយ​ទប់​ស្កាត់​អ្វី​ៗ​ដែល​ជាពិស​ពុល​ដល់​សង្គម​ឲ្យ​បានទាន់​ពេល​វេលាៗ​តាម​រយៈ​ស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍។​ ប្រលោមលោក​ដែល​ជា​វណ្ណកម្ម​អក្សរសិល្ប៍​អាច​ជះ​ឥទ្ឋិពល​តិច​ឬ​ច្រើន​ទៅ​លើ​បុគ្គល​ម្នាក់​ៗ​៕

សរសេរ​ចប់​នៅ​ភ្នំពេញ​ថ្ងៃ​៣០​វិច្ឆិកា​២០១០

ខ្ញុំនិងសិក្ខាកាមថតថ្ងៃបញ្ចប់វគ្គ១៩ធ្នូ២០១០នៅវិទ្យាស្ថានពុទ្ឋសាសនបណ្ឌិត្យភ្នំពេញ

ថតនៅថ្ងៃបញ្ចប់វគ្គ១៩ ធ្នូ២០១០