អក្សរសិល្ប៍សន្តិភាព រៀបចំ​ដោយ​ សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរនៅបរទេស ប្រចាំប្រទេសបារាំង

ក្របសៀវភៅខាងមុខ។ រចនាដោយ អ៊ុំ សុផានី និង ឡឹក ជំនោរ។

សៀវភៅ“អក្សរសិល្ប៍សន្តិភាព” ​មាន​ការ​ចូលរួម​យ៉ាង​សកម្ម​ពី ​កវី អ្នក​និពន្ធ អ្នក​កាសែត និង អ្ន​ក​ស្រាវជ្រាវ​ខ្មែរ ទាំង​នៅ​ក្នុងនិងក្រៅប្រទេស​ ជាច្រើន​រូប​។ សមុច្ច័យនេះ​ផ្សំ​ផ្គុំផ្តុំដោយអត្ថបទ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ ប្រលោមលោកខ្នាតខ្លីរឿងខ្លី អត្ថបទ​កំណាព្យ និងកាព្យ​​បែប​ទំនើប ព្រមទាំងអម​ដោយ​​​ទំនុកច្រៀង ដែល​ស្តែង​ឱ្យ​ឃើញថា កម្រង​វណ្ណកម្ម​នេះ មានចម្រុះ​​រស​ជាតិ។ ទន្ទឹម​​នឹង​គ្នា​នោះ ​ម្ចាស់​វណ្ណកម្ម​នីមួយៗ ​មាន​សេរីភាពពេញទី​ប្រើប្រាស់​មនោគតិ​ និង​​ប្រឌិតញ្ញាណ​យ៉ាងទូលំទូលាយ​ ដោយ​មិន​ចង​ភ្ជាប់​ត្រឹម​ដែន​កំណត់​នៃអត្ថិភាព​របស់​ម្ចាស់​ស្នាដៃ​នោះ​ឡើយ។ ​ អ្នកអាន​វិញ ក៏​មាន​សេរីភាព​ពេញ​ទី ​ពិចារណា​វែកញែក​ ឆ្លុះបញ្ចាំង​ ដោយ​មិន​កម្រិត​ព្រំដែន​នៃគំនិត ​ត្រឹមតែ​ស្នាដៃជា​​សំណេរ​នោះដែរ។ កម្រងវណ្ណកម្ម “អក្សរសិល្ប៍សន្តិភាព” រៀបចំបោះពុម្ពផ្សាយក្រោម​សុច្ឆន្ទៈ​​ផ្តួច​ផ្តើម​​​​របស់លោកស្រី ប៉ិច សង្វាវ៉ាន ប្រធានស្ថាបនិកសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរនៅ​បរទេស​ប្រចាំ ប្រទេសបារាំង។ ដំណើរអាច​​ប្រព្រឹត្តទៅ​រលូន ដោយ​មាន កិច្ច​សហការ​​យ៉ាងជិតស្និទ្ធ​ជាមួយនឹង សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរនៅកម្ពុជា មាន​កវី ព្រឿង  ប្រណីត ជា​ប្រធាន និង​គាំទ្រ​សហការ​​ចូលរួម​ដ៏​កក់ក្តៅ​ពី​​សមាគមប៊ិកកម្ពុជា (Pen Cambodia) ក្នុង​អាណត្តិ​ដឹកនាំរបស់កវី យឹង យន សិល្ប​ករខ្មែរ និង មូលនិធិ កវី យិន លួត ដឹកនាំដោយលោក ឃឹម ច័ន្ទសុអហំ អនុប្រធាន​ សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ​​​។

អារម្ភកថា​

លោកស្រី ប៉ិច សង្វាវ៉ាន

ប្រធានស្ថាបនិកសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរនៅបរទេស

ប្រចាំប្រទេសបារាំង

ក្រោយពីបានផ្សាយរឿង “នេះឬចិត្តប្រុស?” ប្រលោមលោកទី១របស់ខ្ញុំតាមខ្ទង់ទំព័រសារព័ត៌មាន “កោះសន្តិភាព” និងតាមវិទ្យុជាតិកម្ពុជា បន្ទាប់មកបានផ្សាយ​​​រឿង “ថ្ងៃ៤កក្កដា” ប្រលោមលោកទី២ ក្នុងទំព័រសារព័ត៌​មាន “ដំណឹងចុងក្រោយ” ដែល​មានលោក ជុំ កែម ជាចាងហ្វាង ខ្ញុំក៏បានសម្រេចបំណង និងក្លាយទៅជាសមាជិកាមួយ​រូប មានលេខ​រៀងទី១៩៣ នៃសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ នៅរាជ​ធានីភ្នំពេញ ​គឺក្នុងជំនាន់អាណត្តិ​លោក ​លាង ហាប់អាន      ជាប្រធាន និង​លោក លី ធាមតេង ជាអនុប្រធាន។ ខ្ញុំ​ស្រឡាញ់នាម​​ជា        អ្នក​និពន្ធ និង​ស្រឡាញ់​សមា​គម​​អ្នកនិពន្ធខ្មែរណាស់ ប៉ុន្តែ​​របបកុម្មុយនីស្ត     ផ្តាច់​ការ នៅថ្ងៃទី​១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ បានផ្តាច់សេចក្តី​សង្ឃឹម​របស់ខ្ញុំ​អស់​រលីង​​គ្មាន​សល់​​។

លុះបានមករស់នៅបារាំង ខ្ញុំបន្តការនិពន្ធផ្សាយ​រឿងខ្លី​ៗ និងកំណាព្យនៅ​​តាម​ព្រឹត្តប័ត្រ​ខ្មែរ នៃ​​សមាគម​ខ្មែរ​នៅអឺរ៉ុប​ និងនៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក។ ជាក់ស្តែងពេលមកដល់បារាំងភ្លាមៗ ខ្ញុំរស់​នៅខេត្តស្រ្តាស់បួរ និង​បានសរសេរ​ផ្សាយរឿងក្នុង“ព្រឹត្តប័ត្រ​សេរីកា” ដែលគេយកមកចែកជូនជនភៀសខ្លួនអាន។ បន្ទាប់មក ពេលនៅប៉ារីស ខ្ញុំសរសេរផ្សាយក្នុង “ព្រឹត្តប័ត្រកូនខ្មែរ” របស់មជ្ឈមណ្ឌល   ឯកសារ ​និងស្រាវជ្រាវអារ្យធម៌ខ្មែរ ដែលដឹកនាំដោយលោក  នុត ណារ៉ាង និងបានសរសេរកំណាព្យក្នុង “ព្រឹត្តប័ត្រខ្មែរសាមគ្គី” នៅក្រុងឡុងនៃចក្រភពអង់គ្លេស និងព្រឹត្តប័ត្រ​មួយទៀត នៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។ ទន្ទឹមគ្នា ខ្ញុំក៏និពន្ធ​ប្រលោមលោកខ្លីៗផ្សាយក្នុងសារព័ត៌មាន “នគរធំ” ក្នុងក្រុងឡុងប៊ិច នៃសហរដ្ឋ​​អាម៉េរិក។ បន្ទាប់មកបានស្ម័គ្រចិត្តជាមួយស្វាមីគឺ លោក ប៉ិច ឈុន ដើម្បីបម្រើនាទី​អក្សរសិល្ប៍ និងសិល្បៈខ្មែររាល់រាត្រីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ឥតកម្រៃរយៈ​ពេល៤ឆ្នាំ ក្នុង “វិទ្យុអាស៊ីសំឡេងខ្មែរ” ក្នុង​ក្រុងប៉ារីស មុននឹងប្រឡងជាប់ចូលធ្វើការជាអ្នកសារព័ត៌មាន នៃវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ ក្នុងរដ្ឋធានីប៉ារីសអស់រយៈពេល១៨ឆ្នាំ និង៦ខែ។ នៅក្នុង​​វិទ្យុ​បារាំង RFI នេះ ខ្ញុំ​ក៏​នៅតែបន្ត​កាន់ការ​ងារ​ក្នុង​នាទី​ខាង​វប្បធម៌​ សិល្បៈ អក្សរសាស្ត្រ អក្សរសិល្ប៍​ និងកិច្ចការ​ទាក់ទង​នឹង​អ្នកនិពន្ធ​​ជាប់ជានិច្ច​ដោយ​ក្តីស្រឡាញ់​​រហូត​ដល់​ចូល​និវត្តន៍​។

ចំពោះសកម្ម​ភាព​លម្អិតរបស់ខ្ញុំ​ពី​វិស័យ​អក្សរសាស្ត្រ​ជាតិ​នេះ សូមអញ្ជើញ​អាននៅក្នុងគេហទំព័រផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំ pechsangwawann.wordpress.com។ ខ្ញុំនឹងសរសេរចងក្រង​អំពីជីវប្រវត្តិពិត ដែលមានចំណងជើងថា “ខ្ញុំជាស្រី” និង អព្ភូតហេតុនៃស្ថានសួគ៌ និងសៀវភៅមួយចំនួនទៀត។ល។

ចិត្តស្រឡាញ់​អក្សរសាស្ត្រ អក្សរ​សិល្ប៍ ពេញ​ក្រឳបេះដូង ទោះជារស់​​នៅទីណាក្តី ក៏ខ្ញុំមិនចោល​ការ​និពន្ធ​ឡើយ​។ ខ្ញុំសម្រេចចិត្តចេញផ្សាយ​សៀវ​ភៅប្រលោម​លោក​ពីរ​​បីរឿង។ ការយកសៀវភៅទៅផ្ញើហាងលក់ ក៏​មិន​មែន​ជាការងាយឡើយ ហើយសូម​បញ្ជាក់ថា មិនមែនផ្សាយលក់សៀវភៅដើម្បីរកប្រាក់ចិញ្ចឹមជីវិតទេ ព្រោះ​ខ្ញុំមានការងារបានប្រាក់ខែសម្រាប់​រស់ហើយ។ ប៉ុន្តែ    គោល​ដៅ​ចម្បង ក្នុងនាម​ជាអ្នកស្រឡាញ់ការតែងនិពន្ធមួយរូប​ គឺខ្ញុំចង់ឱ្យគេដឹងថា​ មានអ្នក​និពន្ធខ្មែរ​ដែលរួច​ពីស្លាប់​នៃរបបខ្មែរក្រហម និងរស់នៅក្រៅស្រុក បាន​រួម​​គ្នា​​ចេញផ្សាយស្នាដៃឱ្យសហ​គមន៍ខ្មែរ ដែល​និរាសស្រុក មានសៀវភៅខ្មែរអាន ​ដូចសាសន៍ដទៃ ក្នុងទឹកដី​បរទេស​។​

ដោយ​សេចក្តី​ស្រឡាញ់​អក្សរសាស្ត្រ​ អក្សរ​សិល្ប៍​ជាតិ ពិសេស​​ស្រឡាញ់​ឈ្មោះ​សមាគមអ្នកនិពន្ធ ដូចដែល​ខ្ញុំ​ជម្រាប​មក​មុននេះ គឺ​ខ្ញុំបាន​សម្រេចចិត្តបង្កើត​​សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរនៅបរទេស​ ​ប្រចាំប្រទេស​បារាំង នៅឆ្នាំ​១៩៨៩​។ កន្លងមក គឺបានតែ​ផ្សាយរឿងសៀវភៅរបស់ខ្ញុំ ដោយចេញប្រាក់ផ្ទាល់ខ្លួនគ្រាន់តែដាក់ថា​ចេញផ្សាយពី​សមាគម ដើម្បីឱ្យគេបានស្គាល់សមាគមនេះ។ ក្រោយមក​ ខ្ញុំ​បាន​ទទួល​​ព្រះរាជូបត្ថម្ភ​​ប្រាក់មួយ​​ចំនួនពីអតីតព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម​​ សីហនុ​​ ហើយ​ខ្ញុំក៏រៀប​ចំការ​ប្រកួតការ​តែងនិពន្ធប្រលោម​លោក រង្វាន់សន្តិភាព។

ក្រោយពីខ្ញុំបានប្រឡងជាប់​ចូលធ្វើការ​ជាអ្នក​សារព័ត៌មាន ​ក្នុងវិទ្យុបារាំង​អន្តរជាតិនៅរដ្ឋធានី​ប៉ារីស ខ្ញុំ​​កាន់នាទីអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ​ ដែលជាឱកាសបានជួបសម្ភាស​អ្នកនិពន្ធ កវី​ នៅប្រទេសបារាំង និង​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ​។ ខ្ញុំបានបង្កើតនាទីជួបជាមួយសិល្បករខ្មែរនៅបារាំង ​​អាម៉េរិក និងកម្ពុជា ជាដើម។ល។ ក្រៅពីការងារ​វិទ្យុ ខ្ញុំឆ្លៀតរៀបចំ​រាត្រីជប់លៀងរាំ​កម្សាន្ត គឺ​តាម​សេចក្តីអញ្ជើញ​របស់​សមាគម​គ្រូពេទ្យ​ខ្មែរ ហើយ​ក៏បែកគំនិតធ្វើត្រាប់តាម​សមាគមខ្មែរនានានៅ     ទីនេះ ដើម្បីប្រមូលកម្រៃដែលសល់ពីការចំណាយក្នុង​រាត្រីនោះ​ ទុកសម្រាប់ប្រើការប្រកួតស្នាដៃរង្វាន់សន្តិភាព លើកទី១ ទី២ ​និងទី៣។

លុះដល់ឆ្នាំ២០០៤ ខ្ញុំបានទៅវិស្សមកាលក្នុងប្រទេសយើង ជាលើកដំបូង ក៏ជួបស្គាល់​សមាគម​អក្សរ​សិល្ប៍ នូ ហាច តាមរយៈលោក ខូ តារាឫទ្ធិ លោក ព្រឿង ប្រណីត ដែលខ្ញុំ​បាន​ធានា​មកទស្សនាប្រទេសបារាំង។ កាលនោះសមាគមអក្សរសិល្ប៍ នូ ហាច សុំឱ្យខ្ញុំចែករំលែកបទពិសោធ​​នៃការតែងនិពន្ធ ហើយក្នុងឱកាសនោះ ខ្ញុំក៏ស្គាល់លោកគ្រូ ឃឹម ច័ន្ទសុអហំ, អ្នកនិពន្ធ      សុខ​ ចាន់ផល,​ អ្នកនិពន្ធ សួង ម៉ាក់ ហៅ អាចម៍​ផ្កាយ​។​ ក្រោយមកទៀត ខ្ញុំបានស្គាល់​លោកស្រី​អ្នកនិពន្ធ ប៉ាល់ វណ្ណារីរក្ស ក៏អញ្ជើញខ្ញុំចូល​រួមក្នុងកម្មវិធី​សៀវភៅ​ល្អៗ​ ផ្សាយ​តាម​កញ្ចក់​ទូរ​ទស្សន៍​ជាតិ (ទទក)…។

ឆ្នាំក្រោយៗមកទៀត ខ្ញុំចូលរួមក្នុងសិក្ខាសាលាដែលអាចផ្តល់ពេលឱ្យខ្ញុំបានស្គាល់កវីអ្នកនិពន្ធ​មួយ​​ចំនួន​​ទៀត​ដូចជាលោកគ្រូ យូ សុភា, អ្នកនិពន្ធ    កៅ សីហា, អ្នកនិពន្ធ ណេង កន្និដ្ឋា និងអ្នកនិពន្ធ កវី មួយ​ចំនួន​ជាបន្ត​បន្ទាប់​ដែលខ្ញុំមិនបានរៀបរាប់​អស់ ​សូមអធ្យាស្រ័យ។

តាំងពីពេលនោះមក ខ្ញុំរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នក​និពន្ធក្នុងប្រទេសតាម​រយៈ​ការ​ងារ​វិទ្យុបា​រាំង​អន្តរ​ជាតិ ហើយ​រហូតមកទល់ពេលនេះ ខ្ញុំនៅតែ រក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្ឌិត ឃីង ហុកឌី, កវីបណ្ឌិត យឹម កិច្ចសែ, អ្នកគ្រូ​   ស៊ិម ចាន់យ៉ា, អ្នកនិពន្ធ ទីង សុខា និង អ្នកនិពន្ធ​ អ៊ុំ​ សុផានី។ អ៊ុំ សុផានី​        ជា​​អតីត​ជ័យលាភី​មួយ​រូប នៃ​រង្វាន់​អក្សរសិល្ប៍​សន្តិភាព តាម​រយៈ​វណ្ណកម្ម         “​លោហិត​​តែមួយ” និង “អ្នកណា​ជា​ម្តាយ​ខ្ញុំ?” នៅឆ្នាំ១៩៩៧ និង​ឆ្នាំ​២០០០។ មិត្ត​នារី​ដ៏​ស្និទ្ធស្នាល​របស់​ខ្ញុំ​​​ម្នាក់នេះ ​​លា​ចាក​ឋាន ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៨​។  ការ​រៀបចំបោះពុម្ពសៀវភៅ​នេះឡើយ ក៏​ដើម្បី​ជាការ​ឧទ្ទិស​ចំពោះ​មិត្ត​សម្លាញ់​​​​ដែរ។​ ខ្ញុំ​បួងសួង​សូមឱ្យវិញ្ញាណក្ខន្ធមិត្ត​សោយសុគតិភព​។

ឆ្លៀត​វេលា​នេះ ខ្ញុំ​សូមជម្រាបថា​​ សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរនៅបរទេស បានបោះពុម្ព​សៀវ​ភៅ​ជ័យ​លាភី​​​ពីរបីរឿង មិនសូវបានបោះពុម្ពស្នាដៃច្រើនទេ ដោយហេតុថា​ បញ្ហា​ថវិកាជាចំណោទធំណាស់។ ខ្ញុំអំពាវនាវសូមឱ្យអ្នកនិពន្ធក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុកយើងទាំងអស់ក្នុងពិភពលោកយើងនេះ រួប​រួមគ្នា​ជាធ្លុងមួយ ពួតដៃគ្នាបង្កើតចរន្តចលនាអព្យាក្រឹត​ និងមូលនិធិ បើអាចធ្វើបាន​ ដោយ​ហ៊ានបរិច្ចាគ​ប្រាក់​កាស​ផ្ទាល់​ខ្លួន ដើម្បីជួយបោះពុម្ពស្នាដៃជាប់រង្វាន់​ដើម្បី​ទុកឱ្យអនុជន​ជំនាន់ក្រោយ និងដើម្បីផ្តល់សន្ទុះការតែងនិពន្ធ​​ និ​ងការអានឱ្យដូចជាប្រជាជនបរទេស។

លើសពីនេះ ខ្ញុំសូមអ្នកកវីនិពន្ធចូលជា​សមាជិក​សមាគម​ទាំងក្នុង​ទាំង​ក្រៅ ​​ដោយជួយបង់វិភាគ​ទាន​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​ ពី​ព្រោះ​បើ​​សមាគមមិនបាន​ទទួលប្រាក់វិភាគ​ទាន​​របស់​សមាជិក​ទេ សមាគម​ក៏​មិន​អាច​ដំណើរការ និង​មាន​ជីវិត​​យូរ​   អ​ង្វែង និងមិនអាច​ចេញផ្សាយ​សៀវភៅថ្មីឡើយ។

ខ្ញុំ​មាន​សំណូមពរ​ពិសេសមួយទៀត សូមកវីអ្នកនិពន្ធបរិច្ចាគសៀវភៅរបស់ខ្លួនមួយចំនួន ធ្វើ​អំណោយ​​ដល់​សមាគម​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរទាំងពីរ ហើយអនុញ្ញាតឱ្យសមាគម​លក់សៀវភៅ​នោះ ដើម្បីបានកម្រៃយកមកប្រើការ​រៀបចំ​ការប្រកួតរឿងខ្លី និងរឿងប្រលោមលោក ព្រមទាំងកំណាព្យ និងអាចជួយ   បោះពុម្ពចេញផ្សាយសៀវភៅដែល​ជាប់​រង្វាន់​អក្សរសិល្ប៍រាល់ឆ្នាំផង៕

ជយោមហាគ្រួសារអ្នកនិពន្ធខ្មែរ!

ជយោអក្សរសាស្ត្រអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ!

ម៉ុងទីញី ឡេ គ័រម៉ៃយ៍ ប្រទេសបារាំង ថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០                                                              

   ​     ប៉ិច សង្វាវ៉ាន នាមដើម ព្រហ្ម សង្វាវ៉ាន ហៅ ព្រហ្ម សុទ្ធធីតា

   អតីតអ្នកសារព័ត៌មាននៃវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិផ្នែកការផ្សាយភាសាខ្មែរ

 ប្រធានស្ថាបនិកសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរនៅបរទេស ប្រចាំប្រទេសបារាំង

សេចក្តីថ្លែងអំណរគុណ
ពីប្រធាន​ស្ថាបនិក​សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ នៅបរទេសប្រចាំប្រទេសបារាំង (AEKE)
 

នៅឆ្នាំ​២០១៧-២០១៨ សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ នៅបរទេសប្រចាំប្រទេសបារាំង (AEKE) រៀបចំការប្រកួតពានរង្វាន់ “អក្សរសិល្ប៍សន្តិភាព លើកទី៣”​ មានគោលបំណងចូលរួមចំណែកលើកស្ទួយការអាន, បង្កើនទំនើបភាពនៃអក្សរសិល្ប៍ជាតិយើង និងលើកកម្ពស់ការប្រកួតប្រជែងស្នាដៃថ្មីៗ ជាពិសេស ផ្តល់ឱកាស​សម្រាប់ កវី និង អ្នកនិពន្ធវ័យក្មេង ដែលចង់បញ្ចេញ   វណ្ណកម្មរបស់ខ្លួន។​ បេក្ខជនដែលឈ្នះរង្វាន់ជ័យលាភី និងទទួល​រង្វាន់លើកទឹកចិត្ត នៅក្នុងការប្រកួតស្នាដៃមានរាយនាម៖ ស្វាយ លីម៉េង, ប៊ុន ពិសី,​ ឈាវ សំណាង, ហ៊ួន សាវង, ហូវ លីឃាង, ប៉េង សំរិទ្ធ, ជឿន គឹម​ហេង​។

ឆ្លៀតវេលាគ្រានេះខ្ញុំ ប៉ិច សង្វាវ៉ាន ជា​ប្រធានស្ថាបនិកសមាគមអ្នកនិពន្ធ​ ​ខ្មែរនៅបរទេសប្រចាំប្រទេសបារាំង (AEKE) សូមអរគុណជា​អនេក​ចំពោះ លោកស្រីបណ្ឌិត ប៉ែន​ សេដ្ឋារិន, អ្នកនិពន្ធ ​ប៉ាល់ វណ្ណា​រីរក្ស, អ្នកនិពន្ធ អ៊ុំ​ សុផានី​ អ្នកនិពន្ធ ស៊ិម ចាន់យ៉ា, អ្នកនិពន្ធ ទឹង ​សុខា,​ អ្នកនិពន្ធ ប៉ុល ពិសី, ឯកឧត្តមកវី ជ័យ ចាប, កវីនិពន្ធ វ៉ែន សុន, លោក គឹម ចាន់ណា, ​កវី​បណ្ឌិត យឹម កិច្ច​សែ,  កវី យិន លួត, កវី អ៊ីវ ហួត​​, អ្នកនិពន្ធ​ ទឹម​ ម៉ានី, ក្មួយ ព្រឿង ប្រណី​ត​, លោក   អ៊ូច ភីរម្យ, លោក សំ វិជ្ជា, កវីនិពន្ធ ស៊ូ ខេមរិន្ទ, លោក កែវ ឈុន,​ អ្នកនិពន្ធ​​    លឹម សន្តិភាព​​​ និង ក្មួយៗ​កូនធម៌ទាំងអស់មាន,​​​​ឃឹម ច័ន្ទ​សុអហំ, កៅ សីហា​​​, ណេង កន្និដ្ឋា​​, យូ​ សុភា, សុខ ចាន់ផល​​, ឡឹក ជំនោរ, ហេង ឧត្តម​ ព្រមទាំង ម៉ា​ ច័ន្ទបញ្ញា ជាមេ​ប្រយោគ​ទាំង​អស់​ដែល​បា​ន​ចំណាយពេលដ៏មានតម្លៃដើម្បីជួយជ្រោមជ្រែង ហើយ​នឹងដែល​បាន​ចូលរួម​ធ្វើ​ជា​វាគ្មិនកិត្តិយស ​នៅថ្ងៃប្រកាសលទ្ធផល រឿងខ្លីនិងកំណាព្យ ពានរង្វាន់សន្តិភាព លើកទី៤ នៃសមាគមអ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរនៅបរទេសប្រចាំ ឆ្នាំ២០១៧-២០១៨។ សូមអរគុណជាពិសេសម្តងទៀត ចំពោះការដែលជួយជ្រោមជ្រែងអស់ពីចិត្តពីថ្លើមរបស់​អស់លោក​លោកស្រី​និងកូន​ក្មួយ​គ្រប់គ្នា​។ នេះអំណោយដ៏មានតម្លៃឥតកាត់ថ្លៃពុំ​បាន សម្រាប់ខួបកំណើត​គម្រប់​៧០ឆ្នាំរបស់​ខ្ញុំ។

នឹកដល់​ក្នុងទិវា​​ប្រកាស​រង្វាន់​ជ័យ​លាភីនោះ ​ខ្ញុំ​សូមថ្លែងអំណរ​គុណ​ជាថ្មីម្តងទៀត​ ចំពោះអ្នក​ដែល​ជំនួស​ដៃ​ខ្ញុំ​យ៉ាង​ច្រើន។ កញ្ញា អ៊ឹម រចនា ជាអ្នកសម្រប​​សម្រួល​ក្នុងការ​ជជែក​ពិភាក្សា។ ឯកញ្ញា គឹម ឌីណា ​ជួយ​​ធ្វើជា​ពិធីការិនី​​ក្នុង​កម្មវិធី​ប្រគល់​រង្វាន់នេះ​ ហើយសិល្បករ​កវី​ យឹង យន ​​ជួយ​ស្មូត្រ​កំណាព្យ នៅពេល​​ប្រកាស​​លទ្ធផល​ផង។ នៅមាន​អ្នក​ជួយ​ចាត់ចែង​ផ្សេងៗ​ជាច្រើន​រូប​​ទៀត​ ដែល​​ខ្ញុំ​សូម​ក្តីមេត្តាអធ្យាស្រ័យ ដោយ​ពុំ​អាច​រាយនាម​អស់​នៅទីនោះ។​​​ សូមលោកនិងនាងកញ្ញាទទួលការដឹងគុណដ៏ជាលជ្រៅ និងគោរព​កោត​សរសើរ​ក្រៃលែងអស់​ពីដួង​ចិត្ត​របស់​​ខ្ញុំ។

ក្នុង​ការ​បោះពុម្ព​កម្រង​វណ្ណកម្ម​ជាប់​​ជ័យលាភី​​នេះ គឺមាន​កវីអ្នក​និពន្ធដែល​បាន​រាយ​នាម​​រួច​​ហើយ​ គឺលោក លោកស្រី​​មួយ​ចំនួនបាន​បន្ត​ចូលរួមផ្តល់​ស្នាដៃ​ខ្លះ​សម្រាប់ការ​​​បោះពុម្ពផ្សាយ​ថែមទៀត​។ ខ្ញុំ​សូម​ថ្លែងអំណរគុណចំពោះ​លោកលោកស្រីជាថ្មីម្តង​ទៀតដែរ​។

​ខ្ញុំ​សូម​​​គោរព​អរគុណ​ដល់​លោកគ្រូ គឹម ខូវនី ដែល​ខ្ញុំ​និងស្វាមី​​គោរព​យ៉ាង​ជ្រាលជ្រៅ​បំផុត​។​ បន្ថែមពីនេះ​ ​ក៏​មាន​កវីអ្នក​និពន្ធនិងអ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មីថែមទៀត បាន​ចូលរួម​ផ្តល់​វណ្ណកម្ម​​បន្ថែម​ដែរ​។

ឆ្លៀត​វេលា​នេះ ខ្ញុំ​ក៏​សូម​អរគុណចំពោះលោក​ តៃ សុវណ្ណារុណ ដែល​​ជូន​អត្ថបទ​ស្រាវជ្រាវ​មួយ ​និង​កំណាព្យ​មួយសម្រាប់​ការ​បោះពុម្ព។

សូម​អរគុណកវីនិពន្ធខ្មែរ ស៊ូ ខេមរិន្ទ ដែល​ផ្តល់​កំណាព្យ​ដ៏​មានន័យ​និង​ចម្រៀង​មួយ​បទ​យ៉ាង​ពីរោះ​ជាប់​ចិត្ត​។​

ជាងនេះទៅទៀត ខ្ញុំក៏សូមអរគុណ កវី ព្រឿង ប្រណីត ប្រធានសមាគម​អ្នកនិពន្ធខ្មែរ​ដែលបានសហការ និង​ផ្ដល់ជូនកំណាព្យ​ចូលរួមបោះ​ពុម្ពជា​មួយ​សៀវភៅ អក្សរសិល្ប៍សន្តិភាព នេះប្រកដោយខ្លឹមសារជ្រាលជ្រៅ។ 

បេក្ខជន​​បណ្ឌិត កែវ ភីរិទ្ធ ​ប្រឹង​ប្រែង​​ស្រាវជ្រាវ​ពី​អក្សរ​សិល្ប៍បារាំងនៅ​ឥណ្ឌូ​ចិន ហើយ​បាន​ផ្តល់​ស្នាដៃ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​សម្រាប់​ការ​បោះពុម្ព​សៀវភៅ​នេះដែរ​។ សូម​ឱ្យ​លោកក្មួយ​​ឆាប់​សម្រេច​​ជោគជ័យ​​ទទួល​បាន​សញ្ញាបត្រ​បណ្ឌិត និងឆាប់​បាន​ត្រឡប់​ចូល​បម្រើមាតុប្រទេស​​។​

​លោកបណ្ឌិតរដ្ឋ​សភាចារ្យ​ ឃីង ហុកឌី ជា​សមាជិក​សមាគមអ្នក​និពន្ធ​ខ្មែរ​នៅ​បរទេស​ប្រចាំ​ប្រទេស​បារាំងស្រាប់ ​ក៏​ផ្តល់​អត្ថបទ​​ស្រាវជ្រាវ​អក្សរ​សិល្ប៍​និង​ការ​បោះពុម្ពផ្សាយ ជាភាសាបារាំង​ ដើម្បីឱ្យ​ក្រុម​ការងារ​បោះពុម្ព​ចាត់ចែងបកប្រែដែរ។​ ​ខ្ញុំ​សូមថ្លែងក្តីដឹងគុណ​យ៉ា​ងច្រើន​ចំពោះ​លោក​​បណ្ឌិត និង​ជូនពរ​ សូម​ឱ្យ​លោក​មាន​សុខភាព​ល្អ​ប្រពៃ​។​

​ខ្ញុំសូម​កត់ត្រាទុកនូវ​កាយវិការខ្ពង់ខ្ពស់ ប្រកបដោយវី​រិយ​ភាពទាំ​ង​ឡាយ​​នេះ ក្នុងប្រអប់​ដួងចិត្តខ្ញុំ លុះថ្ងៃអវសាន៕​

ខួបរំឮកកំណើត​៧៣ឆ្នាំ​របស់​ខ្ញុំ

ជារៀងរាល់ឆ្នាំ បណ្តា​មិត្ត​និងក្រុម​គ្រួសារ​តែងតែ​ជូន​ពរ​ថ្ងៃ​កំណើត​ដល់​ខ្ញុំ​ជានិច្ច។ អ្នក​ខ្លះ​បាន​រចនា​ប័ណ្ណជូនពរ អ្នក​ខ្លះទៀត​តែង​កំណាព្យ ជូនពរ​ជាដើម។ អនុស្សាវរីយ៍​ទាំង​នេះ ធ្វើ​ឱ្យ​ខ្ញុំ​រំជួល​ចិត្ត និង​នឹក​ទទួល​ភាពកក់ក្តៅផ្លូវចិត្ត​ នៅលើ​ផ្លូវ​មេត្រីភាព និង​ថ្នាល់​តែងនិពន្ធ។

ខ្ញុំ​សូម​អនុញ្ញាត​ចុះផ្សាយ​ទីនេះ នូវ​សារ​របស់​មិត្ត​ភក្តិមួយ​ចំនួន​ ​ដែលបាន​ជូន​ពរ​ខ្ញុំ​ ថ្ងៃនេះ៖

លោក កែវ ឈុន ពី​ស្វីស ដែល​បាន​រចនាប័ណ្ណដ៏ស្អាតនេះ និងកវីបណ្ឌិត យឹម កិច្ចសែ ពី​អាល្លឺម៉ង់ ជាអ្នក​តែង​កាព្យ​ជូនពរដ៏ពីរោះនេះ៖

អរគុណប្អូនស្រីធម៌ ​ប៉ែនសេដ្ឋារិន ហៅនាងតូចជាទីស្រឡាញ់។​ បងក៏នឺកនិងស្រឡាញ់អូនដែរណា។ និយាយអញ្ចឺង ក្មួយស្រីរបស់បងស្រឡាញ់ប្រទេសជប៉ុនណាស់។ គេបានទៅលេងប្រទេសនេះម្តងដែរ។ ​យូរៗចូលទីនេះម្តង បងវាក់សឺងតែមិនចេះប្រើ។​ បងមិនអស់ចិត្តនៅដល់ម៉ោង១អធ្រាត្រនិង៤០នាទី។ ប៉ុណ្ណេ បងអាចគេងលក់ស្រួលហើយ៕

បណ្ឌិត ប៉ែន សេដ្ឋារិ ពី​តូក្យូ៖ សូមជូនពរបវរចំពោះអ្នកបងជាទីស្រឡាញ់និងរលឹក។

Thank you Mr Kazuhiko Mamada. I’ am very happy to hear from you here in my blog

លោក គី ពិសិដ្ឋ ពីកម្ពុជា៖ រីករាយថ្ងៃកំណើតអ្នកគ្រូ។ សូមបួងសួងដល់អ្នកគ្រូអោយមានសុខភាពល្អ ប្រាថ្នាអ្វីបានសម្រេចដូចបំណង។

អរគុណ លោកក្មួយគី​ពិសិដ្ឋ

លោក គង់ សំអ៊ុល (SamUl Kong‎ ) ពី​សហរដ្ឋអាមេរិក ៖ ក្នុងឧកាសបុណ្យកំណើត ប្អូន​សង្វារវ៉ាន់ សូមជូនពរ សូមអ្នកទទួលពុទ្ធពរប្រាំប្រការគឺ អាយុ វណ្ណៈ សុខៈ ពលៈ បដិភាណៈ! សូមមានសុខភាពល្អ មានជោគជ័យគ្រប់ប្រការ រកស៊ីមានបាន បានអាយុវែង!សូមមានសុភមង្គលក្នុងគ្រួសារ!

ចាស អរគុណ លោក គង់ សំអ៊ុល សូមឱ្យខ្ញុំបានទទួលអ្វីៗដូចបំណងតាមពររបស់លោក ជាពិសេស សូមឱ្យខ្ញុំសរសេរសៀវភៅអំពីខ្សែជិវិតរបស់ខ្ញុំនិងប្រលោមលោក១ចំនួនទាំអអស់ក្នុងឆ្នាំនេះ៕

Kazuhiko Mamada‎ ៖ Happy birthday !

Thank you, Mr KAZUHIKO YAMADA . Well, I’m very happy to hear from you here . How are you ?

កូនធម៌​និង​ក្មួយៗ​នៅ​កម្ពុជា​និង​បារាំង បាន​រៀបចំ​សៀវភៅ​មួយ ចំណងជើងថា«អក្សរសិល្ប៍សន្តិភាព» សម្រាប់បោះពុម្ព​នៅពេលឆាប់ៗ​​ខាងមុខ​។ ជាសៀវភៅ​ដែល​សមាគម​អ្នកនិពន្ធខ្មែរ​ប្រចាំនៅប្រទេស​បារាំង ក្រោម​អាណត្តិ​ខ្ញុំ​ជា​ប្រធាន បាន​រៀបចំ​ពានរង្វាន់​អក្សរិសល្ប៍​សន្តិភាព ខាងរឿងខ្លី​និង​កំណាព្យ ឆ្នាំ​២០១៧-១៨។ រង្វាន់​និង​សៀវភៅ គឺ​សម្រាប់​អបអរ​ខួប​កំណើត​ ៧០ និង​៧៣ឆ្នាំ​របស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំ​ថ្លែង​អំណរគុណ​គ្រប់​កវីអ្នកនិពន្ធ​និងអ្នក​ស្រាវជ្រាវ ដែល​បាន​ចូលរួម​ចំណែក​ផលិត​សៀវភៅ​នេះឡើង។​

បណ្ឌិតច្បាប់​ ឌុក​ រ៉ាស៊ី​ អ្នក​នយោបាយ​ខ្មែរជើងចាស់​ ទទួល​អនិច្ចកម្ម​ នៅប៉ារីស

បណ្ឌិត ឌុក រ៉ាស៊ី (រូបភាព​ថតនៅឆ្នាំ​២០១៧ ដោយ ហេង ឧត្តម)

ខ្ញុំ​ ប៉ិច សង្វាវ៉ាន និងស្វាមី ប៉ិច ឈុន មាន​សេចក្តី​សោកស្តាយ​ជាពន់ពេល​ ដែល​បាន​ទទួល​ដំណឹង​មរណភាព​របស់​លោកពូ ឌុក រ៉ាស៊ី។ លោក​ជាអតីតសាស្ត្រាចារ្យ​ច្បាប់របស់​ស្វាមីខ្ញុំ។ គ្រួសារយើងទាំងពីរ​រាប់​អាន​គ្នា​យ៉ាង​ជិត​ស្និត និងស្រឡាញ់គ្នា​ដោយ​ក្តីគោរព​យ៉ាង​ស្មោះស្មើ​។ ខ្ញុំ​​រន្ធត់ និង​សោកស្តាយ ដែល​ខ្មែរ​យើង បាន​បាត់​បង់​ បណ្ឌិត​ច្បាប់​និងអ្នកនយោបាយ ដ៏ក្លាហាន​រូប​ទៀត​ដូចលោកពូ ឌុក រ៉ាស៊ី។ ខ្ញុំ​និងស្វាមី សូមសម្តែង​ក្តី​គោរព​ចំពោះ​វិញ្ញាណក្ខន្ធលោកពូ និង​សូម​សម្តែង​ក្តីក្រៀមក្រំ ​ព្រមទាំងចូលរួម​ចំណែក​រំលែក​ទុក្ខ​ព្រួយ​ជាមួយ​ក្រុមគ្រួសារ និង​លោកជំទាវ​បង ឌុក សេដ្ឋា (បណ្ឌិត មាស សេដ្ឋា) ពី​ចម្ងាយ​ផង។ សូម​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​របស់លោកពូ សោយសុខ​គតិភព​នៅ​ឋានសួគ៌នៃបរលោក កុំបីឃ្លាងឃ្លាតឡើយ។​

ខាងក្រោមនេះ ជាអត្ថបទរបស់ វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរជាតិ RFI ផ្សាយថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ឆ្នាំ​២០២០។​ គួរ​បញ្ជាក់ថា សពរបស់​លោក ឌុក រ៉ាស៊ី បាន​បូជា​នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទ ទី​៣០ មីនា ២០២០។​

បណ្ឌិត ឌុក រ៉ាស៊ី នៅថ្ងៃទី​៨មីនា២០២០ ទិវារម្លឹក​ខួបកំណើត គម្រប់​៩៥ឆ្នាំ។ (រូបភាព​ថតនៅឆ្នាំ​២០១៧ ដោយ ហេង ឧត្តម)

បណ្ឌិត ឌុក​ រ៉ាស៊ី​ អ្នក​នយោបាយ​ខ្មែរជើងចាស់​ ទទួល​មរណភាព​ នៅជន្មាយុ​ ៩៥ឆ្នាំ

ដោយ ហេង ឧត្តម​

បណ្ឌិតច្បាប់ លោក ឌុក​ រ៉ាស៊ី​ អតីត​ឯកអគ្គរដ្ឋទូតខ្មែរ​ប្រចាំទីក្រុងឡុងដ៍  បាន​ទទួល​មរណភាព​  ដោយជរាពាធ នៅថ្ងៃពុធ ទី​២៥មីនា នៅរដ្ឋធានីប៉ារីស។  លោកគឺជា​អ្នកនយោបាយជើងចាស់ មាន​កិត្តិនាម​កេរ្តិ៍ឈ្មោះ​ល្បីល្បាញ នៅក្នុង​​សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម​ ​និងសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ។ ជំនាន់នោះ ​លោក​មាន​តួនាទី​ជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ​ មណ្ឌលកំពង់ឆ្នាំងនិងជាព្រឹទ្ធបុរសមហាវិទ្យាល័យច្បាប់នៅភ្នំពេញ។  តើ​ព្រឹទ្ធាចារ្យ​បណ្ឌិត​នីតិសាស្ត្រ​រូបនេះ មាន​ជីវប្រវត្តិ​ យ៉ាង​ដូច​ម្តេច​ខ្លះ?

«ចេះច្បាប់  គេបោកមិនបាន ធ្វើអ្វីត្រឹមត្រូវ និងដឹងខុសដឹងត្រូវ​» នេះជា​គំនិត​ដែល​លោក ឌុក រ៉ាស៊ី យល់ឃើញ​តាំងតែ​ពីក្មេងវ័យ​ម្ល៉េះ។ ឈរ​លើ​ទស្សនៈ​​នេះហើយ ដែលលោក​បាន​ប្រឹង​ប្រែង​បន្តវិជ្ជាវិស័យច្បាប់​ រហូត​បញ្ចប់​ថ្នាក់​បណ្ឌិត​នីតិសាស្ត្រ​សាធារណៈ ពី​ប្រទេស​បារាំង នៅឆ្នាំ​១៩៥៧។ បណ្ឌិត​រូប​នេះ ចូល​​​បំពេញការងារ​ នៅ​​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ចំនួន២ឆ្នាំ​ ក្នុង​គណៈកម្មការនីតិកម្ម​ នៅ​បុរី​ញូវយក សហរដ្ឋអាមេរិក​ ហើយ​បន្ទាប់មកទៀត​ បម្រើ​ការងារ​​​នៅស្ថានទូតខ្មែរ​នៅ​ប្រទេស​ថៃ​ ចំនួន​១ឆ្នាំ រួចត្រឡប់ មកធ្វើការនៅក្រសួងការបរទេសវិញ ដល់១៩៦២។

ក្រោយជម្លោះរឿង​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ លោក ឌុក រ៉ាស៊ី ចាក​ចេញ​ពី​ក្រសួងការបរទេស និង​ផ្តើម​ប្រលូក​​ជីវិត​នយោបាយ ហើយ​ក្លាយ​ជាអ្នក​តំណាងរាស្ត្រ។ លោកយល់ថា «ធ្វើ​ជាអ្នក​នយោបាយនិង​​សមាជិកសភា​ មានសិទ្ធនិយាយស្តី​បានច្រើន ទាក់ទងជិតស្និទ្ធជាមួយប្រជា​​ពលរដ្ឋ  និងអាច​បង្រៀនបុរីជន​​​ឱ្យក្លាហាន ​យល់ចេះដឹង​ពីសិទ្ធ​របស់ខ្លួន​។» ក្នុង​ពេល​ដំណាលគ្នា អ្នកតំណាងរាស្ត្ររូបនេះបាន​បង្កើត​កាសែត​ជា​ភាសា​បារាំង​ ឈ្មោះថា Phnom Penh Presse។ នៅ​លើ​សង្វៀន​នយោបាយ លោក​មាន​ការ​ខ្វែង​គំនិត​ទស្សនៈ​នយោបាយ​មួយ​ចំនួន ជាមួយ​សម្តេច​ នរោត្តម សីហនុ រហូត​ដល់​ព្រះអង្គ​​បិទកាសែតភាសាបរទេស​ទាំងអស់ ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៦៧។ សម្តេច សីហនុ ក៏ធ្លាប់​​មាន​បន្ទូល​គំរាម ​តាម​វិទ្យុ​ជាតិទៀតផង​ថា«ចង់​​បញ្ជូន ឌុក រ៉ាស៊ី ទៅបរលោក»។

នៅ​សម័យ​សាធារណរដ្ឋខ្មែរ ដោយ​ឈរលើគោលការណ៍​ប្រជាធិបតេយ្យ​និង​យុត្តិធម៌​សង្គម​​ បណ្ឌិត​ ឌុក រ៉ាស៊ី បាន សរសេរ​រិះគន់ស្ថាបនា​​របប​ លន់ នល់ ជា​រៀងរាល់ថ្ងៃ តាម​ទំព័រសារព័ត៌មាន​។ អត្ថបទ​វិចារណកថាទាំង​នោះ បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​របបថ្មី ក្តៅ​ស្លឹកត្រចៀក​មិនតិចទេ​​។

មុនពេល​ ​ខ្មែរក្រហម លេបត្របាក់​រដ្ឋធានីភ្នំពេញ លោក ឌុក រ៉ាស៊ី បានត្រូវ​តែង​តាំង​ជា​​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត វិសាមញ្ញ​និងពេញសមត្ថភាព​​ ប្រចាំ​ចក្រភព​អង់គ្លេស បែលហ្សិក ដាណឺម៉ាក និងហូឡង់ដ៍។ ចាប់ពីឆ្នាំ​១៩៧៥ លោក​ជា​សាស្ត្រាចារ្យ​នីតិសាស្ត្រ​ បង្រៀន​នៅ​សកលវិទ្យាល័យ Amiens ប្រទេសបារាំង​។  ​​ពេល​ចូលនិវត្តន៍ លោកបង្កើត​ព្រឹត្តិបត្រ​ Le Salut Khmer និង ​បង្កើត​សមាគមសិទ្ធមនុស្ស​ឈ្មោះថា «សម្ព័ន្ធខ្មែរការពារ​សិទ្ធមនុស្ស​និង​សិទ្ធបុរីជន»។ ក្រោយ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ក្រុង​ប៉ារីសរួចមក លោក​ ឌុក រ៉ាស៊ី​ បាន​រៀបចំ​សន្និសីទ​និងសិក្ខាសាសា​​ជាច្រើន​ដែល​ទាក់ទង​នឹង​សិទ្ធ សេរីភាព និង​ប្រជាធិបតេយ្យ​​នៅ​កម្ពុជា។ ពេញ​មួយ​ជីវិតនេះ លោក​បាន​និពន្ធសៀវភៅ ​អត្ថបទវិភាគ​ច្បាប់​ ​និង​វិចារណកថា​ជាច្រើន ជាភាសា​ខ្មែរ​និង​បារាំង។

ជីវិត​របស់​លោក ឌុក រ៉ាស៊ី ហាក់​ជាប់ប្រទាក់​ក្រឡារដឹក​ទៅនឹង​នៅ​ស្ថានការណ៍​ប្រទេស​កម្ពុជា​។​ ក្នុង​មជ្ឈិមវ័យនិងជរា​ភាព​ លោក ឌុក រ៉ាស៊ី តែងតែរញ្ជួល​​ចិត្ត និងបង្ហូរទឹកភ្នែក​ជាញឹកញយ​ ​កាលណា​គេ​និយាយ​លើកឡើងពីរឿង​ខ្មែរ លោក​ស្រណោះស្រុកទេស​ ដែលមិន​គួរ​ធ្លាក់គ្រោះថ្នាក់​​លំបាក​វេទនា ដូច​សម័យ​ខ្មែរក្រហម​សោះ​។​

សព្វថ្ងៃ ភរិយានិង​បុត្រាបុត្រីរបស់លោក ​ចំនួន​៥នាក់ រស់​នៅប្រទេស​បារាំង​។ ភរិយារបស់លោក ឌុក រ៉ាស៊ី គឺ​លោកស្រី​បណ្ឌិត មាស សេដ្ឋា សោកស្តាយ​ និងរន្ធត់ជាពន់ពេក​​ចំពោះការ​បាត់បង់​ស្វាមី ដែលជា​ឥស្សរជន​មួយ​រូប​របស់ខ្មែរ។ លោកស្រីបានរម្លឹកប្រាប់វិទ្យុបារាំង​អន្តរជាតិ​ RFI ពីពាក្យសម្តី​របស់​ស្វាមី ដែល​តែងតែពោល​ និងសរសេរថ្លែងជាញឹកញយ គឺ ៖ «Une paix juste et durable ne peut être fondée que sur les Droits, l’Education et la Morale» (សន្តិភាពសង្គម ពិតប្រាកដនិងគង់វង្ស តែងសំអាងទៅលើច្បាប់, ការអប់រំ និងសីលធម៌)៕​

វណ្ណកម្ម​មួយចំនួន​របស់​អ្នក​និពន្ធ ឌុក រ៉ាស៊ី

-«វិចារណកថា ឌុក រ៉ាស៊ី» បោះពុម្ពឆ្នាំ​២០១៨ ដោយ​ គ្រឹះស្ថាន​បោះពុម្ពឯកសារខ្មែរ នៅភ្នំពេញ​

-«វាសនាខេមរៈបុត្រ» បោះពុម្ពឆ្នាំ​២០១២ ដោយ​បណ្ណាគារអង្គរ នៅភ្នំពេញ​

-«វាសនាប្រទេសជាតិ » បោះពុម្ពឆ្នាំ​២០១២ ដោយ​បណ្ណាគារអង្គរ នៅភ្នំពេញ​

-«Cambodge, Déclin et résurrection», 2012, Société des Ecrivains, Paris

-«La Question de la Représentation khmère à l’ONU, Droit ou Politique», 1974, ed. PEDONE, Paris

-«Les Frontière de la faute personnelle et de la faute de service dans le droit administratif français», 1963, collection Bibliothèque de droit public, Tome XLIII, Paris

 

ភូមិគ្រឹះរបស់មាតាបិតាខ្ញុំ

នេះជាភូមិគ្រឹះរបស់មាតាបិតាខ្ញុំ ដែលស្ថិតនៅលេខ៣៩​វិថីសម្តេចល្វីឯម សង្កាត់លេខ៤ក្រុងភ្នំពេញ។ ទិដ្ឋភាពបច្ចុប្បន្ន មិនដូចពីដើមទេ ព្រោះអ្នកដែលចូលមកនៅមិនបានរក្សាសភាពដើមឡើយ។

ស្រណោះណាស់ ព្រោះគ្រួសារខ្ញុំទាំងមូលធ្លាប់រស់នៅយ៉ាងសប្បាយ និងសុខសាន្តប្រកបដោយកិត្តិយសតាំងពីកុមារីនិង យុវ័យនិងក្រោយពីរៀបការបានកូនៗ រហូតដល់ថ្ងៃ១៧មេសាថ្ងៃសោកសៅត្រូវខ្មែរក្រហមបញ្ឆោតឱ្យចុះចេញតែ៣ថ្ងៃ។ យើងមិនបានយកអ្វីក្រៅពីសម្លៀកបំពាក់ខ្លួនឯង៣បន្លាស់ និងថ្នាំពេទ្យ​ ព្រមទាំងសម្លៀកបំពាក់កូនទាំងពីរដែលនៅតូចៗអាយុ២ខួបនិង៨ខែកន្លះប៉ុណ្ណោះ។

ខ្ញុំសូមជូនកំណាព្យ១ដែលខ្ញុំបាននិពន្ធនិងស្រង់ចេញពីសៀវភៅ១ដែលខ្ញុំមិនទាន់សរសេរចប់នៅឡើយ។

ពេលនោះ ខ្ញុំបានដើរ ​ទៅមើលដើមជម្ពូ ស ដែលខ្ញុំធ្លាប់បានបេះញ៉ាំ និងដើមចំប៉ាដែលខ្ញុំបានបេះផ្កាថ្វាយព្រះនិង
ចងសក់ ឬដាក់នៅក្បាលដំណេកជិតខ្នើយកើយដូចតទៅ។

ផ្ទះអើយៗផ្ទះធ្លាប់ជ្រករស់ ធ្លាប់ផ្តល់កិត្តិយសរស់សុខសាន្ត

ពីថ្ងៃនេះទៅខ្ញុំអស់បាន​ យល់ភូមិគ្រិះស្ថានសែនអាល័យ។
ម្ល៉េះសមធូលីរួមរឹតផ្ទះ ​​ មួយក៏ផ្ទះក្លាយជាអ្វី?
ផ្ទះអើយៗព្រាត់ទីទៃ ព្រះអើយអាល័យស្តាយម៉្លេះណា។
ស្តាយអើយសែនស្តាយខានរក្សា ឪ ដើមជំពូដើមចំប៉ា
ធ្លាប់បេះចងសក់ជារឿយៗ មិនដែលកន្តើយបេះថ្វាយព្រះ។
ពេលនេះវចំប៉ាផ្កាតែឯង ម៉្លេះសមអ្នកផ្សេងកាប់ឬបេះ
ឬមួយចំប៉ាក្រៀមក្រំ​ផ្អេះ​​​​ ជនអត់តម្រេះកាប់បំផ្លាញ។
បំផ្លាញផ្ទះជំពូចំប៉ា សែនអនិច្ចាផ្កាក្រអូបឆ្ងាញ់
ព្រះអើយមើលចុះប្លន់ប្រវ័ញ្ញ បញ្ឆោតបណ្តេញម្ចាស់ខ្ចាត់ខ្ចាយ។
១៨មេសាចិតសិបប្រាំ​​​​​​ ទ្រូងសែនរកាំត្រូវបែកឃ្លាត
ទឹកភ្នែកជ្រែកហូរទ្រូងចង្អៀត ខាំមាត់សង្កៀតធ្មេចភ្នែកលា
លាហើយលាហើយលាទាំងអស់ លាទាំងស្រណោះទាំងខ្លោចផ្សា
ភ្នំពេញគ្មានសង្ឃឹមវិញ អាល័យម៉្លេះណាលុះអវសាន។
អនុស្សាវរីយ៍នៅស្រស់ៗ អាល័យអាឡោះភ្លេចមិនបាន
មុនធ្លាប់ជួបជុំញាតិសន្តាន ពេលនេះព្រាត់ខានសែនអាល័យ៕

លោកប៉ាលោកស្រីម្តាយជាទីគោរពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់និងជាទីស្រឡាញ់បំផុតនិងប្អូនស្រីប្រុសដប់នាក់(ពីព្រោះ២នាក់ត្រូវបានលោកប៉ាបញ្ជូនចេញទៅប្រទេសបារាំងក្នុងខែកុម្ភះ១៩៧៥​មុន)ព្រមទាំងខ្ញុំនិងស្វាមីរបស់ខ្ញុំនិងកូនស្រីកូនប្រុសយើង២នាក់ដែលនៅតូចៗ នាងស្រីបងមានវ័យអាយុប្រហែល៣២ឆ្នាំនិងកូនប្រុសអាយុ១ឆ្នាំ៦ខែ១៥ថ្ងៃដែលនៅប៉ៅដោះនិងទឹកដោះគោនៅឡើយគឺព្រមទាំងខ្ញុំនិងស្វាមី២ខែមុនថ្ងៃ១៧មេសា១៩៧៥ថ្ងៃដែលខ្មែរក្រហមបណ្តេញប្រជាជនចេញពីភូមិគ្រីះដ៏ស្តុកស្តមលេខ«៣៩ វិថីសម្តេចល្វីឯម ភូមិបឺងកេងកង សង្កាត់លេខ៤ ក្រុងភ្នំពេញ»ដោយប្រាប់ថាចេញតែ៣ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីអង្គការរៀបចំ»។ យើងចេញពីផ្ទះដោយចាក់សោរហើយយកសោរ១ចង្កោមធំតាមខ្លួនដោយលាក់ទុកគ្រឿងអលង្ការរមាសនិងពេជ្រគឺយកតែសម្លៀកបំពាក់សម្រាប់៣ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។ សូមស្លេស។  ចង្កោមសោរនៃភូមិគ្រឺះរបស់លោកប៉ាលោកម្តាយត្រូវច្រះចាប់។  គ្រួសារយើងបានយកមកតាមហើយខ្ញុំរក្សាទុករហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ខ្ញុំកំពុងតែរៀបចំសរសេរហូតមកដល់ប្រទេសបារាំង។  អ្នកដែលយកភូមិគ្រីះរបស់មាតាបិតាខ្ញុំជាអ្នកបើកឡានឱ្យអង្គការ។ ប្រពន្ធគាត់ជាអ្នកលក់គ្រាប់ល្ពៅ រស់នៅរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។

ខ្ញុំកំពុងតែរៀបចំសរសេរឆ្នាំនេះ ក្រោយពីលើកពេលដប់ឆ្នាំហើយ៕

ក្រោមមេឃពណ៌ខៀវនៃក្រុងតូក្យូ និពន្ធដោយ ប៉ែន សេដ្ឋារិន

ក្នុង​នាទី​អក្សរសាស្ត្រ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង ខ្ញុំ​បានរៀបចំ​អធិប្បាយរឿង«ក្រោមមេឃពណ៌ខៀវនៃក្រុងតូក្យូ ឬក្រុងអង្គរ» ដែល និពន្ធដោយ ប៉ែន សេដ្ឋារិន សម្រាប់ផ្សាយ។ ក្នុង​នេះ មាន​បទសម្ភាស​របស់ខ្ញុំ ជាមួយ​អ្នកនិពន្ធផង។

សូម​ស្តាប់៖https://soundcloud.com/tags/dr%20penn%20setharin

កវីជូនពរខួបកំណើតខ្ញុំ

មិត្តកវីទាំងពីរ យឹម កិច្ចសែ និង សំ វិជ្ជា តែងតែសរសេរកាព្យទាក់ទងកិច្ចបម្រើអក្សរសាស្ត្រអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ ឬដ៏ជាទីស្រឡាញ់របស់ខ្ញុំចាប់តាំងពីយុវវ័យរហូតមកទល់វ័យ​ជរាសព្វថ្ងៃនេះ។
ជា​ពិសេស កវីសំវិជ្ជា ដែលមានទេពកោសល្យផ្នែករចនាប័ណ្ណបានយកចិត្ត​ទុក​ដាក់ក្នុង​ការ​រចនា​ប័ណ្ណ​យ៉ាង​ល្អដ៏​គាប់ចិត្តខ្ញុំ។

សូមមិត្តកវីចំណាននិងចំណាប់ទាំងពីរទទួលការសរសើរនិងអំណរគុណជាអតិបរមាអំពីខ្ញុំដែលជាអ្នកនិពន្ធនិងអតីតអ្នកសារព័ត៌មាននៃវិទ្យុអាស៊ី RADIO ASIEសម្លេងខ្មែររយៈពេល៤ឆ្នាំដោយស្ម័គ្រចិត្តអត់បានទទួលកម្រៃរួមជាមួយស្វាមីខ្ញុំ ប៉ិច ឈុន ថាវរី នាមពិត ឡាំគៀងខាហួង បច្ចុប្បន្ន​អ្នកស្រី ក្លូត ណូឡង់និងលោករស់ សាលី និងចុងក្រោយក្នុងវិទ្យុបារាំង​អន្តរ​ជាតិ RFI ( RADIO FRANCE INTERNATIONALE នៅរដ្ឋធានីប៉ារីស៍ ទី​១៦​ នៃ​ប្រទេសបារាំង រយៈពេល១៨ឆ្នំាកន្លះ មុននឹងសុំចូលនិវត្តន៍មុនពេល​​កំណត់គ្រប់​​អាយុ​ត្រឹម​ត្រូវតាម​ច្បាប់ការងារនៃប្រទេសបារាំង។

ឆ្លៀតឧកាសនេះដែរ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណមិត្តអ្នកស្តាប់ទាំងអស់ដែល​បាន​គាំទ្រនិង​ទទួល​ស្គាល់​ការ​​ងារ​ និងសម្លេងខ្ញុំទាំង​ការផ្សាយព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនិងផ្នែកវប្បធម៌ខ្មែរ។

សូមផ្ញើការរាប់អាននឹងការលឹកជូនមិតអ្នកស្តាប់ជិតឆ្ងាយដែលខ្ញុំមិនស្គាល់នាមនិងភ័ក្ត្រជាទីគោរពគ្រប់ទិស​ទីទាំងអស់ដែលចាប់សម្លេងនៃការផ្សាយនៃវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិនេះ។

នេះជាប័ណ្ណជូនពរដែលរចនាដោយលោក កែវ ឈុន ក្នុងប្រទេសស្វីស។ ខ្ញុំមាន​ចិត្តរំភើប​ក្រៃ​លែង​​និង​សូមថ្លែងអំណរគុណ​លោក ប្អូន កែវ ឈុន យ៉ាងជ្រាល​ជ្រៅអស់ពីដួង​ចិត្តដែល​បាន​រៀប​ចំ​រចនា​ប័ណ្ណដ៏ល្អនេះ​សម្រាប់​ទិវា​កំណើត​ខ្ញុំគម្រប់​៧៣ឆ្នាំ។

នេះជាអំណោយសំខាន់ដ៏ពិសេសនិងជាតំណាងមិត្តភាពរវាងគ្រួសារយើងទាំងពីរ ទោះបីជាយើងមិន​ទាន់ជួបមុខគ្នាផ្ទាល់នៅឡើយក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែ និស្ស័យវប្បធម៌ខ្មែរបានរឹតចំណងមិត្តភាពយើង​ទោះ​​បីជាប្រទេសបារាំងនិងប្រទេសស្វីសនៅឆ្ងាយពីមួយទៅមួយមែន ប៉ុន្តែសន្តានទឹកចិត្ដយើងដែល​ជាអ្នកស្រឡាញ់អក្សរសាស្ត្រអ្រក្សរសិល្យ៍ខ្មែរបានបង្ខិតឱ្យ​យើងនៅជិតគ្នានិង​រឹត​​ចំណង​មិត្តភាពរវាងគ្រួសារយើងទាំងពីរឱ្យវេញធ្លុងមួយជា«ក្រុម​អ្នកអក្សរសាស្ត្រវង់តូច»ដូចដែល​កវីបណ្ឌិត​ យឹម កិច្ចសែ ក្នុងប្រទេសអាល្លឺម៉ង់បានបង្កើត​ពាក្យនេះឡើង។

អរគុណ​កូនធម៌ ឡឹក ជំនោរ ដែល​រចនា​បណ្ណ​ខាងក្រោម​នេះ ហើយ​អរគុណ ហេង ឧត្តម ដែល​ជួយ​រៀបចំ​ប្រកាស​ផ្សាយ​អត្ថបទ​ និងរឿងខ្លីៗ កំណាព្យទាំងឡាយ នៅក្នុង​ឱកាស​ខួប​កំណើត​ខ្ញុំ។

កូន​ក្មួយ​ផ្សេងៗទៀត ក៏បាន​សរសេរ​មកខ្ញុំ​ និងជូន​ពរ​ខ្ញុំ​ជាហូរហែណាស់ដែរ តែ​ខ្ញុំ​ពុំ​ទាន់​អាច​យកមកផ្សាយ​អស់​នៅទីនោះ។ សូម​អរគុណ​ចំពោះសន្តានចិត្ត​ដ៏​ប្រពៃ​របស់​ប្អូន​កូនក្មួយ​និង​មិត្ត​ទាំងអស់​គ្នា។

កម្ពុជា : អំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរក្រហមត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាលើកដំបូង

ឆ្នាំក្រោយ ជួបគ្នានៅភ្នំពេញ ​និពន្ធដោយ​កវី ​គឹម ខូវនី

 

 

 

 

មាត់កង្កែប​ និព​ន្ធ​ដោយ ប៉ិច​ សង្វាវ៉ាន

មិត្តអ្នកអានឃើញ មាត់ និងថ្លង់សំឡេងសត្វកង្កែបនេះ ពេលវាយំ ដើម្បីទាមទារឱ្យមេឃបង្អុរភ្លៀងហើយមែនទេ? «អែប! អែប! អែប!» សំឡេងកង្កែបខ្លាំងគួរឱ្យថ្លង់មែនពេលវាស្រែកយំម្ដងៗ។ រូបរាងកង្កែបក៏មិនល្អ ទំហំប៉ុនបាតដៃកូនក្មេងអាយុ ៤ឆ្នាំសោះ តែសំឡេងកង្កែបខ្លាំងឮដល់ព្រះពិរុណហ្ន៎!។ អ្នកអានចំណាំដូចខ្ញុំដែរមែនទេ កាលណាសត្វកង្កែបបបួលគ្នាយំហើយ ព្រះពិរុណលោកមេត្តាតែងតែមេត្តាបង្អុរភ្លៀងមួយមេពីរមេ ស្រោចស្រពលើព្រះធរណីមិនខានឡើយ។ ខ្ញុំនៅចាំកាលខ្ញុំនៅជាកុមារីម្នាក់ មាតាសម្លាញ់ជាទីគោរពរបស់ខ្ញុំ តែងតែមានប្រសាសន៍ជារឿយៗអំពីស្រីៗដែលចូលចិត្តនិយាយដើមគេពីនេះពីនោះ បែកជាអូរហូរជាស្ទឹងថាជាស្រី «មាត់ដាច ឬមាត់កង្កែប»។​ ស្រីមាត់ដាច ឬស្រីមាត់កង្កែប… ស្រីប្រភេទនេះមិនដែលបិទមាត់លាក់ការសម្ងាត់ណាមួយដែលមិនគួរនិយាយទេ មិនខុសពីសត្វកង្កែបឡើយ។ ពេលខ្លះវានាំគ្នាស្រែកយំយ៉ាងទ្រហឹងគួរឱ្យថ្លង់មិនចង់ឮទេ។ បើយើងហាមវាក៏វាមិនយល់។ វាមិនចេះស្ដាប់ភាសាមនុស្សដូចឆ្កែនិងឆ្មាទេ។

ខ្ញុំលើកយករឿងមួយដែលខ្ញុំបានឮផ្ទាល់ត្រចៀក តាមទូរសព្ទលើតុក្នុងការិយាល័យរបស់ខ្ញុំ។ ជាសំឡេងបុរសម្នាក់ដែលខ្ញុំមិនស្គាល់មុខ មិនស្គាល់ឈ្មោះ និងមិនស្គាល់សំឡេង គ្រាន់តែដឹងថាជាអ្នកស្ដាប់វិទ្យុម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ។

-ម៉ាដាម (Madame អស់លោកប្រុសៗទម្លាប់ហៅស្ត្រីមានស្វាមីថា លោកស្រី-អ្នកស្រី ជាពាក្យបារាំង) ខ្ញុំដឹងថាម៉ាដាមជាអ្នកនាំគាត់មកធ្វើការ គួរតែទទួលស្ដាប់អំពើនេះ តែអ្នកស្រីនោះតែងតែនិយាយដើមម៉ាដាមប្រាប់គេឯង…។

-ចា៎… អរគុណលោក បើទោះជាខ្ញុំមិនអាចប្រព្រឹត្តអំពើនេះដូចសហការីរបស់ខ្ញុំ ក៏ខ្ញុំមិនអាចហាមប្រាម ឬបន្ទោសគាត់ក្នុងនាមជាមិត្តដែលធ្លាប់ស្គាល់គ្នាក្នុងវិទ្យាល័យទេ។ ខ្ញុំក៏មិនខឹងដែរ ព្រោះបើ​មាត់គាត់ដាច។ បើជារូបខ្ញុំវិញ ខ្ញុំពិតជាមិនអាចដើរនិយាយដើម អ្នកដែលបានធ្វើអំពើល្អ និងមានគុណ​ចំពោះខ្ញុំទេ។

និយាយចប់ខ្ញុំក៏ស្ងប់អារម្មណ៍ មិនអាក់អន់ចិត្ត ហើយថ្វាយបញ្ហានេះទៅព្រះ ហើយនឹកថា ហេតុអ្វីក៏ម្ចាស់វាចានេះ មិនប្រាថ្នាក់កើតជាតិក្រោយឱ្យមានស្អាតល្អសមសួនជាងជាតិនេះ? បើជារូបខ្ញុំវិញ ពេលណាខ្ញុំប្រទះរឿង ឬឮពាក្យនិយាយដើមខ្ញុំម្ដងៗ ខ្ញុំគិតថា «គួរណាស់គេស្គាល់ខ្លួនគេ មើលឃើញខ្លួនឯងក្នុងកញ្ចក់ ហើយខំប្រព្រឹត្តតែអំពើល្អ ក្រែងលោព្រះលោកប្រទានរូបសម្បត្តិ មុខមាត់ភ្នែកច្រមុះ ឱ្យល្អជាងជាតិបច្ចុប្បន្ននេះ ទើបប្រសើរជាង។ ខ្ជិលខឹង ជឿសុភាសិតខ្មែរយើង «ធ្វើល្អបានល្អ ធ្វើអាក្រក់បានអាក្រក់»។ គ្មាននរណាម្នាក់អាចខ្ទប់មាត់ជនមាត់ដាចបានឡើយ។ មនុស្សយើងរាល់រូបសុទ្ធតែមានមាតាបិតាអប់រំតាំងពីតូចក្រូចឆ្មារម្ល៉េះ។ កុសលធម៌មិនចាំបាច់យកប្រាក់មួយបាច់ ឬអំណោយមួយការ៉ុងទៅជួយជនខ្វះខាត ឬជនក្រីក្រទេ។ អំពើល្អដោយកាយវាចាចិត្តមិនបាច់ប្រើឬចំណាយប្រាក់កាសឡើយ ហើយទទួលផលល្អក្នុងជាតិនេះតកូនតចៅ…។ ខ្ញុំជឿជាក់ ពីព្រោះអំពើសប្បុរសធម៌របស់មាតាបិតាខ្ញុំគ្រប់យ៉ាង តាំងពីជំនួយប្រាក់កាស ទីកន្លែងក្នុងវីឡា ឬភូមិគ្រឹះឱ្យសាច់ញាតិដែលមកពីខេត្ត ឬជនបទស្នាក់នៅបរិភោគឥតបង់ថ្លៃនោះ បានហុចផលក្នុងជាតិនេះ គឺក្រុមគ្រួសារទាំងមូលរបស់យើង ចំនួន៩៤នាក់ បានគេចផុតពីរបបយង់ឃ្នងខ្មែរក្រហមទាំងអស់គ្នា ហើយបានចេញមកក្នុងនាមជាជនជាតិបារាំងធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍យ៉ាងងាយ ដោយគ្មានសំបុត្រស្នាមបញ្ជាក់ ព្រោះលិខិតបញ្ជាក់ទាំងអស់ត្រូវបានយើងកម្ទេចចោល គ្មានសល់នៅតាមផ្លូវដើម្បីបំបាត់ដានថាគ្រួសារយើងជាអ្នកអន្ទ្រើស មានឋានៈវណ្ណៈខ្ពស់ និងចេះដឹង ដែលជាទីប្រាថ្នារបស់អង្គការ ដើម្បីសំឡេះចោលឱ្យខ្ទេច។ សូមរង់ចាំអាន «ខ្ញុំជាស្រី» និង «ដំណើរឆ្ពោះទៅរកសន្តិភាពក្នុងដែនឥណ្ឌូចិន» ដែលខ្ញុំនឹងនិពន្ធទុកជូនអ្នកស្នេហាវប្បធម៌ខ្មែរទាំងអស់ដែលចង់ដឹងជីវិតនៃអ្នកស្រឡាញ់អក្សរសាស្ត្រយ៉ាងប្ដូរផ្ដាច់មួយរូប។

សរសេរចប់នៅម៉ុងទីញី ប្រទេសបារាំង

ថ្ងៃទី១០ មេសា ២០១៩

មាត់វៀច និពន្ធដោយ ប៉ិច សង្វាវ៉ាន

ប្រអប់មាត់មនុស្សយើងម្នាក់ៗបញ្ជាក់ពីអត្តចរិតរបស់យើង។ អ្នកដែលកើតមកខ្វះនេះខ្វះនោះ ឬមានលក្ខណៈមិនសមរម្យដូចគេ ខ្មែរយើងតែងតែមានជំនឿ តែងតែនិយាយថា «យើងមិនបានធ្វើបុណ សាងកុសល ពីអតីតជាតិ ឬបច្ចុប្បន្នជាតិ»។ ខ្ញុំបានអានសៀវភៅខ្លះដែលសរសេរភាសាខ្មែរ ឬបរទេស (បារាំង ឬអង់គ្លេស) បានសរសេរអំពីលក្ខណៈប្រអប់មាត់របស់មនុស្សប្រុសស្រី។ ខ្ញុំយល់ស្របថាគេសរសេរត្រូវ។

ខ្ញុំនេះរងកម្មណាស់ ជួបតែមនុស្សស្រីមួយចំនួនរិះគន់មិនសមហេតុផល អាងតែមាត់គ្មានគម្រប ចេះតែព្រួសវាចាអមិត្តតាមតែគំនិតខ្វះវិចារណញ្ញាណ មិនខ្វល់និងគ្មានវិប្បដិសារីលើពាក្យដែលខ្លួនបាននិយាយ។ ថាកូនក្មេងមិនទាន់ដឹងក្ដីចុះ គ្នាមិនទាន់ចេះពិចារណា មនុស្សកញ្ចាស់សក់ពីរពណ៌ទៅហើយ កោតនិយាយស្ដីមិនសមហេតុផល មិនខ្លាចគេវាយតម្លៃបន្ទាបបន្ថោក។

មេម៉ាយម្នាក់ដែលជាភរិយាបញ្ញវន្តម្នាក់ ដែលរស់នៅជាយក្រុងប៉ារីស៍។ តាមពិតខ្ញុំបានជួបស្ត្រីនេះតែពីរដងគត់ គឺនៅផ្ទះខ្ញុំម្ដងនៅពេលយើងអញ្ជើញមកពិសារបាយ និងម្ដងទៀត នៅផ្ទះស្ត្រីនោះដែលដែលអញ្ជើញស្វាមីខ្ញុំ និងខ្ញុំទៅបរិភោគនៅផ្ទះគាត់វិញ។ មិនដឹងជាខ្ញុំបាននិយាយពីអង្កាល់ថា «ខ្ញុំមាននិស្ស័យអាណិត និងចូលចិត្តជួយជនដែលមានជីវភាពទន់ខ្សោយក្រីក្រណាស់។ មេត្តាករុណាធម៌នេះ ជាគំរូប្រពៃដែលខ្ញុំទទួលបានពីអំពើ និងសកម្មភាពភាពរបស់លោកប៉ាចៅ យី ស៊ុម និងលោកម្ដាយ ឌីវណ្ណ ឌីឡូបែស្ស៍ តាំងពីរូបខ្ញុំនៅតូចអាយុ ៩ ឬ ១០ ឆ្នាំម្ល៉េះ។ នៅភ្នំពេញតាំងពីខ្ញុំមានអាយុ ១៣ ឬ ១៤ ឆ្នាំ ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមដាក់ទានជាលុយ ជាសម្លៀកបំពាក់ឱ្យជនក្រីក្រដោយហេតុថា ខ្ញុំតែងតែពិចារណាធ្វើការប្រៀបធៀនខ្លួនខ្ញុំ ជាមួយនឹងអ្នកក្រីក្រតោកយ៉ាកដែលខ្ញុំបានឃើញផ្ទាល់ភ្នែក។ ធម្មជាតិស្មោះត្រង់របស់ខ្ញុំ ខ្ញុំតែងតែតំណាលពីសន្ដានចិត្តរបស់ខ្ញុំប្រាប់អ្នកដែលខ្ញុំស្រឡាញ់រាប់អាន រាប់ទាំងសាច់ថ្លៃរបស់ខ្ញុំ។ តាមពិតទៅមិនមែនមនុស្សតិចជាង ១០ ឬ ២០ ទេ ដែលខ្ញុំបាននិយាយពីទឹកចិត្តមេត្តាធម៌របស់ខ្ញុំនេះ។

ស្ត្រីម្នាក់បានលើកយកពាក្យពិតរបស់ខ្ញុំ ថាចូលចិត្តរាប់អានអ្នកក្រីក្រជាងអ្នកមាន ដែលវាយឫកមើលងាយបន្ថោកអ្នកទុរគត ទៅប្រាប់ក្មួយរបស់ស្វាមីខ្ញុំថា «ខ្ញុំចូលចិត្តរាប់អានអ្នកក្រនេះ ព្រោះតែចង់ឱ្យអ្នកទាំងនោះទ្រខ្ញុំ»។ ឱ! ម្ចាស់ថ្លៃអើយ! ខ្ញុំរាប់អានគាត់យ៉ាងស្មោះអស់ពីដួងចិត្ត គ្មានក្នុងគ្មានក្រៅ គ្មានចង់បានការកោតសរសើរពីអ្នកនេះ ឬអ្នកផងឯទៀតទេ ចុះហេតុអ្វីស្ត្រីនេះទិតៀននិយាយដើមខ្ញុំខុសពីសន្ដានចិត្តខ្ញុំទាំងស្រុងដូច្នេះ? ខ្ញុំហួសចិត្ត និងខកចិត្ត ហើយក៏ដកការរាប់អានអស់ពីបេះដូងខ្ញុំ។ ខ្ញុំមិនស្ដាយទេ មនុស្សណាក៏ដោយមិនថាជាបងប្អូន ជាញាតិសន្ដាន ឬជាមិត្ត មនុស្សដែលប៉ិនខាងវាយតម្លៃខ្ញុំមិនសមហេតុផល និងគ្មានមូលដ្ឋានពិតប្រាកដនិងច្បាស់លាស់ ខ្ញុំកាត់ចោលឥតស្រណោះ និងមិនចង់ឃើញស្រមោល ឬដានជើងមនុស្សប្រភេទនេះ។ ខ្ញុំយល់ថា សេពគប់ជនប្រភេទនេះនាំឱ្យខាតពេល ខាតទឹកមាត់ដើម្បីនិយាយគ្នា។

ខឹងពេក ថ្ងៃនេះខ្ញុំនិយាយប្រាប់អ្នកនៅជិតខាងខ្ញុំថា ប្រហែលពីជាតិមុន គាត់មានចរិតចូលចិត្តពេបជ្រាយ ឬនិយាយមិនល្អពីគេហើយ បានជាក្នុងជាតិនេះមាត់គាត់វៀច។ បើគាត់យកគំនិតមកគិតបញ្ហាល្អៗ និងសំខាន់ៗប្រហែលជាត្រូវបានគេគោរព និងកោតសរសើរ ជាជាងគេដៀលជេរ។

បុរសណាបានភរិយាបែបនេះ ច្បាស់ជាយ៉ាប់ហើយ ទោះជាបុរសនោះមានសញ្ញាបត្រខ្ពស់កម្រិតណា​ក៏ដោយ។

ខ្ញុំតែងតែបន់ព្រះរាល់យប់ សូមព្រះអង្គបញ្ចៀសមនុស្សមិនល្អពីខ្ញុំ៕