វិស្សមកាល២០១២នេះ ជាឱកាសនាំជំហានយើងឲ្យទៅមើលទីតាំងលំនៅរបស់
កូនពីរនាក់ក្នុងប្រទេសកាណាដា។ ពួកគេស្រឡាញ់ប្រទេសកាណាដា ហើយ
សម្រេចចិត្តចាកចេញពីប្រទេសបារាំង ទៅរស់នៅក្នុងប្រទេសដ៏ធំទូលំទូលាយ
នេះ។
កាលដែលខ្ញុំនៅបម្រើការងារជាអ្នកសារព័ត៌មាននៃវិទ្យុបារាំងអន្តជាតិក្នុងរយៈ
១៨ឆ្នាំ ខ្ញុំមិនដែលបានទទួលព័ត៌មានអំពីប្រទេសកាណាដាដូចជាប្រទេសឯ
ទៀតសោះ។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំបានទទួលសារអេឡិចត្រូនិចពីអ្នកស្តាប់ដ៏មានភក្តីភាព
មួយរូបដែលរស់នៅក្នុងក្រុង«ម៉ុងរ៉េអាល់ គឺ លោកអ៊ុន ឃ្លី។ លោកតែងតែផ្ញើ
សារមកខ្ញុំជារឿយៗ កាលណាលោកពេញចិត្ត «នាទីជួបជាមួយអ្នកចម្រៀង
ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា» និង «នាទីអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ»របស់ខ្ញុំ។
នៅមធ្យមសិក្សា តាមរយៈមេរៀនបារាំងមួយក្នុងសៀវភៅ «COURS DE
LANGUES ET CIVILISATION FRANCAISE » ដែលនិពន្ធដោយ G.
MAUGER ខ្ញុំបានស្គាល់ឈ្មោះទីក្រុង«ម៉ុងរ៉េអាល់»ជាលើកដំបូងក្នុងជីវិត។
លោកគ្រូបង្រៀនផ្នែកអក្សរសាស្ត្របារាំងបានពន្យល់ប្រាប់សិស្សទាំងអស់
ថាឈ្មោះក្រុង«ម៉ុងរ៉េអាល់»នេះ គេសរសេរថា«ម៉ុងត្រេអាល់» «MONTREAL»
តែគេអានថា «ម៉ុងរ៉េអាល់»។
ប្រសិនជាកូនខ្ញុំពីរនាក់មិនទៅរស់នៅទីនេះទេ ប្រហែលជាខ្ញុំមិននឹកនាចង់មក
ទស្សនាទីក្រុងនេះទេមើលទៅ? ក្នុងពេលដើរទស្សនាក្រុង «ម៉ុងរ៉េអាល់» ខ្ញុំ
មានអារម្មណ៍ថា មិនពិបាកប្រាស្រ័យទាក់ទងដូចជាដើរនៅប្រទេសចិន វៀត
ណាម ថៃ លាវ ម៉ាឡេស៊ី សាំងហ្គាពួរ សហរដ្ឋអាមេរិកទេ ព្រោះនៅក្រុង
«ម៉ុងរ៉េអាល់»នេះតែម្តង គេប្រើភាសានិងអក្សរបារាំងសឹងតែទូទៅ។ មកដល់
ទីនេះ ខ្ញុំនឹកឃើញនៅពេលឈរចាំឡើងយន្តហោឆ្ពោះទៅប្រទេសកាណាដា
ខ្ញុំបានជួបស្វាមីភរិយាខ្មែរមួយគូរដែលជួបស្គាល់លោកអ៊ុន ឃ្លី អ្នកស្តាប់ដ៏មាន
ភក្តីភាពរបស់ខ្ញុំដែរ។ លោកនោះបានប្រាប់ខ្ញុំថា ឆ្នាំ២០១២ នេះ កូនខ្មែរនៅ
ប្រទេសបារាំងប្រមាណ៣០០នាក់បានចេញទៅសិក្សាក្នុងប្រទេសកាណាដា។
នេះជាដំណឹងមួយគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល ព្រោះខ្ញុំមិនដែលនឹកគិតថា យុវជនខ្មែរដែល
កើតនិងរស់នៅក្នុងប្រទេសបារាំង និងដែលមានប្រព័ន្ធសង្គមកិច្ចល្អជាងគេ នាំ
គ្នាចាប់ចិត្ត និងចូលចិត្តប្រទេសកាណាដានេះសោះ។ ដំណឹងនេះហាក់ដូចជា
ជួយសម្រាលគំនិតខ្ញុំដែលតែងតែសួរថា ហេតុអ្វីបានជាកូនជាទីស្រឡាញ់របស់
ខ្ញុំទៅរស់នៅឆ្ងាយពីយើង។ ដល់បានស្គាល់ និង ឃើញមហាប្រទេសដ៏ល្អនេះ
ផ្ទាល់ភ្នែក ខ្ញុំហាក់ដូចជាមានការកក់ក្តៅលែងគិត លែងសូវបារម្ភច្រើន លែង
សួរ លែងឆ្ងល់ច្រើន ដូចពីពេលមុនទៀតហើយ។
ថ្ងៃ២៧សីហា២០១២ ក្នុងទិក្រុង ម៉ុងរ៉េអាល់
ថ្ងៃនោះ ខ្យល់ខ្លាំងណាស់ ឡើងប៉ើងសក់អស់ (រូបថត៖ ប៉ិច សង្វាវ៉ាន)
ក្នុងក្រុងម៉ុងរ៉េអាល់ នៅខាងក្រោយខ្នងយើង ជាកន្លែងចុះទៅជិះមេត្រូរថភ្លើងក្រោមដី។
ស្មានតែនៅរដ្ឋធានីប៉ារីសទេតើ ព្រោះដូចគ្នាបេះបិទ (រូបថត៖ ប៉ិច សង្វាវ៉ាន)
ទីក្រុងអូតាវ៉ា OTTAWA រដ្ឋធានីនៃប្រទេសកាណាដា
ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ទីក្រុង«អូតាវ៉ា» កាលពីសាមសិបឆ្នាំមុន តាមរយៈខ្សែអាត់
ចម្រៀងខ្មែរដែលផលិតនៅក្រុងនេះ។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំមិនធ្លាប់បានស្រមៃទីក្រុងនេះទេ។
ទីក្រុង «អូតាវ៉ា»មានទំហ៊ំតូច និងហាក់ដូចជាមានសម្រស់ចាញ់ទីក្រុង«ម៉ុងរ៉េ
អាល់»មែន តែបើគេដើរកំសាន្តក្នុងសង្កាត់ហិរញ្ញវត្ថុ និង សង្កាត់រដ្ឋសភាជាតិ
នោះ គេច្បាស់ជាគិតថា រដ្ឋធានីនៃប្រទេសកាណាដានេះល្អស្អាត និងទំនើប
មិនចាញ់ទីក្រុង«ម៉ុងរ៉េអាល់»ទេ។
ក្នុងទីក្រុង «អូតាវ៉ា» ខ្ញុំកត់សំគាល់ឃើញគេដាក់ឈ្មោះដងវិថីតូចធំទាំងអស់
ជាអក្សរបារាំងផង អក្សរអង់គ្លេសផង។ នៅទីនេះ គេតម្រូវឲ្យបុគ្គលិករដ្ឋការ
ចេះភាសាពីរ(bilingue) គឺ បារាំង និងអង់គ្លេស។ ប៉ុន្តែ ប្រជាជននៅរដ្ឋធានី
«អូតាវ៉ា»និយមនិយាយភាសាអង់គ្លេសមិនដូចនៅ «ម៉ុងរេអាល់»ទេ។
ចំពោះខ្ញុំ ជនជាតិកាណាដានិយាយអង់គ្លេស ស្រួលស្តាប់ ស្រួលយល់
ជាងជនជាតិអាមេរិកាំង។
ថតខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១២ ៖ភោជនីយដ្ឋាននេះស្ថិតនៅទីក្រុង «អូតាវ៉ា»។
លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកបានចូលពិសារ។
(រូបថត៖ប៉ិចសង្វាវ៉ាន)
ហាងខ្មែរនៅទីរដ្ឋធានី«អូតាវ៉ា»
ថ្ងៃ៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២
នៅមុខហាងខ្មែរ GRACE OTTAWA ក្នុងទីក្រុង អូតាវ៉ា
(រូបថត៖ ប៉ិច សង្វាវ៉ាន)
នៅ «អូតាវ៉ា» យើងបានស្គាល់ហាងខ្មែរបី គឺហាងលក់គ្រឿងទេស «GRACE
OTTAWA»មួយ។ យើងបានទិញ អង្ករ១បាវក្នុងហាងនេះ ។ អ្នកកាន់ហិបប្រាក់
គិតលុយ ក្រោយពីបានដឹងថាយើងនៅប្រទេសបារាំង គាត់ក៏បានដំណាលប្រាប់
យើងថា ម្ចាស់ហាងនេះក៏ជាអ្នកមកពីប្រទេសបារាំងដែរ។ មុននឹងចូលហាងនេះ
កូនប្រសារខ្ញុំបាននាំយើងចូលទៅយកស្បែកជើងដែលដាក់ក្នុងហាងខ្មែរមួយទៀត
ឲ្យជួសជុល គឺ «CAPITAL SHOE CLINIC» ។ ហាងនេះមិនត្រឹមតែជួសជុលស្បែក
ជើងទេ តែមានលក់វត្ថុផ្សេងៗសម្រាប់ស្បែកជើង។ ហាងនេះស្អាតបង្គួរ មានដាក់កៅ
អីសាឡុងពីរសម្រាប់ភ្ញៀវអង្គុយចាំ។ ម្ចាស់ហាងឈ្មោះ លោក សុគន្ធ ។ លោក សុគន្ធ
មានវ័យចំណាស់បន្តិចមែន តែមានភក្ត្រស្រស់ស្អាត ទឹកមុខញញឹមរាក់ទាក់រួសរាយ
ណាស់។ ដឹងថាយើងជាខ្មែរ លោកលើកដៃសំពះសួរយើង ហើយនិយាយប្រាប់យើង
ថា មុនពេលសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះ ហាងលោកមានបុគ្គលិកដល់ទៅជាងម្ភៃនាក់។ ប៉ុណ្ណឹង
ហើយធ្វើការសឹងមិនចង់ទាន់។ ឥឡូវនេះ នៅសល់បុគ្គលិកតែ៤នាក់ប៉ុណ្ណោះ។
ឆ្លើយសំណួរខ្ញុំ ដែលសួរថា តើហាងដូចនេះមានតែមួយទេ ឬ បានជាហាងលោក
មានភ្ញៀវច្រើនម្លឹង? ។ លោកសុគន្ធឆ្លើយថា ៖ មានហាងច្រើន តែគេធ្វើមិនបាន
រហ័សនិងមិនសូវល្អដូចហាងលោក។ នៅខាងក្នុងហាង មានបុរសខ្មែរមុខស្រស់
ម្នាក់ទៀតកំពុងបំពេញកិច្ចការ តែភ្នែកសម្លឹងមកយើង ហើយលើកដៃជម្រាបសួរ
យើងពីចម្ងាយ។ពេលយើងលាចេញពីហាង លោកសុគន្ធលើកដៃប្រណម្យ។ នេះ
ជាកាយវិការដ៏ល្អមួយដែលខ្ញុំលួចសរសើរក្នុងចិត្ត ពីព្រោះខ្ញុំមិនដែលប្រទះទាល់
តែសោះនៅប្រទេសបារាំង ក៏ដូចជានៅឯប្រទេសខ្មែរយើងដែរ។
មុននឹងចេញពីរដ្ឋធានី«អូតាវ៉ា»ដើម្បីត្រឡប់ទៅស្នាក់នៅផ្ទះកូនប្រុសពៅនៅឯ
ក្រុង «ម៉ុងរ៉េអាល់» ជាទីដែលយើងត្រូវឡើងយន្តហោះត្រឡប់មកប្រទេសបារាំង
វិញ យើងបានទៅសង្កាត់ចិន CHINATOWN នៅ«អូតាវ៉ា» ដើម្បីរកទិញឆ្នាំងដាំ
បាយអគ្គីសនីផ្ញើកូនដែលទើបនឹងចូលផ្ទះថ្មី។ យើងបានចូលហាងមួយលក់ទំនិញ
អាស៊ីដែលមានយីហោថា«BANGKOK»។ មុននឹងចូលហាងនេះ យើងយើងគិតថា
ម្ចាស់ហាងប្រាកដជាជនជាតិថៃ។ តាមពិត គាត់ជាកូនចៅចិនទេតើ។ គាត់ជាអ្នក
ស្រុកសិរីសោភ័ណ ប្រទេសយើងសោះ។ ខ្ញុំចេះតែឆ្ងល់ ហេតុអ្វីបានជាគាត់ដាក់
យីហោហាងគាត់ថា« BANGKOK »មិនដាក់ថា«សិរីសោភ័ណ»បែរជាដាក់ឈ្មោះ
ក្រុងគេទៅវិញ។ ម្ចាស់ហាងនេះអាយុប្រហែលចិតសឹបឆ្នាំ តែគាត់នៅធ្វើការក្នុង
ហាងគាត់ ព្រោះកាត់ថាបើជួលគេត្រូវចំណាយប្រាក់ខែបុគ្គលិក១ម៉ោង១០ទៅ១៤
ដុល្លារកាណាដា។ គាត់និយាយថា កូនគាត់ពីរនាក់ក៏បើកហាងដូចគ្នាដែរនៅក្នុង
សង្កាត់នេះ។ ឲ្យតែជួបខ្មែរយើងម្តងៗយើងតែងតែឆ្លៀតសំណេះសំណាលពីនេះ
ពីនោះមិនខានឡើយ។ ស្វាមីខ្ញុំ បានសួរពីសុវត្ថិភាពក្នុងមុខរបរនេះ ថា «ធ្លាប់មាន
គេប្លន់ឬទេ?»។ ម្ចាស់ហាងឆ្លើយថា «មិនដែលមានទេ»។ បើសិនជាមាន គ្រាន់តែ
ចុចតែកណ្តឹងនេះភ្លាម(គាត់ចង្អុលទៅកន្លែងដាក់កណ្តឹងអាសន្ន) ប៉ូលីសមកដល់
ភ្លែត។ គួរឲ្យកក់ក្តៅណាស់។ ស្វាមីខ្ញុំសួរទៀតថា «តើមានឲ្យលុយប៉ូលីសទេ?
គាត់ថា «អត់ទេ»។ ម្ចាស់ហាងបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖ « នៅទីនេះស្រួលណាស់ដើរ
ដល់យប់ជ្រៅដល់ណាណី ក៏មិនដែលមានរឿងអីដែរ » ។
ទឹកជ្រោះ NIAGARA FALLS
ទឹកជ្រោះNiagara ហូរទម្លាក់ខ្លួនជារាងក្រចកសេះ
មើលពី Skylon Tower” 3 RET
(រូបថត៖ វិរៈសិទ្ធ ប៉ិច)
មុននឹងទៅដល់ទីនេះ យើងបានជិះរថយន្តក្រុងរយៈពេលប្រាំម៉ោងកន្លះពីរដ្ឋធានី
«អូតាវ៉ា» ទៅទស្សនាទីក្រុងសេដ្ឋកិច្ច«TORONTO តូរុងតូ»សិន។ ក្រុងដ៏ធំនេះ
មានសភាពអ៊ូអរជាងក្រុង«ម៉ុងរេអាល់»និងក្រុង«អូតាវ៉ា»ដែលយើងបានទស្សនា
រួចហើយ។ យើងដើរទស្សនាក្រុងនេះ ហើយជិះតាក់ស៊ីត្រឡប់មកសណ្ឋាគារ
«SUPER 8»ដែលស្ថិតនៅក្នុងសង្កាត់ចិនCHINATOWN វិញ។ យើងចូលចិត្តនៅ
សង្កាត់ចិន ព្រោះមានគុយទាវ និងម្ហូបចិនបរិភោគ។ សង្កាត់ចិននេះធំ តែដូចជាមិន
សូវអ៊ូអរដើរប្រជ្រៀតគ្នាដូចនៅសង្កាត់ CHINATOWN នាទីក្រុង ញ៉ូវយ៉ក នៃសហ
រដ្ឋអាមេរិកទេ។ ជាហូរហែ នៅលើចិញ្ចើមថ្នល់ធំទូលាយខាងមុខហាងលក់ទំនិញ
អាស៊ីនិមួយៗ គេឃើញរានលក់បន្លែផ្លែឈើគ្រប់មុខ ហាងលក់សម្លៀកបំពាក់ លក់
ទំនិញប្រើប្រាស់ ហាងលក់វត្ថុសម្រាប់ធ្វើអំណោយតូចៗដែលមានតម្លៃថោកៗ។
នៅក្នុងភោជនីយដ្ឋាននិមួយៗ គេឃើញតែជនជាតិចិនចូលមកបរិភោគពេញ។
នៅយប់ចុងក្រោយក្នុងទីក្រុង «តូរង់តូ» យើងបានចូលភោជនីយដ្ឋានមួយដែល
មានព្យួរទាខ្វៃក្នុងទូកញ្ចក់រណេងរណោងគួរឲ្យស្រក់ទឹកមាត់។ យើងបរិភោគមីរ
សាច់ទាយ៉ាងឆ្ងាញ់។ ទាខ្វៃនៅក្រុង «តូរ៉ង់តូ» មានរសជាតិឆ្ងាញ់ណាស់ឆ្ងាញ់ដូច
ទាខ្វៃនៅរដ្ឋធានី «ប៉ារីស» ប្រទេសបារាំងដែរ គឺមិនដូចទាខ្វៃនៅទីក្រុង«ប៉េកាំង»
ប្រទេសចិនដែលគ្មានរស់ជាតិនោះទេ។
- សណ្ឋាគារ SUPER 8 នៅCHINATOWN ក្រុងTORONTO
រូបថត៖ប៉ិច សង្វាវ៉ាន
នៅខាងក្រោមសណ្ឋាគារនេះមានហាងជាច្រើនលក់វត្ថុគ្រប់បែបយ៉ាង។ អាវ
យឺតគ្រប់ពណ៌ដាក់អក្សរ និងរូបសំគាល់ប្រទេសកាណាដាមិនសូវថ្លៃទេ បើ
ប្រៀបនឹងអាវប្រភេទនេះនៅប្រទេសបារាំងកន្លែងទេសចរណ៍។ តែសូម
ប្រយ័ត្ន ការទិញទំនិញសព្វសារពើ និង ការបរិភោគក្នុងភោជនីយដ្ឋាន គេ
ត្រូវគិតតាក់សេវ៉ាបន្ថែម១៥%លើថ្លៃទំនិញនិងថ្លៃអាហារលើគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល
ដែរ។ មិនដូចនៅប្រទេសបារាំងទេ បរិភោគរួច យើងចង់ឲ្យឬមិនឲ្យថ្លៃសេវា
បម្រើតាមចិត្តសទ្ធានិងសប្បុរសរបស់យើង។ ដូចគ្នាដែរ ការទិញទំនិញនៅ
ក្នុងប្រទេសបារាំង ហាងគិតបន្ថែមតាក់ជាស្រេចនៅលើតម្លៃវត្ថុនិមួយៗ។
យើងឃើញតម្លៃវត្ថុណាមួយប៉ុន្មាន គឺប៉ុណ្ណឹងហើយ។ ស្រួលចិត្តឥតភ្ញាក់ផ្អើល
ដូចនៅកាណាដា និង សហរដ្ឋអាមេរិកទេ។
នៅថ្ងៃចេញដំណើរទៅទស្សនាទឹកជ្រោះ« នីញ៉ាហ្គារា»យើងចេញដំណើរពី
សណ្ឋាគារ តាមយានមួយដូចយានឡំប្រឺតានៅភ្នំពេញ មុនសម័យកម្ពុជាប្រជា
ធិបតេយ្យ។ អ្នកបើកយាននេះរាងកន្ធាត់ និយាយឡូឡាដូចមនុស្សស្រវឹងខួប។
យើងចេះតែនឹកថាហេតុអីក៏សណ្ឋាគារដែលយើងបង់ថ្លៃដំណើរទេសចរណ៍ទៅ
មើលទឹកជ្រោះនេះជួលយានកញ្ចាស់ដឹកជនទេសចរដូច្នេះ ជាពិសេសនៅក្នុង
ប្រទេសកាណាដាមួយទាំងមូល។ តាមពិតមិនមែនដូច្នោះឯណា ។ យាននេះ
គ្រាន់តែបើកប្រមូលមនុស្សដើម្បីដឹកយកទៅផ្ទេរដាក់រថយន្តទេសចរណ៍ធំនៅ
ត្រង់កន្លែងមួយទៀតប៉ុណ្ណោះ។ ពេលឆែកសំបុត្រឡើងរថយន្ត យើងបង្ហាញ
លិខិតឆ្លងដែន។ ដឹងថាយើងកាន់លិខិតឆ្លងដែនបារាំង សូហ្វ័រនិយាយភាសា
បារាំងជាមួយយើង។ យើងអរ ព្រោះទើបតែបានឮគេនិយាយបារាំងលើកទី
មួយនៅក្រុង«តូរុងតូ»។ សូហ្វ័រនេះប្រាប់យើងថា គាត់រស់នៅ«QUEBEC
កេបេច» Québecois។ ក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅទស្សនាទឹកជ្រោះ «NIAGARA
FALLS» ខ្ញុំឮគេនិយាយពន្យល់ពីកន្លែងសំខាន់រូឥតអាក់ជាភាសាអង់គ្លេស។
ខ្ញុំមិនឃើញមានមគ្គុទេសន៍ម្នាក់ទៀត ដូចដំណើរទៅប្រទេសចិននិងប្រទេស
មួយចំនួនផ្សេងៗដែលក្រុមហ៊ុនទេសចរណ៍នៅភ្នំពេញបានរៀបចំនោះទេ។
ខ្ញុំយល់ថា អ្នកបើករថយន្តទេសចរណ៍ត្រូវចេះប្រវត្តិកន្លែងសំខាន់ៗផងដែរ
ដើម្បពិពណ៌នាឲ្យភ្ញៀវស្តាប់ មិនមែនត្រឹមតែដឹកទេសចរប៉ុណ្ណោះទេ។ ប្រសិន
បើស្តាប់ភាសាអង់គ្លេសយល់ខ្ទេចអស់ដូចភាសាបារាំង ម្ល៉េះសមដំណើរកំសាន្ត
នេះនឹងផ្តល់ចំណេះដឹងបន្ថែមដល់ខ្ញុំ លើការមើលឃើញច្បាស់ផ្ទាល់ភ្នែកនូវទី
កន្លែងល្អនៅក្នុងប្រទេសកាណាដា។ ខ្ញុំមិនបានដឹងថា ការធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅ
«NIAGARA FALLS»មានរយៈពេលប៉ុន្មានទេ ស្រាប់តែដល់គោលដៅ។ គិត
ទៅ ចូលដល់ខែកញ្ញាទៅហើយ នៅមានទេសចរជាច្រើនរថយន្តទៅទស្សនា
ទីនោះទៀត។ ធាតុអាកាសល្មម គួរឲ្យរីករាយដើរទស្សនានិងថតរូប។ ជាអ្នក
ស្រឡាញ់ចូលចិត្តថតរូបដូចខ្ញុំ បើនៅពីក្មេងវិញ ពុំដឹងជាថតច្រើនទុកជាអនុ
ស្សាវរីយ៍យ៉ាងណាទេ កាលបើបានទៅដល់ទីមួយ ដែលមានទេសភាពល្អ
ប្រណិតយ៉ាងនេះ។ ណ្ហើយ កុំខ្ចីសូញសាញ បំណាច់ទៅដល់ហើយ ត្រូវតែថត
រូបទុកមើលលេង ដើម្បីឲ្យខ្លួនឯង និងកូនចៅឃើញដំណាក់កាលនៃជីវិតដែល
ចេះតែបន្តទៅមុខឥតថយក្រោយបានទេ។ កូនខ្ញុំទាំងពីរ រូបខ្ញុំ និងស្វាមីខ្ញុំបាន
ឃើញទឹកជ្រោះ«នីយ៉ាហ្ការ៉ា»ហើយក្នុងខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១២នេះ។មកដល់ទីនេះ
នឹកឃើញដល់លោក អ៊ុន ឃ្លី អ្នកស្តាប់ដ៏មានភក្តីភាពរបស់ខ្ញុំ ដែលធ្លាប់បាន
អញ្ជើញ និងធានាជូនខ្ញុំទស្សនាទីនេះកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន។ យើងមកដល់ហើយ
មិនបាច់នរណាជូនទេ ។ អ្នកស្តាប់វិទ្យុបារាំងមួយរូបនេះមិនបានដឹងទេ ព្រោះ
លោកទៅរស់នៅធ្វើការស្រុកខ្មែរឯណោះ។ ពេលឈរមើលនៅលើផ្លូវពីខាងលើ
ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា ដំណក់ទឹកសាចខ្ទាតមកលើខ្ញុំ។
យើងឈរពីចម្ងាយនៅលើផ្លូវ មើលទឹកជ្រោះនៅពីក្រោយខ្នងមិនសូវឃើញច្បាស់ទេ
(រូបថត៖ប៉ិច សង្វាវ៉ាន)
ឱ! ព្រះជាម្ចាស់! លោកបានបង្កើតធម្មជាតិល្អចម្លែកអ្វីម្ល៉េះសម្រាប់រាល់ប្រទេស
ក្នុងពិភពលោក។ គ្រាន់តែទឹកជ្រោះនេះ ប្រទេសកាណាដាទាញបានកម្រៃមិន
តិចទេពីជនទេសចរដែលមកពីគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងលោក។ នៅត្រង់នេះ យើង
ឃើញសណ្ឋាគារល្អស្អាតខ្ពស់ៗឈរជ្រងោរង់ចាំទទួលភ្ញៀវពីគ្រប់ទិសទី។
ក្រោយពីការស្រស់ស្រូបបន្តិចបន្តួច យើងនិងទេសចរច្រើនសាសន៍បានឈរ
បន្តគ្នាចាំចុះជិះនាវាទៅមើលទឹកជ្រោះឲ្យបានជិត។ ម្នាក់បានទទួលអាវភ្លៀង
សម្រាប់ពាក់ការពារកុំឲ្យទទឹក។
ថតមុនចុះជិះនាវាមើលទឹកជ្រោះ
(រូបថត៖ប៉ិច សង្វាវ៉ាន)
នាវា Maid of the Mist នៅខាងមុខ American Falls de Niagara 3 RET
(រូបថត៖វិរៈសិទ្ធ ប៉ិច)
ឃើញកម្លាំងទឹកហូរកួចខ្លាំងយ៉ាងនេះ ខ្ញុំជាមនុស្សខ្លាចទឹកចេះតែគិតផ្តេសផ្តាស
និងភ័យប៉ផ្អុកតែម្នាក់ឯង នឹកថា បើសិនជាធ្លាក់ចូលទឹកជ្រៅដែលហូរធ្លាក់ទម្លាក់
បោកខ្លួនឈូឆរយ៉ាងខ្លាំងម៉្លឹងៗ មុខជាត្រូវទឹកគួចរសាត់វិលវល់គ្មានសង្ឃឹមរស់ទេ។
ម៉្លោះហើយ ខ្ញុំអធិស្ឋានសុំឲ្យសុខសប្បាយទាំងអស់គ្នា។ ពេលនាវាបើកកាត់ចំពីមុខ
ទឹកធ្លាក់ ហើយជះសាចទទឹកមុខ ជនទេសចរទាំងអស់នាំគ្នាស្រែកឡើងព្រមគ្នា។
ខ្ញុំញញើតដកខ្លួនមកអង្គុយជិតលោកយាយម្នាក់សាសន៍ឥណ្ឌៀនៅលើហឹបធំមួយ។
យើងមើលមុខគ្នាបញ្ជាក់ពីការភិតភ័យក្នុងរយៈពេលមួយភ្លែតនោះ។ នាវាបកត្រឡប់
ចូលច្រាំងវិញ។ យើងនាំគ្នាដោះអាវភ្លៀងពណ៌ខៀវដាក់ចោលក្នុងធុងសម្រាម ហើយ
ដើរឡើងគោកទាំងអស់គ្នាប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។ យើងនៅសល់ពេលមានពេល
ទម្រាំដល់ម៉ោងណាត់ ដើម្បីជិះរថយន្តទស្សនាបន្តក្នុងភូមិដ៏ល្អមួយដែលមានការ
រៀបចំយ៉ាងល្អប្រណិតលំអដោយបុប្ផាចំរុះពណ៌ទម្លាក់ខ្លួនពីលើសរសរដងគោម
តាមមែកយារថ្លាក់សំយ៉ុងចុះមកក្រោមគួរឲ្យទាក់នេត្រា។ នេះជាសិល្បៈលំអផ្កា
នៃប្រទេសកាណាដាក្នុងទីសារធារណៈដែលខ្ញុំមិនធ្លាប់ប្រទះក្នុងប្រទេសបារាំង
និងប្រទេសមួយចំនួនដែលខ្ញុំបានធ្វើទស្សនកិច្ចកន្លងមក។ នេះប្រហែលជាខ្ញុំ
ស្រឡាញ់ផ្កាបានជាសង្កេតឃើញនិងបរិយាយពីផ្កា ព្រោះខ្ញុំគ្មានគំនិតចេះដាំផ្កា
ល្អប្លែកដូច្នេះ។ ចេញពីភូមិដ៏ស្អាតនេះ អ្នកបើករថយន្តបាននាំយើងទាំងអស់គ្នា
ទៅមើលកន្លែងធ្វើនិងសុរាដែលស្ថិតនៅតាមផ្លូវត្រឡប់ទៅទីក្រុង«តូរុងតូ»វិញ។
យើងបានភ្លក់ស្រាដែលគេចាក់ជូនភ្ញៀវទេសចរ។ ខ្ញុំមិនទម្លាប់ញ៉ាំស្រាទេ តែបាន
ភ្លក្សស្រាក្រហមមួយស្វាមីខ្ញុំ ម្នាក់មួយកូនកែវដែរ ព្រោះចង់ដឹងជាតិស្រាដែលគេ
ផលិតក្នុងប្រទេសកាណាដា។ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនបានទិញស្រានៅទីនោះ ដោយហេតុថា
ប្រទេសបារាំងជាប្រទេសដែលល្បីខាងធ្វើសុរាឆ្ងាញ់ទៅហើយ។យើងត្រឡប់
ទៅដល់ទីក្រុង«តូរុងតូ» វិញនៅវេលាម៉ោង៧យប់។ ដល់ពេលបាយល្ងាចល្មម
តែយើងមិនបានបរិភោគបាយទេ គឺចង់ភ្លក្សមីរសាច់ទាខ្វៃដូចបានសរសេររៀប
រាប់ខាងលើ។ កុំឲ្យពិបាកធ្វើម្ហូប នៅពេលទៅដល់ទីក្រុង «អូតាវ៉ា» វិញ យើង
បានទិញទាខ្វៃធំមួយថ្លៃតែ២០ដុល្លារកាណាដាប៉ុណ្ណោះ គឺប្រហែលជា២០ដុល្លារ
អាមេរិកដែរ ៕
អ្នកនិពន្ធ ប៉ិច សង្វាវ៉ាន សូមស្វាគមន៍ 